راهبان ایرانی حاملان آیین بودا به سرزمین چین
تلاش و فعالیت راهبان اشکانی در تبلیغ و گسترش آیین بودا در چین نیز در کتاب شرح حال راهبان دانشمند، جلد 1، فصل اول به صورت مفصل بیان شده که شرح حال و خدمات علمی شخصیت ها و راهبانی همچون آن چِن(An Chen)راهب شاهزاده ی ایرانی[i]، آن شیوان(An Shivan)، تَن دی(Tan Di)، جی زان(Zhian)، و... از جمله ی آنها هستند.
در شرح حال آنچنان آمده است «آن چِن که اسم دیگرش آن شیگائو(An Shigao) است، پسر شهبانوی اشکانیان است ... او فردی بسیار عاقل و با استعداد بود. بر علم و دانش ستاره شناسی و پزشکی مسلط بود. هنرها و فنون عجیب و غریب می دانست. با این که شاهزاده بود، زندگی ساده ای داشت. با این که پس از مرگ پدرش به پادشاهی رسید، تاج و تخت را به عمویش واگذار کرد و خانه را ترک و به مذهب بودایی پیوست و راهب شد ... پس از چندی به عنوان دانشجوی راهب بودایی سفر به کشورها را آغاز و در اوایل دوره ی حکومت امپراتور یوان دی(147-167م.) دودمان هان، به چین رسید... به علت استعداد فراوانش چیزی نگذشت که زبان چینی را به خوبی فراگرفت. بعد به ترجمه ی کتاب های مقدس بودایی از زبان سانسکریت به زبان چینی دست زد... کتاب هایی که توسط او ترجمه شده، در39 جلد صحافی و مورد استفاده ی پیروان بودا قرار گرفت. ترجمه های او شیوا، گویا، ساده و قابل فهم برای همه بود»[۱]
روند سفرهای تبلیغی راهبان بودایی ایرانی به چین و تلاش برای گسترش این آیین در این سرزمین و به همراه آن معرفی فرهنگ، هنر، معماری، مجسمه سازی و نقاشی ایرانی در چین در دوران سلسله های بعدی چین به ویژه دودمان تانگ( سلسله تانگ) و سویی و سونگ نیز ادامه یافت.
راهبان ایرانی حاملان آیین بودا به سرزمین چین
در خصوص نقش روحانیون نسطوری، زرتشتی و مبلغان آیین مانوی در چین نیز مطالب فراوانی در اسناد و مدارک و کتب تاریخی چین مشاهده میشود که برای آگاهی بیشتر از این مطالب می توان به فصل ششم از کتاب تاریخ روابط چین و ایران به قلم آقای جانگشینگلیانگ(Zhang Xing Liang) با ترجمه ی آقای پروفسور جانگ هوننین(Zhang Hong Nien) مراجعه کرد که در سال 1386 توسط انتشارات پژوهشکده ی زبان و گویش سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری منتشر شده است[ii].[۲]
نیز نگاه کنید به
پاورقی
[i] - از آنجا که زبان چینی حروف و الفبا ندارد و از کاراکترهای متعدد چینی تشکیل شده است، نوشتن و تلفظ نام های غیر چینی، همانگونه که هست، برای چینی ها مشکل و تقریبا غیر ممکن است. به همین جهت هر واژه و نام غیر چینی که وارد زبان چینی میشود معادلی به زبان چینی برایش تعیین میشود که با این تغییر در واقع اساس و ساختار اصلی واژه و نام به طور کلی دگرگون شده و دیگر آن واژه ی اولیه نیست. این امر باعث شده که نام افراد و محله ای جغرافیایی خارجی، از جمله فارسی، که وارد زبان چینی شدهاند دیگر قابل شناسایی نشود. لذا اسامی راهبان ایرانی نام اصلی آنها نیست و شکل چینی شده ی آنها است.
[ii] - پروفسور جان هونین در سال 1931 میلادی متولد و در سال 1956 از دانشگاه پکن در رشته ی زبان و ادبیات فارسی فارغ التحصیل گردید. وی از سال 1960 تا 1996 به عنوان استاد زبان و ادبیات فارسی و در سال 1987 ریاست بخش فارسی دانشگاه پکن را عهده دار بود. جان هونین از سال 1987 نا 2004 که باز نشسته شد عضو پژوهشگاه فرهنگ ایران در دانشگاه پکن بود. استاد جان هونین به درستی پدر زبان فارسی در چین شناخته میشود و علاوه بر تربیت ده ها شاگرد در رشته ی زبان و ادبیات فارسی، کتاب و مقالات متعددی در زمینه ی زبان و ادبیات فارسی به زبان چینی و فارسی تألیف و ترجمه نموده است. از جمله کتاب های ترجمه شده از زبان فارسی به چینی توسط او می توان به متن کامل شاهنامه ی فردوسی، همکاری در تدوین فرهنگ فارسی- چینی، داستان های دلانگیز ادبیات فارسی، داستان لیلی و مجنون نظامی، رباعیات عمر خیام، گلستان و بوستان سعدی، چهار مقاله ی نظامی عروضی و تألیفاتی همچون تاریخ زبان و ادبیات فارسی، ادبیات معاصر ایران، نقد ادبیات فارسی، آشنایی اولیه با ادبیات فارسی و... اشاره کرد. پروفسور جان هونین که یکی از پرکارترین اساتید زبان فارسی در چین است، مفتخر به دریافت جوایزی همچون جایزه ی ششمین دوره ی بنیاد محمود افشار در رشته ی ادبیات و تاریخ در سال 1989، جایزه ی دهمین جشنواره ی جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در سال 2002، جایزه ی مرکز بین المللی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران، نشان یادگار هفتادمین سالگرد تأسیس دانشگاه تهران در سال 2005، و جایزه ی بهترین مترجم ادبیات خارجی جمهوری خلق چین در سال 2002 شده است.