شخصیت های مسلمان دوران سلسله ی یوان
همانگونه که پیشتر اشاره شد، عصرحاکمیت سلسله یوان، دورهی مهمی در تاریخ چین و نقطه ی عطفی برای شکلگیری جامعه ی مسلمانان خوی به شمار می آید که ویژگی های تاریخی آن به شرح زیر است:
الفـ منشأ اصلی ملیت مسلمانان خوی و سایر اقوام مسلمان وارد شده به چین، از مسیر غربکشور بوده است.
بـ شخصیت های مسلمان از نظر شغلی بیشتر شخصیت سیاسی بودند.
جـ ترکیب مشاغل آنان متنوع و همه جانبه و متعادل و متناسب بود. به عنوان نمونه، می توان از سید اجل عمر شمسالدین سیاستمدار معروف، احمد بناکتی کارشناس و متخص امور مالیاتی، جمال الدین از نظر علمی فردی شایسته و با استعداد، یحیی دارالدین معماری سرشناس و برجسته، شمس متخصص و کارشناسعلم کنفوسیوس، علاءالدین صنعتگر توپسازی، و در زمینهی شعر سعدالله، نقاشی گائوکه گونگ(Gao Ke Gong)، موسیقی ما جیوگائو(Ma Jiu Gao)، نام برد که از شهرت بسزائی برخوردارند.
د ـ مسلمانانی کهدر زمانیوانوارد چین شدند، اعماز مقامات عالیرتبه و افراد معمولی، از مناطق و کشورهای مختلف به این کشور آمده و به طور پراکنده در سراسر چین اقامت گزیدند. و اغلب در نقل مکان و مهاجرت ها اعوان و انصار و خانواده های خود را نیز همراه خود می بردند و فرزندان و سربازان و اطرافیان آنان هم که مسلمان بودند همراه آنان مهاجرت کرده و ساکن میشدند[۱].