تاریخچه مطبوعات اردن

شیخ ندیم ملاح متولد 1892 لبنان اولین مجله اردن را با نام الحکمــة منتشر ساخت. از این مجله ده شماره طی سال‌های 1933 - 1932 چاپ شد. الحکمــة مجله‌ای علمی و اسلامی و ادبی و اجتماعی به شمار می‌رفت که به موضوعاتی در زمینه‌های فقه، تفسیر، عقائد اسلامی، نقد ادبی، فلسفه و تاریخ می‌پرداخت. نویسندگانی مانند سلیمان نابلسی، عبدالمنعم رفاعی، حسنی فریز، سعید الدرة، نجیب شریدة و عبدالحلیم عباس با این مجله همکاری می‌کردند.

در سال 1935 دومین مجله اردن با نام المجلــة القضائیــة توسط توفیق سنو منتشر شد؛ وی رئیس دادگاه استیناف و یکی از رجال قانون در اردن بود. این مجله موضوعات قضایی را پوشش می‌داد. در سال 1936 در حالی که فقط 13 شماره از آن منتشر شده بود متوقف شد. این نشریه، اولین مجله تخصصی اردن به شمار می‌آید. در دهه چهل سه مجله دیگر به نامهای الرائد، الثقافــة و التعاون و المیثاق منتشر شد. اولین مجله ادبی اردن القلم الجدید به سردبیری عیسی ناعوری در گستره‌ی وسیعی در تاریخ 1952 منتشر شد. نویسندگان اولین شماره آن عبارت بودند از: الیاس فرحات، الیاس قنصل، ریاض معلوف، محمد‌هاشم رشید علیرغم موفقیت به دلیل فقدان مدرک دانشگاهی سردبیر مطابق قانون در سال 1953 توقیف شد. شعار این مجله رسالت ادبیات: حق، آزادی، عشق.

از دیگر مجلات ادبی پیشرو، مجله الافق الجدید امین شنار بود که در سال 1966 به دلیل مشکلات مالی متوقف شد. در سال‌های اخیر و در سایه آزادی‌های نسبی بیش از بیست هفته نامه حزبی و غیرحزبی دیگر به صف مطبوعات این کشور پیوسته اند که با استفاده از فضای نسبتا آزاد مطبوعاتی موجود از مواضع عمدتاً مخالف خود دفاع می‌کنند؛ از جمله این هفته نامه‌ها می‌توان به هفته نامه‌های البلاد، الحدث، الشیخان، السبیل الهدف، المیثاق و الاردن اشاره کرد. آنچه در این راستا قابل تامل است بالا بودن تیراژ و غنای محتوایی جراید است. گفته می‎‌شود که تیراژ برخی از هفته‌نامه‌ها تا 40 هزار نسخه است. مطابق آخرین آمار انتشار یافته توسط یونسکو عناوین نشریات غیر از روزنامه‌ها در سال 2000 به ازای هر یک میلیون نفر شهروند اردنی 4/2 می‌باشد.

نشریات کودک و نوجوان در اردن در سال 1927 با انتشار مجله التلمیذ ظهور کرد که به صورت دو هفته نامه به چاپ می رسید. مطالب این مجله پیرامون موضوعات مربوط به مدارس، علوم و ادبیات بود که پس از ده شماره متوقف شد. مجله المجموعــة الثانویــة دومین مجله‌ای بود که به زبان عربی و انگلیسی منتشر شد و موضوعات آن در زمینه نیازهای آموزشی شعر و قصه بود. در سال 1938 مجله ثانویه امان (دبیرستان امان) با موضوعات ادبی، فرهنگی و اجتماعی در اردن منتشر شد و دومین شماره آن در چاپخانه ابن زیدون در دمشق (1940) به چاپ رسید.

مجله الرابطه که دومین مجله دانش آموزی در اردن به شمار می رود، در سال 1944 منتشر شد که بعدها مجله المنهل که از سوی دانشکده علمی اسلامی امان منتشر می‌شد جای آن را گرفت، با این تفاوت که نویسندگان آن جمعی از ادبا و روزنامه‌نگاران صاحب نام بودند. در حال حاضر مجله سامر از شهرت فراوانی برخوردار است و کودکان بسیاری را علاقمند به مطالعه نموده است. این مجله ماهانه در 48 صفحه و به صورت رنگی چاپ می‎‌شود. موضوعات آن شامل عموماً قصه‌های مصور، پرسش و پاسخ، معلومات عمومی و فرهنگی، تاریخ، شعر است.

نیز نگاه کنید به

مطبوعات در اردن؛ مهم ترین نشریات ادواری اردن؛ روزنامه های اردن؛ ویژگی های روزنامه های اردن در ادوار مختلف