نقش رسانه ها در برنامه های سیاسی و فرهنگی چین

از دانشنامه ملل

نقش رسانه ­ها در برنامه­ های سیاسی و فرهنگی چین

در دوران حكومت كمونيست­ ها و حاكميت اقتصاد متمركز، كليه­ ی مطبوعات چين تحت نظارت مستقيم حزب و دولت قرار داشت و واقعيات اجتماعی، سياسی، و اقتصادی در آن­ ها انعكاسی نداشت و آزادی ارايه نظر و عقيده محدود بود. با شروع سياست اصلاحات و گشودن درب ­ها، وضعيت گذشته تا حد بسيار زيادی تغيير يافته و مطبوعات به سوی نظامی فعال ­تر و باز­تر قدم برداشته اند. اصلاحات و رشد و توسعه ­ی اقتصادی، حضور گسترده­ ی سرمايه گذاران خارجی، توسعه­ ی اجتماعی، بالا رفتن سطح دانش و آگاهی مردم، عضویت چین در سازمان تجارت جهانی، ورود گسترده­ ی سرمایه ­های خارجی تحت عناوين مختلف به چين، تحصيل قشر عظيمی از دانشجويان و مسئولان كشوری در خارج از چين، پيشرفت و توسعه­ ی فن آوری ارتباطات و اطلاع رسانی، الحاق هنگ­ كنگ و ماكائو به سرزمين مادری، ضرورت بازنگری در سياست­ های مديريتی كشور، تجديد ساختار حزبی و ورود نسل جديد به تشكيلات حزبی كه خود را خيلی مقيد به حركت در چارچوب خشك ایدئولوژی حزبی نمی دانستند و در نهايت ضرورت گسترش روابط بين‌الملل چين و علل و عوامل گوناگون ديگر، موجب گرديده كه فضای رسانه ­های گروهی و مطبوعات و راديو تلويزيون در این کشور نسبت به گذشته تغيير پيدا كرده و از تنوع و آزادی بيشتری برخوردار شود و به­ صورت كنترل شده و برنامه‌ريزی شده و به­ تدريج در چارچوب كلی سياست حزب كمونيست چين از وضعيت مشهور«نه بزرگ» در زمينه­ ی مطبوعات، به شرايط مطلوب­تر فعلی منتقل شود. سياست گذاری واحد در زمينه ­ی مطبوعات، تخصصی شدن آن ­ها، استفاده از فن­اوری پيشرفته ­ی مطبوعاتی و انتشاراتی، بالا رفتن كيفيت چاپ و صحفه آرايی، استفاده از تصاوير رنگی، و تا حدی استفاده از سوبسيدهای دولتی، پرهيز از مسايل جنجالی و درگيري­ های سیاسی و مطبوعاتی در زمينه­ ی مسايل داخلی و ده­ ها امتياز ديگر از ويژگی های دنيای رسانه­ های جمعی امروز چين به شمار می ­روند.

رسانه­ های چين از مهم­ترين ابزارهای دولت در دفاع از خود در مقابل موضوعات حساسی كه پيوسته مورد انتقاد قرار می ­گيرد به حساب می ­آيد. پرداختن به موضوعاتی از قبيل حفظ محيط زيست، ثبات سياسی و اجتماعی، پيوستگی ملي، مبارزه عليه فساد، حقوق بشر، و كاهش فقر در دستور العمل همه رسانه­ ها  قرار دارد.

چين در اجرای سياست درهای باز خود تكيه­ ی بسياری بر رسانه ­ها نموده و كانال­ های ارتباطی خود را به سرعت توسعه بخشيده است. هر يك از سازمان­ ها و نهادها، هم­چون تلويزيون مركزی چين (China Centeral Televion)، خبرگزاری شين خوا (Xinhua) و روزنامه ­ی مردم (Poeople’s Daily) از توليد برنامه­ هايی كه برای پيش برد نفوذ بين المللی چين تهيه كرده اند تا مبلغ 19/2 ميليارد دلار دريافت كرده اند. برای نمونه، كانال 9 انگليسي زبان سی­سی­تی­وی. تنها در عرض چند سال توانسته تا 98 درصد از كره­ ی زمين را تحت پوشش خود قرار دهد. این رسانه ­ها، ديدگاه­ های چین در قبال مسايلی كه در داخل چين، و در آسيا و جهان روی می ­دهد تبيين می نمايند. توجه داشته باشيم كه از 1949 تا اواخر دهه ­ی 1970، شهرت چين در خارج از مرزهايش تنها به بلوک شرق و اردوی سوسياليستی و چند كشور در حال توسعه ­ی آسيايی و آفريقايی و آمريكای لاتين محدود می ­شد و ويژگی آن محتوای سياسی و ايدئولوژيك آن بود. در اين دوران، ابزار اصلی تبلیغاتی و رسانه­ ای،  دفاتر آژانس خبری شين­خوا در اين كشورها و انتشاراتی از قبيل چین خلقی (People’s China)، و سازندگی چین (China Construction) و راديو بين المللی چين بودند. فعاليت ­های خارجی ايستگاه­ های تلويزيونی چین تنها به تبادل گزارش­ های خبری با ايستگاه ­های تلويزيونی كشورهای كمونيست محدود می ­شد. از زمان اصلاحات اقتصادی، به تدريج اين فعاليت­ ها از حالت انفعالي و انزوا خارج و بسیار فعال شده ­اند. بر اثر توسعه ­ی اقتصادی و بالا رفتن حس اعتماد به­ نفس ناشی از آن، چين از سال 2005 اقدام به تأسيس شبكه ­های ماهواره­ ای چند كاناله و چند بعدی در خارج از كشور کرده، تا رشد و توسعه­ ی سریع خود را به نمايش گذاشته و توان خود برای ظاهر شدن در قالب يك ابر قدرت، البته صلح جو و غير تهديد آميز، نشان دهد.[۱][۲]

کتابشناسی

  1. www.eai.nus.edu.sg/vol2no1-zhangxiaoling
  2. سابقی، علی محمد(1392). "جامعه و فرهنگ چین." تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، جلد ...، ص ... .