شخصیت ها و مفاخر فرهنگی سوریه
مفاخر فرهنگی
معرفی و احصای تمام مفاخر فرهنگی، کمّاً و کیفاً خارج از حوصله کتاب است. تنها به چند نمونه برجسته از متقدمین ومتأخرین اکتفا میشود؛ در ضمن مفاخر ادبی نیز در بخش تاریخ ادبیات به تفصیل معرفی خواهند شد.
الف- متقدمین :
- ابو تَمّام، حبیب بن اوسِ طائی (803-845 م)، اهل «جاسم» روستایی در حوران سوریه
- ابوعُباده بُحْتُری (820 -۸۹۹ م) اهل منبج حلب
- ابوفراس حمدانی (۹۳۲- ۹۶۷ م) شاعر و والی دمشق از سوی آل حمدان در حلب
- ابوالعلای معری(973-1057م) اهل مَعَرّة نعمان نزدیک حلب
- ابن عساکر؛ ابوالقاسم علی بن حسن دمشقی شهرت‌یافته به ابن عساکر (۱۱۰۵–۱۱۷۶م) محدث برجسته و تاریخ‌نگار شامی در سده ششم هجری بود که همانند حاکم نیشابوری و خطیب بغدادی، او نیز تاریخی برای دمشق و مشاهیر آن نگاشته است.
- ابن قیم جوزیة؛ محمد بن ابی‌بکر بن ایوب بن سعد بن حریز زرعی دمشقی معروف به ابن قیم الجوزیه (۶۹۱-۷۵۱ هجری قمری) از علمای حنبلی مذهب است. او در روستای «ازرع» از توابع منطقه «حوران» سوریه متولد شد،
- ابن واصل؛ ابوعبدالله، محمد مازنی حَمَوی شهرت‌یافته به ابن واصل (۱۲۰۸ - ۱۲۹۸)؛ محدث، فقیه و سیاستمدار مملوکی شامی در سده هفتم هجری بود که در ریاضیات، منطق، تاریخ و نورشناسی و شعر آثاری دارد.
- ابن کثیر؛ عمادالدین ابوالفداء اسماعیل بن عمر بن کثیر قرشی (۷۰۱–۷۷۴ ق.) روستای مجدل نزدیک دمشق، مورخ، مفسر و محدث مشهور شافعی؛ اما وی از پیروان ابن تیمیه حنبلی بود.
متأخرین
- خیرالدّین زِرِکْلی (al-Zirikli) (۱۸۹۳–۱۹۷۶) نویسنده، شاعر، تاریخ‌نگار و زندگی‌نامه‌نویس برجسته سوری است که برای اثرش «اَلأعلام»[22] شهرت دارد. زرکلی شاعری بود که به استعمار فرانسه حمله می کرد؛ به همین دلیل، چندین بار استعمارگران فرانسوی او را غیاباً به اعدام محکوم کردند و او هر بار از دست آنها فرار میکرد. زرکلی عهده دار نمایندگی عربستان سعودی در اتحادیه عرب نیز بود.
- عبدالرحمن کَواکبی (1855 –1902م.)؛ انقلابی بزرگ و آزادی‌خواه جهان عرب که با سلطه عثمانیان بر سوریه مبارزه میکرد. جد اعلای خاندان کواکبی، ابراهیم صفوی از امرای بزرگ اردبیل است که به شامات مهاجرت و با نام کواکبی در آن حدود ساکن میشود. عبدالرحمن زاده حلب است.
- «نِزار توفیق قبانی» (Nizār Tawfīq Qabbānī) (1923- 1998) دیپلمات، شاعر و نویسنده سوری دمشقی
- «آدونیس» (Adonis)؛ علی احمد سعید إسبر (زاده ۱۹۳۰) شاعر، مترجم، نویسنده، منتقد ادبی معاصر سوریه
- «حنا مينه» (Hanna Mina) (1924 - 2018)؛ «پدر رمان مدرن» سوریه
- «مصطفی عَقّاد» (Moustapha Akkad)، (۱۹۳۰ - ۲۰۰۵)، تهیه‌کننده و کارگردان سوری بود که در حلب به دنیا آمد. شهرت وی بیشتر به‌خاطر کارگردانی فیلم‌های محمد رسول‌الله و شیر صحرا (عمر مختار) است.
- «عثمان طه» (زاده 1934م.)؛ أبو مروان عثمان بن عبده بن حسین بن طه الحلبی‌الکردی، از کاتبان مشهور قرآن و زاده ریف حلب است؛ اما بیش از ۳۰ سال است که در شهر مدینه اقامت دارد.
اگر شخصیتهای برجسته علمی مدفون در سوریه رانیز بخواهیم به این مسوده اضافه کنیم بایداز اشخاص از فیلسوف بزرگ یاد کرد که در قبرستان بابالصغیر مدفون است؛ اما مزارش ناپیداست؛ همچنین از شیخ اشراق سهروردی که در حلب در زاویه یک مسجد به خاک سپرده شده است و مزار او امروزه پیداست.