مراکز پژوهشی دانشگاهی مصر

بیشترین مراکز و مؤسسات مطالعاتی و پژوهشی دانشگاهی مصر، وابسته به دانشگاه قاهره و دانشکده‌­های آن است که از جمله آن‌ها: مرکز پژوهش­‌های شرقی، مرکز پژوهش‌­های میراث علمی و مرکز مطالعات آینده پژوهی است. مرکز پژوهش­‌های شرقی این دانشگاه که در سال 1989 تأسیس شده است علاوه بر انجام پژوهش­‌هایی در زمینه موضوعات شرقی دارای کتابخانه‌­ای تخصصی در همین زمینه است و مجموعه‌­ای قابل توجه از منابع و مراجع به زبان­‌های گوناگون از جمله عربی، عبری، فارسی و ترکی در موضوعات ادبیات، زبان و تاریخ مشرق زمین در اختیار دانشجویان و پژوهشگران مصری و عرب قرار می­‌دهد. همچنین مجله «رسالة المشرق» در زمینه مطالعات شرقی نیز توسط این مرکز انتشار می­‌یابد.

دانشکده‌­های این دانشگاه نیز دارای مراکز مطالعاتی متعددی است که از جمله مرکز مطالعات و پژوهش‌­های اجتماعی، مرکز مطالعات و پژوهش‌­های تاریخی وابسته به دانشکده ادبیات، مرکز مطالعات و پژوهش‌­های حقوق بشر و مرکز مطالعات حقوق و مسائل فقه معاصر وابسته به دانشکده حقوق، مرکز مطالعات آسیایی، مرکز مطالعات و پژوهش‌­های سیاسی، مرکز مطالعات آمریکا، مرکز مطالعات اروپا و مرکز مطالعات تمدنی و گفتگوی فرهنگ‌­ها وابسته به دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی، مرکز مطالعات افکار عمومی وابسته به دانشکده رسانه و نیز مرکز مطالعات و پژوهش‌های اسلامی وابسته به دانشکده دارالعلوم را می‌­توان نام برد. ارگان این مرکز مطالعاتی، فصلنامه «الدراسات الاسلامیة» است.

همچنین مؤسسه مطالعات و پژوهش‌­های آفریقایی با دو مرکز مطالعاتی ­(آفریقا، و سودان) از دیگر مراکز و مؤسسات مطالعات و پژوهشی دانشگاه قاهره است.

لوگو دانشگاه الزقازيق

مرکز مطالعات اسرائیل از جمله مراکز مطالعاتی وابسته به دانشگاه الزقازیق است که در سال 2007 تأسیس شد و به عنوان اولین مرکز مطالعاتی درباره اسرائیل در سطح دانشگاه‌­های مصر شناخته می‌­شود. هدف اساسی این مرکز رصد و مطالعه تحولات سیاسی (داخلی و خارجی) اسرائیل و شناخت سیاست­‌های این رژیم اشغالگر در همه سطوح از جمله: مسائل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی، روابط آن با دیگر کشورهای جهان و تأثیر این روابط بر سیاست­‌های بین‌­المللی و نیز همکاری­‌های منطقه­ای این رژیم است. این مرکز همچنین به مراکز و مؤسسات مرتبط با مطالعات اسرائیل خدمات علمی و آموزشی ارائه می‌کند. برگزاری دوره‌های آموزشی زبان عبری از دیگر برنامه‌های این مرکز مطالعاتی است.

مرکز پژوهش‌های مهاجرت و پناهندگی، از جمله مراکز پژوهشی وابسته به دانشگاه آمریکایی قاهره است. مرکز پژوهش‌های مهاجرت و پناهندگی در سال 2000 و با هدف پژوهش علمی در زمینه‌های مرتبط با مقوله مهاجرت تأسیس شد. این مرکز همچنین به رصد و پایش مستمر مسائل مربوط به مهاجرت و پناهندگان در خاورمیانه و شمال آفریقا اهتمام دارد. از جمله اقدامات این مرکز گسترش آگاهی های حوزه مهاجرت و پناهندگی به خارج از محیط دانشگاه و ارائه خدمات آموزشی به جوامع پناهنده در کلان شهر قاهره است. مرکز پژوهش‌های اجتماعی و مرکز مطالعات خاورمیانه از دیگر مراکز مطالعاتی و پژوهشی وابسته به این دانشگاه است.

مرکز مطالعات آینده از مراکز مطالعاتی آکادمیک مصر و وابسته به دانشگاه اسیوط است که در سال 1994 تأسیس شده است. این مرکز به مطالعات آینده پژوهی و رصد و پایش گزینه‌های فراروی چالش‌های سیاسی اجتماعی امروز جامعه مصر و نیز رصد و پایش تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی اهتمام دارد. توسعه انسانی، مسائل زنان و کودکان و مسائل جمعیتی و شیوه‌های برخورد با آن نیز از موضوعاتی است که در این مرکز مورد توجه و مداقه قرار می‌گیرد. نتیجه مطالعات و داده‌های رصد و پایش در این مرکز در اختیار مراکز تصمیم سازی و تصمیم‌گیری قرار داده می‌شود. ارگان این مرکز مطالعاتی، مجله دراسات مستقبلیة است که دو بار در سال انتشار می‌یابد. مرکز مطالعات و پژوهش‎‌های حقوق نیز از دیگر مراکز مطالعاتی این دانشگاه است که در سال 2005 تأسیس شده و به مطالعه در زمینه حقوق بشر و معیارهای ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی و نیز نشر و اشاعه فرهنگ حقوق بشر در سطح دانشگاهی اهتمام دارد.

مرکز پژوهش‌های خاورمیانه و آینده پژوهی از جمله مراکز مطالعاتی دانشگاه عین شمس است که در زمینه آینده پژوهی به ویژه موضوعات مرتبط با منطقه خاورمیانه فعال است. فصلنامه شؤون و بحوث الشرق الاوسط ارگان این مرکز است.

مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وابسته به دانشکده حقوق دانشگاه المنصورة یکی دیگر از مراکز مطالعاتی دانشگاهی است که در سال 1996 آغاز به کار کرد. این مرکز در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی جامعه مصر و نیز مسائل مرتبط با مقوله توسعه و چالش‌های آینده فعال است. بیشتر مقالات پژوهشی این مرکز در مجله البحوث القانونیه و الاقتصادیة بازتاب داده می‌شود که دو بار در سال منتشر می‌شود.

مجمع پژوهش‌های اسلامی وابسته به نهاد دینی الازهر در سال 1961 به عنوان مرکز مطالعات و پژوهش این نهاد فرهنگی آموزشی تاریخی تأسیس شد. مهمترین محورهای مورد اهتمام این مجمع عبارت است از: پژوهش‌هایی در موضوعات مختلف اسلامی، فعالیت‌های پژوهشی در راستای نوسازی فرهنگ اسلامی و زدودن پیرایه‌های آن، مطالعه و معرفی میراث فرهنگی و تمدنی اسلام، رصد و پایش پژوهش‌های اسلامی انتشار یافته در داخل و خارج مصر، همکاری در هدایت پژوهش‌های اسلامی در رشته های تخصصی دانشگاه الازهر و نظارت بر پژوهش‎‌های مربوطه.

نیز نگاه کنید به

• مصر
• نظام آموزش، تحقیقات و فناوری مصر