مقاطع تحصیلی در مراکز آموزش عالی فرانسه

دانشگاه‌ها

نشانه قدمت سنت دانشگاهی فرانسوی این است که اولین دانشگاه اروپایی در پاریس و در قرن دوازدهم بنیان گذاشته شده است. در حال حاضر، تعداد دانشگاه‌های دولتی فرانسه ٩٠ عدد است که در بیش از پانصد محل در سراسر کشور پراکنده‌اند و متشکل از حدود هزار واحد آموزشی و پژوهشی هستند. دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی دولتی دارای خصیصه علمی، فرهنگی و حرفه‌ای هستند. با این که دانشگاه‌ها دارای استقلال و خودمختاری اداری، مالی، آموزشی و علمی هستند، مدارک اعطا شده به دانش‌آموختگان در صورتی که مدارک ملی باشند، از هر دانشگاهی که اخذ شوند، دارای ارزش واحد هستند. دانشگاه‌ها پذیرای بیش از ١٥٠٠٠٠٠ دانشجو هستند که حدود ۷٤% تعداد دانشجویان شاغل به تحصیل در سطوح آموزش عالی را شامل می‌شود. در میان این دانشجویان ده درصد دارای ملیت خارجی هستند.

دانشگاه‌ها دارای تمامی رشته‌ها شامل علوم و فناوری، ادبیات، زبان‌های خارجی، هنر، علوم انسانی و علوم اجتماعی، حقوق، مدیریت، بهداشت، ورزش هستند و آموزش را در تمامی سطوح از مدارک دوره‌های دو ساله دانشگاهی  فوق دیپلم تا پایان دوره دکتری ارائه می‌نمایند.

دوره‌های آموزشی دانشگاهی در سه سیکل پیاپی سازماندهی شده که در پایان آن‌ها مدارک ملی در سه درجه:  لیسانس (سه سال)،  مستر(Master) (دو سال) و دکتری (سه سال) اعطا می‌گردد. دانشگاه که محل برجسته و ممتاز آموزش‌های بنیادین و پژوهش تلقی می‌شود توانسته است پاسخگوی نیازهای دنیای مدرن باشد و شاخه‌های مربوط به فناوری و مدارک با اهداف شغلی – حرفه‌ای را گسترش دهد. چند رشته‌ای بودن دانشگاه‌ها که ویژگی اصلی آنها است، آموزش و پژوهش دانشگاهی متناسب با تحولات علمی و فناوری را تضمین می‌نماید. تمامی رشته‌های تحصیلی از این تطابق بهره می‌جویند و مدارک و دوره‌های بسیار تخصصی را با هدف مضاعف (آموزش نظری و کاربردهای عملی) ارائه می‌نمایند. رشته‌هایی که در دوره آموزشی سیکل اول در گروه‌های مربوط به زمینه‌های دانشگاهی مجتمع شده‌اند، در طول دو سیکل بعدی تحصیلات دانشگاهی تخصصی‌تر می‌شوند. تخصص و تعدد مدارک عمومی یا حرفه‌ایی با درجه مستر نشانگر این مدعا است.

مدارک ملی دانشگاه‌ها

سیکل اول (مدرک دیپلم + ٢سال تحصیل دانشگاهی)

پذیرش با مدرک دیپلم متوسطه فرانسوی یا با مدرک پایان تحصیلات متوسطه + آزمون آشنایی با زبان فرانسه برای پذیرش در سال اول دانشگاه برای دانشجویان خارجی اجباری است.

مدرک مطالعات دانشگاهی عمومی ( DEUG ) در دو سال: این مدرک که در پایان سیکل اول عمومی اخذ می‌شود، راه دستیابی به تحصیل در مقطع لیسانس است.

سیکل اول در ٩ عنوان مربوط به ٩ زمینه ارائه می‌شود:

• مدیریت اقتصادی و اجتماعی؛
• حقوق؛
• اقتصاد و مدیریت؛
• علوم انسانی و اجتماعی؛
• ادبیات و زبان‌های خارجی؛
• علوم و فناوری؛
• هنر؛
• فعالیت جسمانی و ورزشی؛
• الهیات.

مدرک دانشگاهی فناوری ( DUT ) در دو سال

  این دوره در موسسات دانشگاهی فناوری بیش از ٢٥ تخصص را در بر می‌گیرد و آموزشی عمومی و فنی را با اهداف حرفه‌ایی و با گرایش به سمت بخش‌های صنعتی و خدماتی ارائه می‌نماید. این مدارک زمینه پیراپزشکی و زمینه‌های اجتماعی را نیز شامل می‌شود. در طی این دوره، دانشجویان یک دوره کارورزی حداقل ده هفته‌ای را در یک موسسه و کارخانه سپری می‌کنند.

مدرک تحصیلات دانشگاهی علمی و فنی ( DEUST ) دو سال

این دوره با اهداف حرفه‌ای، تکنیسین‌های آماده برای ورود به زندگی حرفه‌ای را آموزش می‌دهد و یک دوره کارورزی اجباری را نیز شامل می‌شوند.  این گونه تحصیلات بیش از ١١٠ تخصص را در زمینه‌های مختلف از مدیریت، بازرگانی، انفورماتیک گرفته تا زمینه‌های هنری و توریسم در بر می‌گیرد.

سیکل دوم (مدرک دیپلم + ٣ سال تحصیل دانشگاهی) پذیرش با ٢ سال تحصیلات عالی در سیکل اول

لیسانس عمومی در یک سال: ادامه تحصیلات در تخصص مورد نظر، این دوره ادامه تحصیل در مقطع فوق لیسانس را ممکن می‌سازد.

لیسانس حرفه‌ای در یک سال: با ١٢ تا ١٦ هفته کارورزی، این دوره مکمل آموزش عمومی دانشجو در یک آموزش شغلی – حرفه‌ای است که در پیوند نزدیک با موسسات و با هدف ورود دانشجویان به محیط حرفه‌ای است.

سیکل دوم (مدرک دیپلم+ ٤ سال تحصیل دانشگاهی)

پذیرش با سه سال تحصیلات دانشگاهی:

فوق لیسانس در یک سال: این دوره شامل ادامه تحصیل تخصص مورد نظر برای دریافت یک مدرک با نگارش یک رساله و دفاع از آن در مقابل هیئت داوران است.

پذیرش با دو سال تحصیل عالی:

فوق لیسانس علوم و فنون (MST) در دو سال

فوق لیسانس علوم مدیریتی (MSG) در دو سال

فوق لیسانس روش‌های انفورماتیک کاربردی در مدیریت موسسات در دو یا سه سال  (پذیرش در این دوره با یک سال تحصیل در دوره‌های عالی ممکن است).

برای دوره‌های فوق لیسانس علوم و فنون و فوق لیسانس علوم مدیریتی پذیرش دانشجو بر اساس پرونده‌های داوطلبی و آزمون ورودی با دقت انجام می‌شود. این دوره‌ها که متمایل به زمینه‌های حرفه‌ایی موسسات هستند، دارای اهداف شغلی بوده و بازار کار بسیار طالب آنها است.

پذیرش با یک سال تحصیل در سطح عالی

دوره فوق لیسانس موسسات دانشگاهی حرفه‌ای در سه سال

این دوره در موسسات دانشگاهی حرفه‌ای برگزار می‌شوند. آموزش این دوره‌ها بر پایه همکاری دانشگاه‌ها و موسسات حرفه‌ای طراحی شده است و آموزش‌های نظری و حرفه‌ای را پیوند می‌دهد. یک دوره کارورزی شش ماهه در موسسه بعد از دریافت مدرک فوق لیسانس، اجازه می‌دهد تا فارغ‌التحصیلان پس از شرکت در مصاحبه‌ای در یک کمیسیون عنوان استاد- مهندس را اخذ کنند. این دوره‌ها زمینه‌های صنعتی، خدماتی، عمران، بانک- مالی- بیمه، اطلاعات- ارتباطات (٢١ تخصص) را در بر می‌گیرد.

سیکل سوم (مدرک دیپلم + ٤ سال تحصیل دانشگاهی)

پذیرش با چهار سال تحصیل در سطح عالی

مدرک مطالعات پیشرفته (DEA) در یک سال، این دوره اولین مرحله برای کار در زمینه پژوهش است و دستیابی به دوره تحقیق رساله (سه سال) برای اخذ مدرک دکتری را پس از ارائه رساله و دفاع از آن ممکن می‌سازد. مجموعاً بیش از هزار مدرک مطالعات پیشرفته در تمامی رشته‎‌ها وجود دارد.

مدرک مطالعات عالی تخصصی (DESS) در یک سال، این دوره دارای کاربرد حرفه‌ای و اهداف تخصصی کردن آگاهی‌ها در زمینه مشخص و کسب فنون حرفه‌ای است که به این دوره‌ها مرتبط‌اند با حداقل ٣ ماه کارورزی در موسسات حرفه‌ای. (این مدرک که در سطح مستر است در یک سال تکمیل تحصیلات دانشگاهی را با آموزش‌های حرفه‌ای با بازار کار بسیار خوب ممکن می‌کند).

پذیرش در سطوح مختلف و متغیر ( از دیپلم متوسطه تا سطح دیپلم + ٤ سال تحصیل در سطح عالی)

مدرک مهندسی در دانشگاه، یک مدرک ملی متناسب با درجه مستر است. این مدرک زیر نظر کمیسیون مدارج مهندسی ( CTI ) است که متضمن کیفیت این دوره است. آموزش‌های مهندسی دانشگاهی در دانشگاه به طور ویژه برای ارائه آموزش حرفه‌ای سطح بالا مرتبط با تحصیلات مهندسی است و در درون ساختارهای داخلی برای پاسخگویی به معیارها و میزان‌های توانایی مدارس مهندسی سامان داده شده‌اند. تمامی آموزش‌های مهندسی دانشگاهی توسط کمیسیون مدارج مهندسی تعیین می‌شوند و بر اساس چگونگی و شکل خاص هر دوره آموزشی، معادل با سطح دوره‌های پنج ساله تحصیلات عالی پس از دیپلم متوسطه است. شرایط پذیرش همواره بر اساس گزینش خاص (آزمون، مصاحبه و پرونده) است.

سطوح مورد پذیرش از سطح دیپلم متوسطه برای پنج سال تحصیل دانشگاهی تا سطوح ٢، ٣، یا ٤ سال تحصیل دانشگاهی برای ٢ یا ٣ سال تحصیل در این دوره متغیرند. دارا بودن مدرک دانشگاهی به دانشجویان خارجی امکان می‌دهد تا در میانه دوره تحصیلی به آن وارد شده و پذیرفته شوند. مدرک مهندسی تنها به شرط آن که دانشجو بیست و چهار ماه از دوره تحصیلی را در همان موسسه گذرانده باشد، به وی اعطا می‌گردد.

توجه: مدرک مهندسی در مدارس عالی مهندسی نیز ارائه و اعطا می‌شود. این مدارس حدوداً ٥٠% عناوین مهندسی را در فرانسه اعطا می‌کنند.

سیکل سوم (درک دیپلم + ٨ سال تحصیل دانشگاهی) – درجه دکتری

• پذیرش پس از پنج سال تحصیلات عالی و موافقت یک استاد راهنمای رساله دکتری؛
• دکتری در سه سال، این دوره، آخرین سطح تحصیلات عالی با نگارش رساله دکتری و پایان اولین کار پژوهشی دانشجو است؛
• مدرک دانشگاهی (DU)؛
• مدرک تحصیلات عالی دانشگاهی (DESU).

با نام‌ها و عناوین مختلف، این مدارک در دانشگاه‌ها و برای پاسخگویی به گرایشات تخصصی یک دانشگاه یا به نیازهای اقتصادی منطقه ای ایجاد شده‌اند. نهادهای تصمیم‌گیری دانشگاه، ارزشیابی این مدارک را به عهده دارند. تنوع زیادی در سطح، طول دوره و تخصص مدارک دانشگاهی وجود دارد. با اینکه این مدارک دانشگاهی مدارک ملی نیستند، دارای فرصت خوبی برای یک دانشجو خارجی برای کسب یک تخصص در زمینه‌ای بسیار مشخص است.

دوره‌های دکتری پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی

دوره‌ها: مقررات دوره‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی بر اساس متون تدوین شده توسط وزارت بهداشت و وزارت آموزش هستند. در پایان سال اول برای هر دانشگاه ظرفیت پذیرش مشخص می‌شود، تعداد دانشجویان خارجی نیز به صورت درصدی از این ظرفیت است. این دوره‌ها در دانشگاه‌هایی ارائه می‌شوند که واحدهای آموزشی آن تحت عنوان مرکز بیمارستانی دانشگاهی (CHU) گرد آمده‌اند. برنامه آموزشی آنها مشتمل بر سه سیکل است و به همان صورت سامان گرفته است: در پایان سال اول سیکل اول و در پایان سال اول سیکل سوم، برای انتخاب شاخه عمومی یا تخصصی، دانشجویان در کنکور شرکت می‌کنند.

پزشکی: برای اخذ مدرک دولتی پزشکی عمومی ٩ سال و برای تخصص پزشکی ١٠ یا ١١ سال تحصیل دانشگاه الزامی است.

سیکل اول (PCEM) در ٢ سال، پس از موفقیت در کنکور، مشترک برای پزشکی و دندانپزشکی، در پایان سال اول ارائه می‌شود. کنکور برای پزشکی و دندانپزشکی مشترک است.

سیکل دوم (DCEM) در ٤ سال داوطلبان را برای اخذ مدرک سنتز بالینی و درمانی آماده می‌کند که علاوه بر ارزیابی آموزش تئوری و تمامی دوره‌های کارآموزی بیمارستانی برای ورود به سیکل سوم ضروری است.

سیکل سوم: دوره رزیدانت (معادل انترنی در ایران) که دانشجو پس از سیکل دوم مستقیماٌ به آن وارد می‌شود، در مدت 2.5 سال وی را برای مدرک پزشکی عمومی آماده می‌کند (وظایف بیمارستانی مدت دو سال و مدت یک نیمسال کارآموزی نزد یک پزشک عمومی). به دنبال این دوره، پزشکان عمومی می‌توانند یک یا دو سال دوره‌های توانایی پزشکی را که دوره‌های تخصصی هستند بگذرانند (آنژیولوژی، طب سالمندان، پزشکی حوادث …). دوره تخصص پزشکی در ٤ یا ٥ سال است که پس از کنکور دانشجو را به دوره تخصصی پزشکی راهنما می‌شود.

٩ رشته تخصصی در کنکور پیشنهاد می‌شود:

• تخصص‌های جراحی؛
• تخصص‌های پزشکی داخلی؛
• طب کار؛
• بهداشت عمومی؛
• زیست‌شناسی پزشکی؛
• روانکاوی؛
• بیهوشی و احیای جراحی؛
•   اطفال؛
• زنان و زایمان.

تحصیلات تئوری و عملی منجر به دریافت مدرک دولتی دکتری پزشکی به ضمیمه مدرک دوره مطالعات تخصصی رشته تخصص مورد نظر می‌گردد.

دندانپزشکی

6 سال برای اخذ مدرک دولتی دندانپزشکی در کشور فرانسه به طول می انجامد. سیکل اول (PCEM) در ٢ سال، پس از موفقیت در کنکور پایان سال اول ارائه می‌شود. کنکور برای پزشکی و دندانپزشکی مشترک است. سیکل دوم در سه سال. سیکل سوم در یک سال یا سه سال برای شاخه تخصصی.

نیز نگاه کنید به

دانشگاه های روسیه؛ دانشگاه های تونس؛ دانشگاه های کوبا؛ دانشگاه های مشهور لبنان؛ دانشگاه های دولتی مصر؛ دانشگاه های غیردولتی مصر؛ دانشگاه های مشهور چین؛ دانشگاه های سنگال؛ دانشگاه های آرژانتین؛ دانشگاه های زیمبابوه؛ دانشگاه های تایلند؛ دانشگاه های اوکراین؛ دانشگاه های اسپانیا؛ دانشگاه های اردن؛ دانشگاه های سیرالئون