دوره جومون
دوره جومون از 14 هزار سال قبل شروع و تا قرن دهم قبل از میلاد ادامه داشت. جومون مرکب از دو کانجی جو یا ناوا (縄/Nawa/Jō) و مون (文/Mon) به معنی نقش و نگار است و اشاره به سفالینه‌هایی دارد که روی آن نقش و نگارهایی ریسمان مانند است. ظروف سفالین که نشانه تمدن مردم اولیه ژاپن است بیش از 10 هزار سال پیش از میلاد در ژاپن ساخته شد. هنر و ظرافتی را که در ساخت این سفال‌ها به کار رفته است، ممتاز شناخته‌اند. سفالگری این دوره «جوءمون» -نقش طنابی- نامیده می‌شود و فرهنگ این دوره را نیز به همین نام می‌شناسند [۱]. مردم جومون از جنگ افزار سنگی بهره می‌گرفتند و در گودال‌هایی می‌زیستند که نوع خاصی از آن در چین کهن نیز بوده است. آنها کشاورزی نمی‌کردند و از ریشه گیاهان و غلات و شکارهای موجود در جنگل‌ها و ماهی‌های صدف‌دار در حاشیه دریا تغذیه می‌کردند [۲].
احتمالا كهن‌ترین سفالینه‌های ژاپن از غارهای محل سکونت انسان کهن به دست آمده و از آن شمار است سفال‌های غارهای هونشو مرکزی شیکوکو و کیوشو . این سفالینه‌های ژاپنی شامل بقایای پراکنده و کوچک ظروف سفالی ته گرد ساخته شده از تکه‌های عمل آمده و به هم فشرده گل رس و کهن‌ترین نمونه‌های آن دارای نقش فرو رفته خطوط موازی ناشی از اثر ناخن دست و نمونه کهن سفال راه راه است. سفال دوره پیش از جومون غالباً از غارها و جانپناه‌های صخره‌ای دور از ساحل و سفال جومون بیشتر از کرانه رودها، تلواره‌های پوسته صدف‌ها و صدف‌ماهی و مواد مصرفی و اقامتگاه های ساحلی در فضای باز یافت شده است. زمان سنجی با رادیو کربن از بقایای نباتات سوخته یافته شده در کف خانه‌‌ای در اوئه‌نوهارا(上野原/Uenohara) واقع در استان کوماموتو به تاریخی حدود ۱۴۰۰ قبل از میلاد باز می‌گردد. این بقایا شامل اندکی دانه‌های جو، برنج هفت‌بند، لوبیا قرمز وحشی، بلوط و شاخه‌های خیزران یعنی بنیاد معیشت طی دوره چهارم جومون است. انسان‌های دوران جومون مردگان خود را دفن می‌کردند و این کار با سادگی انجام می‌شد و گاه بر قبور مردگان سنگی عمودی به یادگار نهاده می‌شد. علاوه بر نقش برجسته سر انسان نقش خدایی انسان رخ نیز روی لبه و دسته برخی از سفالینه‌های جومون دیده می‌شود. از جمله زیورهای رایج در این دوره نماد جادویی دندان و پنجه سوراخ شده حیوانات است که الگوی بعدی جواهرات و گردن آویزهای خمیده سلطنتی ماگاتاما(勾玉/Magatama) =کج مهره- شد. گفتنی است که در جلوه‌های فرهنگ جومون نشانه‌ای از سلسله مراتب اجتماعی یا حتی اختلافات اجتماعی دیده نشده است [۳]، چیزی که ظهور آن نشان ورود به دوران باستان است.