رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی اوکراین
رسانه ها و وسائل ارتباطی جمعی اوکراین شامل تلویزیون، تلویزیون دیجیتالی، مطبوعات، اینترنت و سایت های اینترنتی، خبرگزاری ها و سازمان‌های رسانه ای، انتشارات است.
تلویزیون
اولین پخش تلویزیونی در اوکراین در اول فوریه سال 1939 در کی یف رخ داد که این پخش 40 دقیقه طول کشید و تصاویری از سرگئی اورژنیکیدزه[1] نمایش داد. بعد از جنگ جهانی دوم در ششم نوامبر 1951، مرکز ارتباطات یک پخش زنده از فیلم محبت بزرگ را آغاز کرد و روز بعد با پخش یک برنامه با معیارهای رسمی جشن سی و چهارمین سالگرد انقلاب اکتبر[2] را به نمایش گذاشت. در اول می 1952 پخش یک کنسرت که در آن خوانندگان و تک نوازان مشهور تئاتر اپرای تاراس شفچنکو به اجرای نمایش می پرداختند به روی آنتن رفت.ناویلا سپارینوا[3] اولین گوینده مرکز ارتباط کی یف به اجرا در این کنسرت پرداخت.در سال 1953 کار ساختمان مرکز ارتباطات کی یف دقیقاً بعد از اتمام ساخت مرکز ارتباطات لنینگراد[4] به پایان رسید و برنامه های تلویزیونی به طور منظم در سال 1956به روی آنتن می رفت.در همین زمان مرکز ارتباطات روزی دوبار برنامه ها را به روی آنتن میبرد پخش زنده تنها شکل پخش برنامه ها تا این زمان بحساب می آمد و در واقع از اواسط دهه 1960 ضبط فیلم ها معمول شد.اولین کانال ملی اوکراین با نام یو تی 1 (تلویزیون اوکراین 1)در بیستم ژانویه 1965 شروع به کار کرد ودر ششم مارس سال 1972 دومین کانال ملی با نام یو تی 2 کار خود را آغاز کرد.در سال 1983 ساخت مرکز جدید ارتباطات در خیابان چهل و دوم ملنیک که تنها بعد از فروپاشی شوروی افتتاح گردید آغاز گردید.
بعد از رخداد انقلاب نارنجی تلویزیون اوکراین آزادی های بیشتری بدست آورد.در فوریه سال 2009 شورای ملی رادیو و تلویزیون اعلام کرد افزایش فشار سیاسی وارده بر رسانه های گروهی از طریق اصلاح قوانین و سایر راهکارهای قانونی در سالهای اخیر به منظور فشار بر در اختیار قرار گرفتن آنها انجام گرفته است. The Jamestown Foundation ,August 17, 2005) بطوریکه در زانویه 2009 یولیا تیموشنکو ، نخست وزیر اوکراین حضور در شبکه تلویزیونی اینتر را تا زمانی که خبرنگاران، مدیریت و مالکان این شبکه تلویزیونی نقض آزادی بیان را متوقف نکنند و صداقت و مواضع بدون تبعیض را که ذات کار آنها می باشد در برنامه های خود نگنجانند ،نپذیرفت.(Ukrainian News Agency ,January 23, 2009)
تلویزیون دیجیتال
تجربه پخش دیجیتالی برنامه های تلویزیونی در اوکراین در سال 2007 و 2008 در شهرهای کی یف و ادسا انجام گرفت که نتیجه آن موفقیت آمیز نبود و با وجود اینکه این برنامه مورد تصویب قرار نگرفته بود متوقف شد.بدلیل آنکه دو تفسیر مختلف از این موضوع از سوی دو نهاد مرتبط یعنی وزارت حمل و نقل و کمیته ملی رادیو و تلویزیون برای دیجیتالی کردن برنامه های تلویزیون وجود داشت در سال 2008 هیچ گونه پبشرفتی در این امر حاصل نشد.در سال 2008 برنامه دیجیتالی کردن برنامه های تلویزیون توسط وزارت تصویب شد و بطور رسمی به اطلاع نرسید. دلیل این امر آن است که هیچ گونه بودجه دولتی برای این امر در نظر گرفته نشده است و تنها به بودجه بخش خصوصی چشم دوخته اند که تاثیر بسزایی در صنعت تلویزیون و امور تجاری خواهند داشت.(Mediasat.net.uk,2008
جدول شماره 26 : برخی از مهمترین شبکه های تلویزیونی اوکراین به ترتیب اهمیت
| 8 | 7 | 6 | 5 | 4 | 3 | 2 | 1 | رتبه |
| 5 کانال | پرشای نشنال | ناوی کانال | اس تی بی | آی سی تی وی | اوکراینا | 1+1 | اینتر | کانالهای تلویزیونی |
| 2003 | 1965 | 1998 | 1997 | 1992 | 1993 | 1995 | 1996 | سال تاسیس |
| 1/1 | 2/2 | 1/5 | 3/6 | 4/8 | 4/11 | 5/13 | 2/19 | درصد تماشاچی |
| اوکراین-اروپا – کانادا | اوکراین | اوکراین | اوکراین | اوکراین | اوکراین | اوکراین- آمریکای شمالی | اوکراین-اروپا و آمریکا | منطقه تحت پوشش |
1. http://1tv.com.ua/uk/ratin Ratings of March 1, 2011
2-11اینترنت
بزرگترین شرکت تامین کننده اینترنت در اوکراین یوکر تله کام می باشد. در سراسر کشور اوکراین دسترسی به اینترنت امکان پذیر بوده و قیمت ها در همه نقاط یکسان است. طبق آمار سال 2010 اوکراین بیش از یک میلیون میزبان اینترنت و همچنین نزدیک به 7 و نیم میلیون نفرکاربر اینترنت در این کشور وجود دارند. همچنین کد اینترنتی اوکراین ua می باشد.
سایت های اینترنتی خبری مهم اوکراین
کارسپاندنت[5]
یکی از هفته نامه های اوکراین می باشد که به دو زبان اوکراینی و روسی منتشر می شود این هفته نامه در سال 2002 تاسیس شد و در واقع این هفته نامه در کنار سایت آن که در سال 2000شروع به کار کرده است به فعالیت می پردازد.(KP Media,2002) کارسپاندنت توسط رسانه کی پی منتشر می شود و از روزنامه دو زبانه اینترنتی[6] نیز بهره می برد.کارسپاندنت عضو مجمع ناشران رسانه های اوکراینی می باشد.
این سایت خبری از سال 2003 هر سال اسامی 100 نفر از شخصیتهایی که در توسعه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و تجاری اوکراین نقش بسزایی داشتند را اعلام می کند که نفر اول این اسامی در سالهای 2003 و2004 لئونید کوچما رئیس جمهور و نخست وزیر سابق، در سال 2005ویکتور یوشچنکو نخست وزیر و رئیس جمهور سابق، در سال 2006 رینات احمدوف تاجر اوکراینی، در سالهای 2007 ، 2010 و 2011ویکتور یانوکویچ نخست وزیر سابق و رئیس جمهور فعلی ، در سال 2008 و 2009 یولیا تیموشنکو نخست وزیر سابق منتفذترین شخصیتهای اوکراین از دید این سایت خبری به حساب آمدند.(Korrespondent Weekly 2009-03-17)
نیوز را[7]
این سایت یکی از سایتهای خبری آنلاین روسی کشور اوکراین می باشد. این سایت در واقع با عنوان این سایت ان تی وی[8] در اینترنت قابل دسترسی است.این سایت خبری دارای یک دفتر مرکزی درمسکو و همچنین دفاتر ویرایش در اوکراین و اسرائیل است.(Yulikova, Maria ,February 2008).
پادرابنوستی[9]
این سایت به زبان روسی می باشد که یکی از سایتهایی به حساب می آید که پیشتاز اطلاع رسانی در بین اوکراینی هاست در سال 2007 روزانه 30000نفر به این سایت مراجعه می کردند. این سایت به صورت خصوصی اداره می شود و به شبکه تلویزیونی ملی اینتر وابسته است و دیدگاههای شبیه به هم در آنها دیده می شود.
تابلوآی دی[10]
سایت خبری مشهور اوکراین که بخشی از گروه اوکراینسکا پراودا [11]می باشد و در اوکراین منتشر می شود.
اوکراینیسکا پراودا
روزنامه خبری اینترنی معروفی است که در آوریل سال 2000 (روز رفراندوم قانون اساسی اوکراین)توسط گئورگی آر گانگادزه تاسیس شد.(J.V. Koshiw, 2002, 63)این روزنامه اینترنتی به زبان اوکراینی منتشر می شود و گاهی مقالات منتخب آن به زبانهای روسی و انگلیسی نیز در اختیار کاربران گذاشته می شود. این روزنامه دارای استفاده برای عموم مردم اوکراین است و به برخی مسائل مهم در سیاست اوکراین بیشتر تاکید می شود. این رسانه در جریان انقلاب نارنجی در سال 2004 ، از مخالفان بطور جدی حمایت نمود. Ukrayinska Pravda (December 5, 2002)
مطبوعات
اطلاع رسانی در سطح جامعه به عهده مطبوعات ، نشریات،رادیو و تلویزیون می باشد. از این رو این فعالیتهای رسانه ای چه از منظر سیاسی ، اجتماعی و چه اقتصادی، فرهنگی باید جامع، مداوم و در خور اجتماع باشد . در یک کشور دموکراتیک مثل اوکراین مردم باید پا به پای دولت از وقایع و اخبار داخل و خارج کشور مطلع باشند رسانه های گروهی اوکراین این فعالیتها را بر طبق اصول پیش بینی شده در قانون اساسی و اسناد حقوق بین الملل که اوکراین آن را امضاء نموده ، انجام می دهند. البته گرچه دوران سانسور خبری رژیم شوروی سابق به سر آمده ، اما با این همه آزادی بیان به طور کامل درمطبوعات وجود ندارد و هنوز رد پای سانسورهای قدیم به جای مانده است.
تجدید حیات فرهنگی این کشور با استفاده مهارتهای حرفه ای و تجربی و رساندن سطح مطبوعات به حد استاندارد های جهانی از جمله اهداف این مطبوعات میباشد.بدین منظور روزنامه نگاران اوکراینی یک باشگاه ملی مطبوعات ، به منظور ایجاد ارتباط با اهل قلم در داخل و خارج از کشور و ارتقای سطح دانش حرفه ای خود ایجاد نموده اند.
مرکز مطبوعات وزارت خارجه اوکراین فعالیتهای مختلفی را به منظور تسهیل کاربرد اسناد بین المللی در زمینه اطلاعات انجام می دهند و بر این اساس وظیفه تشکیل و برگزاری کنفرانس های خبری را به منظور روشن نمودن راس های سیاست داخلی و خارجی برای اوکراینی ها و خبرنگاران خارجی را به عهده دارد.مراکر خدمات مطبوعاتی ریاست جمهوری ، مجلس اعلاء، کابینه وزیران و تقریبا همه احزاب سیاسی ، انجمن ها و بنیادها نیز در این زمینه ها فعالیت دارند. به طور کلی علی رغم فراگیر بودن رسانه های گروهی اعم از روزنامه ها، رادیو و تلویزیون ، هنوز قدم های زیادی مانده که برداشته شود.
درسال 1996 روزانه 44 عنوان روزنامه به چاپ می رسید . در سال 2004 در مجموع 3014 عنوان روزنامه و 2385 عنوان مطبوعات ادواری(هفته نامه،ماهنامه،فصلنامه و...)منتشر می شد. علاوه بر این چندین مجله و روزنامه در روسیه به چاپ می رسند که از تیراژ بالایی نیز برخوردار هستند.
جدول شماره 27: جراید مهم اوکراین
| توضیحات | زبان | تاسیس | عنوان | ردیف |
| - | اوکراینی | 1918 | اوکراین دموکراتیک | 1 |
| انتشارات اوکراینی (خانه شهر) | اوکراینی – روسی | 1998 | امروز | 2 |
| سیاسی،اقتصادی،ورزشی و فرهنگی | روسی | - | اطلاعات و حواشی | 3 |
| - | روسی | - | روزنامه کیفی | 4 |
| 500هزار تیراژ | اوکراینی – روسی | 1991 | صدای اوکراین | 5 |
| هفته نامه | روسی | 1992 | روزنامه رسمی کی یف | 6 |
| - | روسی | 2005 | بازرگان – اوکراین | 7 |
| - | انگلیسی | 1995 | کی یف پست | 8 |
| هزینه نشر را مجمع تولیدکنندگان عهده دار است | اوکراینی | 1927 | ادبی (اوکراین) | 9 |
| - | اوکراینی | 1925 | جوانان اوکراینی | 10 |
| - | روسی | 1938 | اوکراین واقعی | 11 |
| هزینه نشر را وزراء و مجمع نواحی تولید کنندگان عهده دار است | اوکراینی – روسی | 1957 | روزنامه رسمی کارگران | 12 |
| - | اوکراینی | 1920 | اخبار روستایی | 13 |
| مستقل | اوکراینی | - | اوکراین نوبنیاد | 14 |
| - | اوکراینی – روسی – انگلیسی | - | وفادار اوکراینی | 15 |
| استقلال طلب | اوکراینی | 1933 | واژه اوکراینی | 16 |
| هزینه نشر را کابینه وزراء عهده دار است | اوکراینی | 1990 | پیک رسمی | 17 |
| - | اوکراینی | 1906 | کی یف عصر | 18 |
| - | اوکراینی و روسی | 2001 | قدرت و سیاست | 19 |
| مستقل | اوکراینی | 1990 | برای اوکراینی ازاد | 20 |
Source: Year book ,2007
جدول شماره 28: هفته نامه، ماهنامه،فصلنامه و مجله های مهم اوکراین
| موضوع | زبان | تاسیس | عنوان | ردیف |
| اتومبیل | روسی | 1997 | خودمحور | 1 |
| داستانهای مصور برای کودکان دبستانی | اوکراینی | 1928 | صدف | 2 |
| مقالات سیاسی – اجتماعی | اوکراینی | 1956 | برزیل | 3 |
| - | روسی | 2001 | تجارت پایتخت | 4 |
| - | اوکراینی – روسی | 1992 | تجارت(اوکراین) | 5 |
| - | اوکراینی | 1927 | دنیپر | 6 |
| داستانی | اوکراینی – روسی | 1923 | دونباس | 7 |
| سیاسی، اقتصادی، هنر و داستانی | اوکراینی – روسی- انگلیسی | - | آئینه این هفته | 8 |
| داستانی | اوکراینی | 1940 | ناقوس | 9 |
| داستانی | اوکراینی | - | روزنامه شایان | 10 |
| سیاسی، اقتصادی،تجاری | روسی | 1996 | همسفر | 11 |
| داستانی | اوکراینی | 1983 | کی یف | 12 |
| مصور- ویزه کودکان زیر هفت سال | - | 1960 | کودک | 13 |
| مخصوص بانوان | اوکراینی | - | ناتالی | 14 |
| سیاسی، اقتصادی، روابط بین الملل | اوکراینی - انگلیسی | 2000 | امنیت و دفاع ملی | 15 |
| - | اوکراینی | 1933 | هنرهای زیبا | 16 |
| طنزآمیز | اوکراینی | 1922 | فلفل | 17 |
| تحلیل های سیاسی و امور جاری | اوکراینی - انگلیسی | 1993 | افکار سیاسی | 18 |
| روابط بین الملل | اوکراینی | 1994 | سیاست ها ودوران ها | 19 |
| مصور، زندگی سیاسی،اجتماعی در اوکراین | اوکراینی | 1941 | اوکراین | 20 |
| - | اوکراینی - انگلیسی | 1990 | تجارت اوکراین | 21 |
| فرهنگ و هنر | اوکراینی - انگلیسی | 1936 | تئاتر اوکراینی | 22 |
| نثر و. شعر اوکراینی | اوکراینی | 1933 | میهن | 23 |
| داستانهای خارجی،نقد و ادبیات خارجی | اوکراینی | 1925 | جهان | 24 |
| مد و طراح لباس | اوکراینی | 1998 | حوا | 25 |
| سیاسی، اجتماعی و داستانی ویژه زنان | اوکراینی | 1920 | زن | 26 |
Source: Year book ,2007
آژانس های خبری
اژانس های خبری اوکراین چه در داخل و چه در اقصی نقاط دنیا خبرنگاران و گزارشگرانی دارند که اخبار روز دنیا را بصورت رادیوئی،ویدئویی و تلویزیونی تهیه و پخش می نمایند. قدیمی ترین آژانس خبری"آژانس اطلاعات ملی اوکراین" است که کار خود را از سال 1918 م آغاز نمود و البته تا سال 1990این آژانس شعبه ای از آژانس اطلاعات دولتی اتحاد جماهیر شوروی بود و بعد از استقلال اوکراین ، کار خود را بصورت یک آژانس مستقل ادامه داد. بجز این آزانس چهار آزانس وطنی دیگر فعالیتهای خود را به زبان اوکراینی ، روسی و انگلیسی ادامه می دهند که به شرح ذیل می باشند:
اینترفکس - اوکراین
آژانس خبری اینترفکس[12] در سال 1992 در اوکراین پایه گذاری شد.این آژانس خبری به سرویس اطلاعات گروه بین المللی اینترفکس تعلق دارد. این آژانس به سه زبان اوکراینی ، روسی و انگلیسی اخبار خود را منتشر می کند. این کمپانی 50مرکز خبری در اختیار دارد.
آژانس اطلاعات مستقل اوکراین
این آژانس خبری در کی یف مستقر است و علاوه بر گزارش های تصویری ، اخبار سیاسی ، تجاری و مالی متنوعی را به اطلاع عموم می رساند. این آژانس خبری که در سال 1993بنیانگذاری شد در حال حاضر با در اختیار داشتن ایستگاههای تلویزیونی،رادیویی و روزنامه یکی از رسانه های اصلی خبررسانی اوکراین به شمار می رود. آژانس خبری مستقل اوکراین [13]در حال حاضر نزدیک به 500 مشتری رسانه ای و یک بانک عکس با حجم 200هزار عکس دارا می باشد.برخی از مشتریان رسانه ای این آزانس خبرگزارهای مهمی مانند رویتر، آسوشییتدپرس، ایتارتاس، بی بی سی، صدای امریکا،کوکاکولا و دیگر خبرگزاریها می باشد.این ازانس دارای ساختمان مختص خود می باشد که از جمهوری شوروی به ارث برده است و در خیابان خرسچاتیک واقع شده است.
آژانس خبری اوکراین
آژانس خبری اوکراین[14] نیز مانن آژانس قبلی اخبار سیاسی ، اقتصادی و مالی به همراه گزارشهای خبری تهیه می کند.از فوریه سال 2008 این آژانس به گروه رسانه اینتر یو ای که 61 درصد کانال تلویزیونی اینتر را در اختیار دارد تعلق گرفت.این آزانس در سال 1993 بنیان گذاشته شد. و تنها آژانس خبری اوکراین است که 100درصد تولیدات خود را به زبان انگلیسی ترجمه می کند.در سال 2006 این آزانس سالن کنفرانس خبری مختص خود را افتتاح کرد.
آژانس اطلاعات اوکراین
آژانس اطلاعات اوکراین [15]در سال 1981 در زمان جنگ استقلال اوکراین تاسیس گردید و اولین مدیر این آژانس خبری دمیترو دانتسف[16] بود.آژانس های خارجی مستقر در اوکراین اخبار را به زبان کشور خودشان ارسال می ند ه عبارتند از:
آزانس خبری ایتالیایی
آژانس خبری جمهوری چک
آژانس خبری آلمان
آژانس خبری مجارستان
رویترز(انگلستان)
آژانس اطلاعات و اخبار روس
انتشارات
در سال 1996 م، 6460 عنوان کتاب ، مقاله و کتابچه راهنما در اوکراین نگاشته شد که در مجموع 509 میلیون تیراژ از این عناوین به چاپ رسید. تا سال 2006 م تعداد عناوین به چاپ رسیده به 14790 عنوان افزایش پیدا نمود.
جدول شماره 29: وضعیت رسانه های گروهی و وسایل ارتباط جمعی در اوکراین: 2005 تا2003 م
| 2003م | 2004م | 2005 م | رسانه های گروهی |
| 13805 | 14790 | 15720 | انتشار کتاب(عنوان) |
| 2891 | 3014 | 2974 | روزنامه (عنوان) |
| 2246 | 2385 | 2182 | مجلات،ماهنامه،هفته نامه و فصلنامه(عنوان) |
Source: Year book ,2007
[1] Sergo ordzhonikidze
[2] October revolution
[3] Navela separionova
[4] Leningrad
[5] Korrespondent
[6] Korrespondent.net
[7] NEWS.ru
[8] NTV.ru
[9] Podrobnosti
[10] Tablo ID
[11] Ukrayinska Pravda
[12] Interfax- ukraine
[13] Ukranian independent information agency
[14] Ukranian news agency
[15] Ukrinform
[16] Dmytro Dontsov