جهانی شدن فرهنگ چینی

جهانی شدن فرهنگ چینی

مهم‌ترین مؤلفه‌ها و پیامدهای جهانی شدن فرهنگ عبارتند از:

۱- گسترش تولید و تجارت محصولات (کالاها و خدمات) فرهنگی. در واقع، یکی از ابزارهای مهم اثرگذاری بر باورها، ارزش‌ها، شیوه‌های رفتاری، روش‌های زیست و سایر عناصر فرهنگی، محصولات فرهنگی هستند.

۲- ساختار متمرکز بازار صنایع فرهنگی. بنابراین، صنایع فرهنگی با چالش رقابت بین‌المللی روبه‌رو می‌شود. نوعی انحصار غیررسمی از کارتل‌های چندرسانه‌ای بخش اعظم و فزاینده‌های از بازارهای محصولات فرهنگی را به خود اختصاص می‌دهند.

۳- توسعه‌ی صنایع سمعی و بصری. یکی از صنایع فرهنگی که با تولید محصولات فرهنگی نقش چشمگیری در جهانی شدن فرهنگ داشته است، صنایع سمعی و بصری است. با رشد فناوری اطلاعات، دیجیتالی شدن محصولات و گسترش اینترنت، هزینه‌ی تولید کاهش یافته و انتقال محصولات سمعی-بصری به سرعت توسعه می‌یابد.

۴- جهانی شدن دانش مدرن و اضمحلال دانش‌های بومی و سنتی. دانش سنتی بخشی از فرهنگ هر ملت را تشکیل می‌دهد. از دهه‌ی ۱۹۸۰، گرایش جدیدی به دانش سنتی در زمینه‌های کشاورزی، پزشکی، محیط زیست و صنایع دستی در جهان پدیدار شده و مراکز متعددی در کشورها به وجود آمده است. سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO) درحال تدوین نظام حقوقی برای ثبت و حمایت از حقوق مالکیت فکری برای دانش سنتی است و یونسکو با همکاری WIPO در زمینه‌ی حمایت از فرهنگ عمومی از جمله هنرهای سنتی، مقرراتی در زمینه‌ی شناسایی و مستند ساختن فرهنگ عمومی و بررسی روش‌های اعمال حقوق مربوط به فرهنگ عمومی، تدوین کرده است. یکی از مشکلات مربوط به دانش سنتی، خلق جمعی و مالکیت جمعی دانش سنتی است. اما متأسفانه بسیاری از دستاوردهای دانش سنتی کشورهای جهان سوم توسط بیگانگان به سرقت رفته است. راه مقابله با چنین وضعیتی، شناسایی و ثبت و حمایت از دانش سنتی است. زیرا این قبیل دانش‌های سنتی یکی از مزیت‌های نسبی کشورهای در حال توسعه در امور فرهنگی و میراث فرهنگی است و می‌تواند فراهم کننده‌ی منافع اقتصادی و تجاری برای هر کشور شده و از نابودی تدریجی آن جلوگیری کند.

۵- استثنای فرهنگی، موافقت نامه‌ی فلورانس و پروتکل نایروبی. نظریه‌ی «استثنای فرهنگی» بر این اصل استوار است که کالاها و خدمات فرهنگی به دلیل «فرهنگی بودن»، ماهیت خاصی ورای جنبه‌های صرفاً اقتصادی دارند، و مفاهیم، ارزش‌هایی را منتقل می‌کنند که بخشی از هویت فرهنگی یک کشور است. در مذاکرات تجاری اروگوئه، برخی از کشورها به این موضوع اشاره داشتند که کاربرد گات۱۹۹۴، به‌ویژه اصل کامله الوداد و اصل «رفتارملی» در مبادله‌ی محصولات فرهنگی و محصولات مشمول حق مؤلف، خصوصیات فرهنگی آن‌ها را نادیده می‌گیرد. لذا، در پایان مذاکرات تجاری در اروگوئه، به‌طور ضمنی توافق شد که تجارت محصولات سمعی-بصری مشمول تمامی مقررات گات۱۹۹۴ نباشد. این توافق ضمنی، «استثنای فرهنگی» نامیده می‌شود هرچند در هیچ موافقت‌نامه‌ای ذکر نشده است.

نیز نگاه کنید به

•  صنایع و کالاهای فرهنگی در چین
• صنایع فرهنگی چین، سیاست ها و جایگاه آن در رشد اقتصاد ملی چین
• صنایع دستی و تجارت فرهنگی در چین