سیاست جمعیتی اردن

از دانشنامه ملل

از زمان شکل‌گیری بخش شرقی تا به امروز، تعداد ساکنان کشور اردن (کرانه شرقی) با سرعت چشمگیری افزایش یافته است. رشد جمعیت را سه عامل تعیین می‌کند؛ زاد و ولد، مرگ و میر و مهاجرت خارجی. فرق میان زاد و ولد و مرگ و میر نشان‌دهنده افزایش طبیعی یا جنبش خود ساکنان است، اما مهاجرت خالص خارجی، عبارت است از نتیجه ناشی از ریسک اردنی‌ها برای کار در خارج یا هر دلیل دیگری و افزایش تعداد ساکنان نتیجه بازگشت مهاجران اردنی از خارج می‌باشد. چنان که اردن را در مرتبه نهم بین کشورهای جهان از جهت رشد جمعیت در پایان دهه هفتاد و اوایل دهه هشتاد قرار داده است[۱]. این رشد گسترده و پیوسته جمعیت طی سال‌های 2019 - 1994 نیز ادامه دارد[۲].

افزایش طبیعی ساکنان اردن (از زمان تأسیس آن تاکنون) به دلیل بزرگ شدن پیاپی شکاف میان میانگین زاد و ولد و مرگ و میر است، چرا که در اثر پیشرفت قابل ملاحظه اردن در زمینه پیشگیری و درمان و گسترش امکانات و خدمات درمانی، بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها، افزایش تعداد پزشکان و به طور کلی بودجه روز افزونی که به خدمات درمانی اختصاص یافته، میانگین مرگ و میر به طور دائم رو به کاهش نهاده است. در آغاز دهه 80 میانگین خام مرگ و میر به حدود نه در 1000 رسید و به هر 900 نفر یک پزشک اختصاص یافت، درحالی که در نیمه دهه 70 به ازای هر 2500 نفر یک پزشک بود. میانگین مرگ و میر کودکان در فاصله سال های 195۵ - 195۰ که در هر 1000 نفر 162 نفر بود، در سال های 19۷۵ تا 1980 به 75 نفر در هر 1000 نفر رسید و در سال 1987 در هر 1000 نفر به 61 نفر رسید، طبیعی است که درفاصله زمانی کوتاه که سطح خدمات طبیعی خوب شده  و میزان دارو افزایش یافته بود، میانگین مرگ و میر به سرعت رو به کاهش نهد[۳]. رشد جمعیت این کشور طبق برآوردهای سال 2019 معادل ۲/۳ درصد است. ساختار سنی آن نیز 3۴/3 درصد بین 0 تا 15 سال، 62 درصد بین 15 تا 64 سال و ۳/۷ درصد بین 65 و بالاتر می‌باشد[۴].

تعداد ساکنان اردن در طول دو دوره ( 1952 تا 1961) و (1961 تا 1979) به طور متوسط ۴/۸ درصد و در طول دوره (1979 تا1988 ) ۳/۹ درصد افزایش یافته است. نرخ رشد جمعیت طی دوره 1979 تا 1994 به رقم 4/4 درصد تقلیل یافته و پس از آن ‌نرخ رشد جمعیت در طی سال‌های1994 تا 2004 كاهش قابل ملاحظه‌ای داشته كه ۲/۶ درصد ثبت شده است، و طی سال‌های 2004 تا 2011 به رقم 2/2 درصد رسیده است. که در نهایت نرخ کاهشی پیوسته را طی سال‌های 1952 تا 2011 نشان می‌دهد[۵][۶].

نیز نگاه کنید به

سیاست جمعیتی آرژانتین؛ سیاست جمعیتی سنگال؛ سیاست جمعیتی قطر؛ سیاست جمعیتی ساحل عاج؛ سیاست جمعیتی سوریه؛ سیاست جمعیتی روسیه

کتابشناسی

  1. پادشاهی اردن، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی معاونت بين الملل مركز بين المللی تبليغ، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ص 13- 15
  2. پادشاهی اردن، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی معاونت بين‌الملل مركز بين‌المللی تبليغ، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ص 13- 15
  3. برگرفته ازhttp://arb.majalla.com/2012/12/article%2055240853
  4. برگرفته ازhttp://www.dos.gov.jo/دائرة الاحصاءات العامه الاردن
  5. الدکتور احمد الربايعة. الدکتور احمد حمودة.السکان(1991)، و الحياة الاجتماعية منشورات لجنة تاريخ الاردن
  6. لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ اردن. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی( در دست انتشار)