روزنامه نگاری در فرانسه
روزنامهنگاري در فرانسه
معناي لفظي«روزنامه‌نگار» دربرگيرنده فعاليت در مشاركت يا در تدوين يك روزنامه است. قانون، روزنامه‌نگار را«كسي مي‌داند كه اشتغال اصلي و منظم او كه منشأ دريافت دستمزد باشد».نظام قضايي فرانسه معتقد است كه اجتماع اين سه شرط یعنی الف) اشتغال اصلی ب) نظم و استمرار فعاليت ج) دستمزد براي شناسايي و قبول ماهيت روزنامه‌نگار، ضروري است. ماهيت فعاليت روزنامهنگاري چنین تعریف شده است: «روزنامه‌نگار با يك نشريه ادواري، به منظور خبررساني به خوانندگان، همكاري فكري و دائمي مي كند».سه معيار «فكري، خبررساني، روزينه بودن» شرايط لازم براي كسب عنوان روزنامه‌نگار هستند.
حرفه روزنامه‌نگاری حرفه‌اي نیست كه بتوان آن را «حرفه سازمان‌يافته» يا سازمان داده شده شمرد. در عين حال، خلاقيت فكري مستتر در روزنامهنگاري سبب مي‌شود كه اين پيشه يك حرفه مستقل باشد. درست است كه استقلال روزنامه‌نگاران متضمن ويژگي‌هايي در زمينه‌هاي حرفه‌اي، اجتماعي يا مالي است، در عين حال اين امر مقتضي آن بوده است كه نهادهاي جمعي از آن حمايت كنند تا مانع از آن شوند كه توسعه اين حرفه سبب تغيير ماهيت آن گردد و روزنامه‌نگار دچار انزوا شود. اين سازمان جمعي در همان آغاز كار خود به صورتي كمابيش فعال ظاهر شد (كميسيون كارت) و در زمينه قطع روابط حرفه‌اي هم خود را نشان داد (كميسيون پرداخت غرامت)؛ و همواره صحبت از تدوين منشوري بود كه بتواند بر نظم و شرايط فعاليت [روزنامه‌نگاران] نظارت داشته باشد و آن را سروسامان دهد. قانون فعالیت روزنامه‌نگار را مشروط به داشتن كارت هويت مطبوعاتي نمي‌كند. بلکه برخورداري از امتيازهاي اجتماعي و مالي مستلزم داشتن كارت است، يكي از مميزه‌هاي اصلي فعاليت روزنامهنگاري به حساب مي‌آيد. در قانون كار، يك كميسيون حكميت [متشكل از نمايندگان روزنامه‌نگاران و كارفرمايان]. معروف به «كميسيون كارت هويت روزنامه‌نگاران حرفه‌اي» صلاحيت رسيدگي به درخواست صدور كارت هويت حرفه‌اي روزنامه‌نگاران يا تجديد و تمديد آن را دارد، كه البته ذينفع حق دارد در صورت لزوم به يك كميسيون عالي متوسل شود. به همين ترتيب، كميسيون مي‌تواند در صورتي كه روزنامه‌نگار، ديگر داراي شرايط مقرر در قانون كار نباشد، كارت او را لغو كند. كميسيون كارت هويت روزنامه‌نگاران حرفه‌اي متشكل از شانزده عضو است: هفت تن نمايندگان صاحبان و مديران مطبوعات و خبرگزاري‌ها، يك تن نماينده مؤسسات بنگاه‌هاي سمعي و بصري بخش دولتي، هشت تن نمايندگان روزنامه‌نگاران اعم از بخش عمومي (دولتي) و بخش خصوصي. نمايندگان كارفرماها را شاخص‌ترين سازمان‌هاي مديران مطبوعات و خبرگزاري‌ها و مؤسسات ارتباطات سمعي و بصري بخش دولتي تعيين مي‌كنند. كسي كه براي اول بار درخواست صدور كارت به كميسيون مي‌دهد، در تأييد درخواست خود بايد چند سند مرتبط با فعالیت حرفه‌اي خود ارائه دهد. كميسيون، پس از رسيدگي به درخواست، نظر خود را اعلام مي‌كند. كارت هويت فقط يك سال اعتبار دارد، و به وسيله كميسيون ـ در صورتي كه نظر مساعد داشته باشد ـ براي همان مدت تمديد مي‌شود.
آموزش حرفه‌اي روزنامه نگاران، خواه ابتدايي و خواه مداوم، يک اولويت قطعي و خدشه‌ناپذير است. به اين ترتيب اين حرفه داراي مراکز آموزش و شکل‌گيري خاص خود، از جمله کانون واقع در خيابان لوور در پاريس است؛ اما علاوه بر اين‌ها امتياز چند کانون ديگر را هم صادر کرده است (استراسبورگ، بوردو، تور، اکس مارسي). بالاخره اين که مدت زماني که يک روزنامه‌نگار در يک مرکز آموزشي مي‌گذراند جزو سابقه کار او محسوب مي‌شود.تأکيد بر آموزش موجب شده است که دستيابي [به سطوح] ابتدايي [حرفه‌اي] مشروط به انجام کارآموزي حرفه‌اي دوساله باشد. و اگر شخص ذينفع ثابت کند که در يکي از آن مراکز، آموزش ديده است اين مدت به يک سال کاهش مي‌يابد.
در مورد حمايت اجتماعي باید گفت همه روزنامه‌نگاران حرفه‌اي به طور خودبه‌خودي و قاعده‌مند به نظام عمومي تأمين اجتماعي وابسته هستند. پوشش بيمه در اينجا پوشش مبنايي (پايه‌اي) است و موارد زير را در بر مي‌گيرد: بيماري، زايمان، مرگ، پيري، کوري، حوادث ناشي از کار. بايد دانست که وابستگي به تأمين اجتماعي اجباري است حتي اگر روزنامه‌نگار از راه قرارداد به مؤسسه مطبوعاتي وابسته نباشد. در مورد بازنشستگي نیز قانون کار دو راه‌حل تشخيص مي‌دهد: بازنشسته شدن به پيشنهاد (ابتکار) روزنامه‌نگار، از 60 سالگي به بعد و به شرطي که تعهدات خود را نسبت به بيمه بازنشستگي انجام داده باشد. بازنشسته کردن، اختيار ساده‌اي است که کارفرما مي‌تواند از آن استفاده کند يا استفاده نکند. در اين حالت روزنامه‌نگار موظف نيست که تعهدات قانوني بازنشستگي را انجام داده باشد.
سنديكا ها ی روزنامه نگاری: سنديكاهای روزنامه نگاران از تشكيلات اجتماعي است که در فرانسه با هدف دفاع از توسعه و آزادي مطبوعات تشكيل شده اند. اين فدراسيون ها تاكيد دارند بر این که توسعه و آزادي مطبوعات به شرطي تحقق مي يابد كه شرايط اخلاقي ، سياسي و اقتصادي به عنوان تضميني براي كثرت گرايي كه از اصول اساسي دموكراسي است ، فراهم شود. در اين شرايط فدراسيون ها مي توانند با تمام امکانات قانوني خود از حقوق مطبوعات دفاع كنند.
فدراسيون ملي مطبوعات فرانسه: فدراسيون ملي مطبوعات فرانسه 6 سنديكا و فدراسيون كوچك تر را كه نمايندگان مطبوعات در فرانسه هستند به اين ترتيب زير پوشش دارد :فدراسيون ملي مطبوعات اطلاعات تخصصي, فدراسيون مطبوعات دوره اي و استاني , سنديكاي مطبوعات پاريسي , سنديكاي تخصصي مطبوعات و مجلات , سنديكاي مطبوعات روزانه محلي, سنديكاي مطبوعات روزانه استاني.
فدراسيون ملي مطبوعات اطلاعات تخصصي : اين فدراسيون تشكيلاتي است كه 1350 نشريه حرفه اي تخصصي را زير نظر دارد . اين فدراسيون منافع ناشران را تامين و از آنان حمايت مي كند . كاركرد اين فدراسيون از جمله فراهم كردن دسترسي به اطلاعات براي مديريت هر نشريه و ارائه مشورت به آنها در اجراي قوانين است .
فدراسيون مطبوعات دوره اي و استاني : اين فدراسيون 4 سنديكاي زير را تحت پوشش خود قرار دارد: 1- سنديكاي ملي ناشران 2- سنديكاي مطبوعات حقوقي استاني 3- سنديكاي ملي مطبوعات حقوقي. 4- سنديكاي مطبوعات و هفته نامه هاي استاني.
سنديكاي مطبوعات پاريسي : اين سنديكا از قديمي ترين سنديكاهايي است كه در بخش مطبوعات فعاليت مي كند . برنامه اين سنديكا ارائه مشاوره و دفاع از منافع مطبوعات يوميه ملي در تمام زمينه هاي اقتصادي ، حقوقي و اجتماعي در رابطه با مطبوعات است .
سنديكاي حرفه اي مجلات و مطبوعات انتقادي : اين سنديكا از منافع اعضاي خود در زمينه هاي اقتصادي و مالي دفاع مي كند و نمايندگي آنها را در دولت و قوه قضائيه و مجامع شغلي برعهده دارد .
سنديكاي مطبوعات يوميه شهرستاني: اين سنديكا از منافع نشريات تحت پوشش خود در دولت و مراجع قضايي دفاع مي كند . نشريات تحت پوشش اين سنديكا بيش از 4 ميليون خواننده دارد .
سنديكاي مطبوعات يوميه استاني : اين سنديكا از منافع حرفه اي روزنامه نگاري دفاع مي كند. كميسيون هاي اطلاعات, اجتماعي, فروش, تبليغات و توسعه تحت نظر آن فعاليت مي كنند.[59]