روزنامه نگاری در فرانسه

از دانشنامه ملل

معنای لفظی«روزنامه‌نگار» دربرگیرنده فعالیت در مشارکت یا در تدوین یک روزنامه است. قانون، روزنامه‌نگار را«کسی می‌داند که اشتغال اصلی و منظم او که منشأ دریافت دستمزد باشد».نظام قضایی فرانسه معتقد است که اجتماع این سه شرط  یعنی الف) اشتغال اصلی ب) نظم و استمرار فعالیت ج) دستمزد برای شناسایی و قبول ماهیت روزنامه‌نگار، ضروری است. ماهیت فعالیت روزنامه‌نگاری چنین تعریف شده است: «روزنامه‌نگار با یک نشریه ادواری، به منظور خبررسانی به خوانندگان، همکاری فکری و دائمی می‌کند».سه معیار «فکری، خبررسانی، روزینه بودن» شرایط لازم برای کسب عنوان روزنامه‌نگار هستند.

حرفه روزنامه‌نگاری حرفه‌ای نیست که بتوان آن را «حرفه سازمان‌یافته» یا سازمان داده شده شمرد. در عین حال، خلاقیت فکری مستتر در روزنامه‌نگاری سبب می‌شود که این پیشه یک حرفه مستقل باشد. درست است که استقلال روزنامه‌نگاران متضمن ویژگی‌هایی در زمینه‌های حرفه‌ای، اجتماعی یا مالی است، در عین حال این امر مقتضی آن بوده است که نهادهای جمعی از آن حمایت کنند تا مانع از آن شوند که توسعه این حرفه سبب تغییر ماهیت آن گردد و روزنامه‌نگار دچار انزوا شود. این سازمان جمعی در همان آغاز کار خود به صورتی کمابیش فعال ظاهر شد (کمیسیون کارت) و در زمینه قطع روابط حرفه‌ای هم خود را نشان داد (کمیسیون پرداخت غرامت)؛ و همواره صحبت از تدوین منشوری بود که بتواند بر نظم و شرایط فعالیت [روزنامه‌نگاران] نظارت داشته باشد و آن را سروسامان دهد. قانون فعالیت روزنامه‌نگار را مشروط به داشتن کارت هویت مطبوعاتی نمی‌کند. بلکه برخورداری از امتیازهای اجتماعی و مالی مستلزم داشتن کارت است، یکی از ممیزه‌های اصلی فعالیت روزنامه‌نگاری به حساب می‌آید. در قانون کار، یک کمیسیون حکمیت [متشکل از نمایندگان روزنامه‌نگاران و کارفرمایان]. معروف به «کمیسیون کارت هویت روزنامه‌نگاران حرفه‌ای» صلاحیت رسیدگی به درخواست صدور کارت هویت حرفه‌ای روزنامه‌نگاران یا تجدید و تمدید آن را دارد، که البته ذینفع حق دارد در صورت لزوم به یک کمیسیون عالی متوسل شود. به همین ترتیب، کمیسیون می‌تواند در صورتی که روزنامه‌نگار، دیگر دارای شرایط مقرر در قانون کار نباشد، کارت او را لغو کند. کمیسیون کارت هویت روزنامه‌نگاران حرفه‌ای متشکل از شانزده عضو است: هفت تن نمایندگان صاحبان و مدیران مطبوعات و خبرگزاری‌ها، یک تن نماینده مؤسسات بنگاه‌های سمعی و بصری بخش دولتی، هشت تن نمایندگان روزنامه‌نگاران اعم از بخش عمومی (دولتی) و بخش خصوصی. نمایندگان کارفرماها را شاخص‌ترین سازمان‌های مدیران مطبوعات و خبرگزاری‌ها و مؤسسات ارتباطات سمعی و بصری بخش دولتی تعیین می‌کنند. کسی که برای اول بار درخواست صدور کارت به کمیسیون می‌دهد، در تأیید درخواست خود باید چند سند مرتبط با فعالیت حرفه‌ای خود ارائه دهد. کمیسیون، پس از رسیدگی به درخواست، نظر خود را اعلام می‌کند. کارت هویت فقط یک سال اعتبار دارد، و به وسیله کمیسیون ‌‌ـ در صورتی که نظر مساعد داشته باشد ـ برای همان مدت تمدید می‌شود.

آموزش حرفه‌ای روزنامه‌نگاران، خواه ابتدایی و خواه مداوم، یک اولویت قطعی و خدشه‌ناپذیر است. به این ترتیب این حرفه دارای مراکز آموزش و شکل‌گیری خاص خود، از جمله کانون واقع در خیابان لوور در پاریس است؛ اما علاوه بر این‌ها امتیاز چند کانون دیگر را هم صادر کرده است (استراسبورگ، بوردو، تور، اکس مارسی). بالاخره این که مدت زمانی که یک روزنامه‌نگار در یک مرکز آموزشی می‌گذراند جزو سابقه کار او محسوب می‌شود.تأکید بر آموزش موجب شده است که دستیابی [به سطوح] ابتدایی [حرفه‌ای] مشروط به انجام کارآموزی حرفه‌ای دوساله باشد. و اگر شخص ذینفع ثابت کند که در یکی از آن مراکز، آموزش دیده است این مدت به یک سال کاهش می‌یابد.

در مورد حمایت اجتماعی باید گفت همه روزنامه‌نگاران حرفه‌ای به طور خودبه‌خودی و قاعده‌مند به نظام عمومی تأمین اجتماعی وابسته هستند. پوشش بیمه در اینجا پوشش مبنایی (پایه‌ای) است و موارد زیر را در بر می‌گیرد: بیماری، زایمان، مرگ، پیری، کوری، حوادث ناشی از کار. باید دانست که وابستگی به تأمین اجتماعی اجباری است حتی اگر روزنامه‌نگار از راه قرارداد به مؤسسه مطبوعاتی وابسته نباشد. در مورد بازنشستگی نیز قانون کار دو راه‌حل تشخیص می‌دهد: بازنشسته شدن به پیشنهاد (ابتکار) روزنامه‌نگار، از 60 سالگی به بعد و به شرطی که تعهدات خود را نسبت به بیمه بازنشستگی انجام داده باشد. بازنشسته کردن، اختیار ساده‌ای است که کارفرما می‌تواند از آن استفاده کند یا استفاده نکند. در این حالت روزنامه‌نگار موظف نیست که تعهدات قانونی بازنشستگی را انجام داده باشد.

سندیکاهای روزنامه‌نگاری

سندیکاهای روزنامه نگاران از تشکیلات اجتماعی است که در فرانسه با  هدف دفاع از توسعه و آزادی مطبوعات تشکیل شده‌اند. این فدراسیون‌ها تاکید دارند بر این که توسعه و آزادی مطبوعات به شرطی تحقق می‌یابد که شرایط اخلاقی، سیاسی و اقتصادی به عنوان تضمینی برای کثرت‌گرایی که از اصول اساسی دموکراسی است، فراهم شود. در این شرایط فدراسیون‌ها می‌توانند با تمام امکانات قانونی خود از حقوق مطبوعات دفاع کنند.

فدراسیون ملی مطبوعات فرانسه

  فدراسیون ملی مطبوعات فرانسه 6 سندیکا و فدراسیون کوچک‌تر را که نمایندگان مطبوعات در فرانسه هستند به این ترتیب زیر پوشش دارد :فدراسیون ملی مطبوعات اطلاعات تخصصی,  فدراسیون مطبوعات دوره‌ای و استانی ,  سندیکای مطبوعات پاریسی ,  سندیکای تخصصی مطبوعات و مجلات ,   سندیکای مطبوعات روزانه محلی,   سندیکای مطبوعات روزانه استانی.

فدراسیون ملی مطبوعات اطلاعات تخصصی

این فدراسیون تشکیلاتی است که 1350 نشریه حرفه‌ای تخصصی را زیر نظر دارد. این فدراسیون منافع ناشران را تامین و از آنان حمایت می‌کند. کارکرد این فدراسیون از جمله فراهم کردن دسترسی به اطلاعات برای مدیریت هر نشریه و ارائه مشورت به آنها در اجرای قوانین است.

فدراسیون مطبوعات دوره‌ای و استانی

این فدراسیون 4 سندیکای زیر را تحت پوشش خود قرار دارد: 1- سندیکای ملی ناشران 2- سندیکای مطبوعات حقوقی استانی 3- سندیکای ملی مطبوعات حقوقی. 4- سندیکای مطبوعات و هفته‌نامه‌های استانی.

سندیکای مطبوعات پاریسی

این سندیکا از قدیمی‌ترین سندیکاهایی است که در بخش مطبوعات فعالیت می‌کند. برنامه این سندیکا ارائه مشاوره و دفاع از منافع مطبوعات یومیه ملی در تمام زمینه‌های اقتصادی، حقوقی و اجتماعی در رابطه با مطبوعات است.

سندیکای حرفه‌ای مجلات و مطبوعات انتقادی

این سندیکا از منافع اعضای خود در زمینه‌های اقتصادی و مالی دفاع می‌کند  و نمایندگی آنها را در دولت و قوه قضائیه و مجامع شغلی برعهده دارد.

سندیکای مطبوعات یومیه شهرستانی

این سندیکا از منافع نشریات تحت پوشش خود در دولت و مراجع قضایی دفاع می‌کند. نشریات تحت پوشش این سندیکا بیش از 4 میلیون خواننده دارد.

سندیکای مطبوعات یومیه استانی

این سندیکا از منافع حرفه‌ای روزنامه‌نگاری دفاع می‌کند. کمیسیون‌های اطلاعات, اجتماعی, فروش, تبلیغات و توسعه تحت نظر آن فعالیت می‌کنند.[۱][۲]

نیز نگاه کنید به

مطبوعات در چین؛ مطبوعات در کانادا؛ مطبوعات در روسیه؛ مطبوعات در کوبا؛ مطبوعات در تونس؛ مطبوعات در لبنان؛ مطبوعات در افغانستان؛ مطبوعات در سنگال؛ مطبوعات در مالی؛ مطبوعات در سودان؛ مطبوعات در ساحل عاج؛ مطبوعات در زیمبابوه؛ مطبوعات در تایلند؛ مطبوعات در اوکراین؛ مطبوعات در اسپانیا؛ مطبوعات در اردن؛ مطبوعات در اتیوپی؛ مطبوعات در سیرالئون؛ مطبوعات در قطر ؛روزنامه در ژاپن ؛ روزنامه های زیمبابوه؛ روزنامه های اردن؛ روزنامه ها در قطر

کتابشناسی

  1. نگاهی به فرانسه ، دفتر پژوهش و بررسی‌های خبری سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی ، 1384،ص 75
  2. نعیمی گورابی، محمدحسین(1392). جامعه و فرهنگ فرانسه. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ( در دست انتشار )،