تاریخچه مطبوعات اردن

نشريات

شيخ نديم ملاح متولد 1892 لبنان اولين مجله اردن را با نام الحکمــة منتشر ساخت. از اين مجله ده شماره طي سال هاي 1932-1933 چاپ شد. الحکمــة مجله اي علمي و اسلامي و ادبي و اجتماعي به شمار مي رفت که به موضوعاتي در زمينه هاي فقه، تفسير، عقائد اسلامي، نقد ادبي، فلسفه و تاريخ مي پرداخت. (76)

نويسندگاني مانند سليمان نابلسي، عبدالمنعم رفاعي، حسني فريز، سعيد الدرة، نجيب شريدة و عبدالحليم عباس با اين مجله همکاري مي کردند. (78)

در سال 1935 دومين مجله اردن با نام المجلــة القضائيــة توسط توفيق سنو منتشر شد؛ (77) وي رئيس دادگاه استيناف و يکي از رجال قانون در اردن بود. اين مجله موضوعات قضايي را پوشش مي داد. در سال 1936 در حالي که فقط 13 شماره از آن منتشر شده بود متوقف شد. اين نشریه، اولين مجله تخصصي اردن به شمار مي آيد. (79)

در دهه چهل سه مجله ديگر به نامهاي الرائد، الثقافــة و التعاون و الميثاق منتشر شد.‌(80)

اولين مجله ادبي اردن القلم الجديد به سردبيري عيسي ناعوري در گسترة وسيعي در تاريخ 1952منتشر شد. نويسندگان اولين شماره آن عبارت بودند از: الياس فرحات، الياس قنصل، رياض معلوف، محمد هاشم رشيد عليرغم موفقيت به دليل فقدان مدرک دانشگاهي سردبير مطابق قانون در سال 1953 توقيف شد.

شعار اين مجله رسالت ادبیات: حق، آزادي، عشق(81)

از ديگر مجلات ادبي پيشرو، مجله الافق الجديد امين شنار بود که در سال 1966 به دليل مشکلات مالي متوقف شد.(82)

در سالهاي اخير و در سايه آزادي هاي نسبي بيش از بيست هفته نامه حزبي و غيرحزبي ديگر به صف مطبوعات اين كشور پيوسته اند كه با استفاده از فضاي نسبتا آزاد مطبوعاتي موجود از مواضع عمدتاً مخالف خود دفاع مي كنند؛ از جمله اين هفته نامه ها مي توان به هفته نامه هاي البلاد، الحدث، الشيخان، السبيل الهدف، الميثاق و الاردن اشاره كرد. آنچه در اين راستا قابل تامل است بالا بودن تيراژ و غناي محتوايي جرايد است.(83) گفته مي شود كه تيراژ برخي از هفته نامه ها تا 40 هزار نسخه است. (84) مطابق آخرين آمار انتشار يافته توسط يونسکو عناوين نشريات غير از روزنامه ها در سال 2000 به ازاي هر يک ميليون نفر شهروند اردني 2/4 مي باشد.(85)

نشريات كودك و نوجوان در اردن در سال 1927 با انتشار مجله التلميذ ظهور کرد که به صورت دو هفته نامه به چاپ مي رسيد. مطالب اين مجله پيرامون موضوعات مربوط به مدارس، علوم و ادبيات بود که پس از ده شماره متوقف شد.

مجله المجموعــة الثانويــة دومين مجله اي بود كه به زبان عربي و انگليسي منتشر شد و موضوعات آن در زمينه نيازهاي آموزشي شعر و قصه بود. در سال 1938 مجله ثانويه امان (دبيرستان امان) با موضوعات ادبي، فرهنگي و اجتماعي در اردن منتشر شد و دومين شماره آن در چاپخانه ابن زيدون در دمشق (1940) به چاپ رسيد.

مجله الرابطه كه دومين مجله دانش آموزي در اردن به شمار مي رود، در سال 1944 منتشر شد كه بعدها مجله المنهل كه از سوي دانشكده علمي اسلامي امان منتشر مي شد جاي آن را گرفت، با اين تفاوت كه نويسندگان آن جمعي از ادبا و روزنامه نگاران صاحب نام بودند.

در حال حاضر مجله سامر از شهرت فراواني برخوردار است و كودكان بسياري را علاقمند به مطالعه نموده است. اين مجله ماهانه در 48 صفحه و به صورت رنگي چاپ مي شود. موضوعات آن شامل عموماً قصه هاي مصور، پرسش و پاسخ، معلومات عمومي و فرهنگي، تاريخ، شعر است. (86)