با بردباری و تلاش، از آهن سوزن ساخته می شود
ضرب المثل فوق، به معنای کامیاب شدن در صورت تلاش و کوشش است. این ضرب المثل مربوط به سرگذشت «لی بای (Li Bai)» شاعر بزرگ دوران پرشکوه سلسلهی «تانگ» (قرن هفتم میلادی) است. گفته میشود، لی بای در دوران کودکی بسیار بازیگوش بود و برای آموختن دروس تلاش زیادی نمیکرد. به همین جهت در آموختن پیشرفت چندانی نداشت. زمانی تصمیم گرفت برای درس خواندن مدتی در خانه بماند اما از اینکه نتوانست درسهای خود را حفظ کند، بیحوصله و بیقرار شده و درس را رها کرد و برای گردش و تفریح از خانهاش که در دهکدهای بود بیرون آمد و در جادهی باریک کوهستان به گردش پرداخت. ناگهان نگاهش به پیرزنی در ساحل جویی افتاد که قطعه آهنی را روی سنگی صاف مالش میداد. لی بای از کار پیرزن متعجب شد، قدمی جلو آمد و پرسید:
مادر جان! چه چیز را می سازی؟
پیرزن همچنان که مشغول سائیدن بود در جواب او گفت:
میخواهم با سائیدن از این تکه آهن سوزنی درست کنم.
لی بای بیشتر تعجب کرد و پرسید: چند وقت دیگر این قطعه آهن قطور با سائیده شدن به سوزن تبدیل میشود؟ پیرزن لبخند زنان گفت:
پسر جان! اگر من هر روز بدون وقفه به سائیدن ادامه دهم، حتما روز به روز این قطعه آهن زمخت باریکتر میشود و سر انجام به شکل سوزن در خواهد آمد.
لی بای از این همه پشتکار پیرزن یکه خورد و احساس کرد در گفتهی او حقیقت بسیار مهمی وجود دارد. فورا به خانه باز گشت و کتابی را که از خواندن آن کسل و خسته شده بود برداشت و شروع به خواندن کرد و مطالب آن را با چند بار خواندن فرا گرفت و سرانجام موفق شد دروس خود را از آغاز تا انجام حفظ کند و از راه مطالعه و آموختن و کوشش و دقت سرانجام، به لی بای دانشمند مشهور شد. یک ضرب المثل فارسی هم می گوید:
«گر صبر کنی ز غوره حلوا سازند.»[۱]