ائتلاف شمال افغانستان

هنگامی‌که مذاکرات رهبران مجاهدین برای تشکیل دولت موقت یا انتقالی در پیشاور جریان داشت سه طیف نیروهای شمال به رهبری سرهنگ دوستم، (هنوز ژنرال نشده بود)، احمدشاه مسعود (رئیس شورای نظار) و عبدالعلی مزاری (دبیر کل حزب وحدت اسلامی) با شماری از فرماندهان خود در جبل‌السراج‌گرد آمدند و اساس اتحادی را بنا نهادند که بعدها به «ائتلاف شمال» مشهور شد. در دیدار این سه جریان عمده، برنامه حمله به کابل مورد توافق قرار گرفت و سپس آنها نیروهای خود را برای حمله مشترک بسیج کردند. اولین گروهی که وارد کابل شد، گروهی ۷۰۰ نفره از نیروهای دوستم بود و به دنبال آن نیروهای شورای نظار به رهبری احمدشاه مسعود به طرف کابل حرکت کردند و در ۱۵ آوریل ۱۹۹۲، کنترل پایگاه هوایی بگرام را در اختیار گرفتند؛ ولی وارد شهر نشدند. قرار بر آن بودکه شهر کابل از راه مفاهمه و با شرکت فرماندهان همه احزاب تصرف شود. دو روز پیش از آن، محمد نجیب‌الله در ۱۳ آوریل ۱۹۹۲، اعلام کرد، آماده است تا پایان ماه آوریل قدرت را به حکومت انتقالی واگذار کند؛ ولی این دولت هنوز تشکیل نشده بود.

احمدشاه مسعود و حکمتیار هریک سعی داشتند سریع‌تر وارد کابل شده، ابتکار عمل را در دست گیرند؛ ولی هرکدام به دیگری اخطار می‌دادند از حمله زودهنگام اجتناب ورزند تا هرج‌ومرج پدید نیاید. رهبران مجاهدین در ۲۴ آوریل ۱۹۹۲، شورای ۵۱ نفره خود را برای تشکیل دولت موقت تشکیل دادند. فرماندهان ائتلاف شمال تصمیم‌گرفتند تا بدون اطلاع رهبران مجاهدین در پیشاور وارد کابل شوند. آنها در ۵/۲/۱۳۷۱/ ۲۴ آوریل ۱۹۹۲، وارد شهر شدند و چون حکمتیار مخالف بود به زدوخورد با یکدیگر پرداختند، حتی ائتلاف شمال حتی بخش‌هایی از شهر را از دست داد؛ ولی پس از ۵ روز درگیری شدید دوباره کنترل شهر کابل را در ۲۹ آوریل ۱۹۹۲، به دست خود گرفتند. اعضای دولت موقت نیز در ۲۷ آوریل، پیشاور را ترک کردند و پس از دو روز وارد کابل شدند. صبغت‌الله مجددی و اعضای حکومت موقت وارد کاخ ریاست جمهوری شدند و طی مراسمی در ۸ اردیبهشت ۱۳۷۱/ ۲۸ آوریل ۱۹۹۲، حکومت را از سوی جانشینان نجیب الله تحویل گرفتند. پس از ۱۴ سال مبارزه مجاهدین، این پیروزی بزرگی برای آنها بود.

دوره دوماهه حکومت صبغت‌الله مجددی در اواخر ژوئن ۱۹۹۲، به اتمام رسید و او حکومت را در ۸/۴/۱۳۷۱ به شورای جهادی تحویل داد. شورای جهادی نیز براساس توافق پیشاور، حکومت را برای مدت چهار ماه آینده به برهان‌الدین ربانی واگذار کرد؛ درحالی‌که حکمتیار با آن موافق نبود. در این زمان شهر کابل عمدتا در اختیار نیروهای احمدشاه مسعود قرار گرفته بود.