ساختار و پراکندگی جمعیتی سوریه
پراکندگی جغرافیایی نژادی
همانطور که پیشتر در بخش تاریخ تمدن سوریه بررسی شد، سوریه پایانه رفتوآمد و تاختوتاز نژادهای مختلف شرقی و غربی است که هر کدام سالها و قرنها در این سرزمین اقامت نموده و یا به طور کلی آن را به تصرف خود درآوردهاند.
اکثر مردم سوریه را در حال حاضر، به دلیل زبان رسمی امروزی و پیوندهایی که با فرهنگ و تاریخ عرب دارند، میتوان عرب و از نظر ژنتیکی، زیرگروههای مختلفی از نژاد سامی زبان بومی منطقه خاورمیانه به شمار آورد[7].
حرکات جمعیت
جدول زیر که بر اساس اطلاعات سازمان ملل تنظیم شدهاست، میزان رشد جمعیت، مرگومیر و دیگر دادههای مرتبط را میانه سالهای 1950-2010، به خوبی بیان میکند:
دوره زمانی | تولدهای زنده در سال | مرگ و میر در سال | تغییرات طبیعی در سال | CBR | CDR | NC | TFR | IMR |
1950-1955 | 187 000 | 75000 | 112 000 | 51.2 | 20.5 | 30.6 | 7.23 | 180.1 |
1955-1960 | 212 000 | 77 000 | 136000 | 50.1 | 18.1 | 32.0 | 7.38 | 150.5 |
1960-1965 | 241 000 | 76000 | 165000 | 48.5 | 15.3 | 33.3 | 7.54 | 121.8 |
1965-1970 | 275 000 | 74000 | 201000 | 46.8 | 12.5 | 34.2 | 7.56 | 98.8 |
1970-1975 | 322 000 | 70 000 | 252 000 | 46.3 | 10.1 | 36.2 | 7.54 | 77.3 |
1975-1980 | 373 000 | 69000 | 304 000 | 45.4 | 8.3 | 37.0 | 7.32 | 63.1 |
1980-1985 | 417 000 | 66000 | 351 000 | 42.8 | 6.7 | 36.1 | 6.77 | 49.9 |
1985-1990 | 440 000 | 61000 | 379 000 | 38.4 | 5.3 | 33.1 | 5.87 | 36.2 |
1990-1995 | 441 000 | 58 000 | 383 000 | 33.3 | 4.3 | 28.9 | 4.80 | 26.1 |
1995-2000 | 447 000 | 58 000 | 389 000 | 29.7 | 3.8 | 25.8 | 3.96 | 20.8 |
2000–2005 | 451 000 | 62000 | 389 000 | 26.2 | 3.6 | 22.6 | 3.39 | 17.4 |
2005–2010 | 465 000 | 69000 | 396 000 | 23.9 | 3.5 | 20.4 | 3.10 | 15.0 |
CBR: نرخ تولد خام (در هر 1000)
CDR: نرخ مرگ و میر خام (در هر 1000) NC: غیر طبیعی (در هر 1000) TFR: نرخ باروری کل (تعداد فرزندان در هر زن) IMR : نرخ مرگ و میر نوزادان در هر 1000 تولد |
جدول حرکات جمعیت سوریه در 55 سال گذشته[24]
سال | 1937 | 1950 | 1960 | 1970 | 1980 | 1990 | 1995 | 2004 | 2011 | 2016 | 2017 |
جمعیت | 2,368,000 | 3,252,000 | 4,565,000 | 6,305,000 | 8,704,000 | 12,116,000 | 14,186,000 | 17,921,000 | 21,124,000 | 17,185,000 | 18,029,549 |
درصد
رشد |
+37.3 | +40.4 | +38.1 | +38 | +39.2 | +17.1 | +26.3 | +17.9 | −18.6 | +4.9 |
تغییرات رشد جمعیتی سوریه در 80 سال گذشته[25]
علت اصلی رشد منفی جمعیت سوریه، در سرشماری سال 2106، ، بحران جنگ داخلی سال 2011-2013 است که تعداد زیادی از شهروندان سوری کشته شدند.
تعداد دقیق کشتهشدگان به جهت رویکردهای سیاسی در ارائه آمار مشخص نیست؛ با این همه، مقایسه گزارش بعضی از مراکز آمارگیری، می تواند به طور تقریبی گویا باشد.
شبکه خبری PBS آمریکا به نقل از «مرکز تحقیقات سیاسی سوریه» (المرکز السوری لبحوث السیاسات)[26] (SCPR)[27] اعلام نمودهاست که طی 15 مارس 2011 تا 11 فوریه 2016، 470 هزار نفر در سوریه؛ اعم از نیروهای دولتی، نیروهای معارضین و غیر نظامیان، کشتهشدهاند.[28]
« استفان دی میستورا » (Staffan de Mistura) (زاده 1947) ، نماینده ایتالیایی سازمان ملل در امور سوریه هم 400 هزار نفر[29] و دیدهبان حقوق بشر سوریه (SOHR)[30]، آمار حداقلی 494 هزار و حداکثری 606 هزار نفر را اعلام نمودهاند.[31]
تلفات ماهانه مستند در جنگ داخلی سوریه بر اساس گزارش دیدهبان حقوق بشر سوریه (آمارگیری: 2014-2016)؛ به ترتیب از پایین به بالا، غیرنظامیان ، نیروهای طرفدار دولت، جنگجویان ضد دولتی سوریه و جنگجویان خارجی ضد دولتی
نقشه تقریبی تراکم جمعیت سوریه در 2015 (اوج داعش) و تعداد و محل جمعیت آوارگان[32]
هرم سنی جمعیت سوریه در سال 2020
- بزرگترین شهرهای سوریه (طبق سرشماری سال 2004) | |||||||
رتبه | نام | استان | جمعیت | ||||
1 | حلب | استان حلب | 2,132,100 | ||||
2 | دمشق | دمشق | 1,414,913 | ||||
3 | حمص | استان حمص | 652,609 | ||||
4 | لاذقیه | استان لاذقیه | 383786 | ||||
5 | حما | استان حماه | 312,994 | ||||
6 | رقه | استان رقه | 220,488 | ||||
7 | دیرالزور | استان دیرالزور | 211,857 | ||||
8 | الحسکه | استان الحسکه | 188160 | ||||
9 | قامشلی | استان الحسکه | 184231 | ||||
10 | سیده زینب | استان ریف دمشق | 136,427 |
- نرخ کاهش جمعیت: 797/0٪ (تخمین 2012)
- میزان زاد و ولد: 7/20 تولد/1000 جمعیت (تخمین 2018)
- میزان مرگ و میر: 4 مرگ/1000 نفر جمعیت (تخمین زده شده در سال 2018)
- نرخ خالص مهاجرت: 57 مهاجر/1000 نفر جمعیت (تخمین 2018)
- نرخ باروری: در سال 2009م. 5/3 بود و به تفکیک استان بر اساس استان، بدین قرار: حلب (2/3)، دمشق (6/2)، داریا (2/5)، دیرالزور (9/6)، حما (3/3)، حسکه (5/3)، حمص (1/3)، ادلب (8/4)، لاذقیه (2/2)، قنیطره (8/3)، رقه (5)، ریف دمشق (3/3)، السویدا (1/2)، طرسوس (3/2)
- نرخ زناشویی : در سال 2009م. 6 بود و به تفکیک استان بر اساس استان، بدین قرار: حلب (4/5)، دمشق (7/4)، داریا (3/7)، دیرالزور (2/10)، حما (6/6)، حسکه (7/6)، حمص (9/5)، ادلب (7/7)، لاذقیه (5/4)، قنیطره (5/6)، رقه (9/7)، ریف دمشق (4/5)، السویدا (4)، طرسوس (8/4)،
- نسبت شهرنشینی : جمعیت شهری، 2/54 درصد از کل جمعیت (2018)
- نسبت جمعیت بر اساس نژاد و قومیت : عرب (80-85٪)، کرد (10 %) ، ترکمن (4-5 %)، آشوری (3-4 %)، چرکس (5/1 %)، ارمنی (1%) و دیگر اقوام کمتر از ./9 %
- نسبت جمعیت بر اساس دین: بر اساس تحلیل سال ،021: سنی (74 %)، شیعه؛ اعم از علوی، اسماعیلی و اثنیعشری (12 %)، مسیحی (10 %)، دروزی (3 %)