هنر قطر
هنر
1-10-مشاهیر هنری (همراه باتحلیل شخصیت و مواضع آنان)
به دلیل فضای فرهنگی هنری حاکم بر کشور قطر، مراکز مختلف هنری در اين كشور فعالیت می‌کنند و هنرمندان حوزه‌های هنری، در مراکز مذکور به تدریس مشغول هستند و آثار هنری آنان در اکثر نمایشگاه‌های داخلی و خارجی، در معرض نمایش قرار می‌گیرد.در این بخش تعدادي از هنرمندان و ادبای تأثرگذار، معرفي می‌شود که از نخبگان هنری و ادبی مطرح در کشور قطر، می‌باشند.
آقای عباس ارنائوط، مدیر جشنواره‌ي سینمایی شبکه‌ي الجزیره. ايشان اصالتاً فلسطینی بوده است و در جشنواره‌های سالانه‌ي سینمایی در قطر، از هنرمندان برجسته‌ي حوزه‌ي سینمای ایران دعوت مي‌كند و براي مواضع فرهنگی- سیاسی جمهوری اسلامی ایران، احترام قائل است و با هنرمندان ایرانی تعامل مناسبي دارد و در اکثر جشنواره‌هاي ایران شركت می‌کنند.
خانم دکتر زکیه علی مال الله عبدالعزیز، وی دارای تحصیلات پزشکی در رشته‌ي دارو سازی است و از شعرای مطرح و به نام منطقه‌ي خلیج فارس به ویژه قطر می‌باشد. از ايشان اشعار و آثار ادبي زيادي منتشر شده است و به لحاظ اعتقادی، از شیعیان مقید و متدین می‌باشد. و در بسیاری از همایش‌های ادبی ایران مشارکت نموده و بارها دولت قطر او را تشویق كرده‌است.
آقایان حسن الملاء، صالح العبیدلی، عبیده البنکی، سعید الانصاری، فرج دهام و خانم‌ها نادیه المضحکی، رئیس سابق فنون البصریه و امل العاثم، مدیر فعلی فنون البصریه، از جمله هنرمندان به نام حوزه‌هاي هنري هنرهای تجسمی و خوشنویسی قطر می‌باشند که در عرصه‌ي هنری جامعه‌ي مذکور، تأثیرگذار بوده و با مراکز فرهنگی ایران تعامل بسیار مناسبي دارند.
آقایان احمد بن یوسف الخلیفی، رئیس انجمن عکاسان و عبدالرحمان العبیدان، نایب رئیس انجمن که خود از هنرمندان برجسته است. اين افراد در بستر سازی و رشد و گسترش رشته‌های هنری، نقش مؤثري دارند و تعاملشان با مراکز فرهنگی ایران بسیار مناسب و خوب است.
آقایان فالح عجلان الهاجر، رئیس اداره‌ي فرهنگ و هنر و شاعر برجسته‌ي آن منطقه و شیخ مشعل بن جاسم ال ثانی، خالد محمود، محمد خلیفه العطیه، علی عبدالله الانصاری،جمال فايز، از جمله شعرا و قصه نويسان تأثیرگذار و مطرح قطر می‌باشند
2-10-موسیقی
مراکز موسیقی در این کشور نیز محدود می‌باشد. یک مرکز موسیقی سنتی در قطر، موسوم به فرقه الشعبیه وجود دارد که زیر نظر وزارت فرهنگ که هنرهای قدیمی را اجرا می‌کنند و در اکثر اعیاد مثل عیدفطر، قربان، و روز ملی برنامه‌های متعددی را اجرا مي‌كند. مرکز ارکستر در اسپایر زون تأسیس شده است و همچنين سه مراکز خصوصی در اين كشور وجود دارد.
-موسيقي و رقص محلي:رقص محلي يكي از مهمترين ركن ميراث فرهنگي قطري است. رقص با شمشير (العرضه) يكي از معروفترين رقصها ميان قطريهاست و جز رايج‌ترين رقصها در اكثر مناسبت‌ها ملي قطر به حساب مي‌آيد.اين رقص وحدت و قدرت مجموعه و همچنين رمز و وفاداري به امير و دولت قطر را نشان مي‌دهد. رقص و شعر تشكيل دهنده اين نوع رقص مي‌باشد كه شاعر در مورد شعرهاي حماسي، ملي در هنگام رقص سروده مي‌شود. و جايگاه والا و خاصي در ميان قبائل دارد.
(الخماري) يكي از انواع رقصهاي سنتي قطر است كه برگزاري آن بر عهده تعدادي از زنان نقاب‌دار مي‌باشد كه رقص خودبا موسيقي كه اكثر از شعرهاي عاشقانه مي‌باشد هماهنگ مي‌كنند و اين رقص بيشتر در مراسم‌هاي عروسي بكار گرفته مي‌شود واز رقصهاي ديگر زنان: رقص (السامري) و (العاشوري) نام دارد.
بالطبع اكثر رقصهاي سنتي قطري به دريا ارتباط دارد، از جمله اين كه اقتصاد قطر در قديم به صيد ماهي و لولو متمركز بوده.
-موسیقی کلاسیک-سنتی ومدرن
آكادكي موسيقي قطر:آكادمي موسيقي قطر در سال 2010 م تأسيس شد. اين اكادمي برجسته سعي دارد موسيقيدان حرفه‌اي در بخش كلاسيك عربي و غربي پرورش دهد.
اهداف اكادمي:اكادمي موسيقي قطر سعي دارد در تمام زمينه‌هاي موسيقي از جمله آموزش، اركستر، دانش موسيقي ، تواشيخ ديني بي‌نظير باشد.
پيشرفت‌هاي زيادي كه در برنامه‌هاي اين اكادمي جهت آموزش فراهم آورده است،هر دانش‌آموز مي‌تواند براي ادامه تحصيل به هر دانشگاهي كه مي‌خواهند ثبت نام كنند.در راستاي نهضتي كه اين آكادمي در دستور كار دارد جهت پيشرفت فرهنگ موسيقي با اوليا و دانش‌آموزان بصورت جداگانه كار خواهد كرد. پيام اصلي اكادمي موسيقي قطر پيشرفت استعدادهاي جوانان در منطقه و تشكيل نسل جديد از موسيقي‌دانان در جهان و آن هم بر اساس آموزشهاي جامع موسيقي كه اين اكادمي مهيا نموده است.دستگاه‌هاي كه در مراكز موسيقي آموزش مي‌دهند شامل: عود – ويولن – قانون – فلوت – گيتار و پيانو – طبل علاوه بر آواز خواندن و ريتم عربي سنتي.
تاكنون آماري دقيقي مبني بر تعداد فروش نوارهاي موسيقي در قطر بصورت رسمي اعلام نشده است و پرطرفدارترين نوارهاي موسيقي در قطر موسيقي پاپ عربي به لهجه خليجي مي‌باشد.
قطر جزء كشوري است كه قانون كپي رايت را امضا كرده و تمام نوارها اصل مي‌باشند و كسي حق كپي آن را ندارد.
3-10-تئاتر وهنرهای نمایشی
مسئولیت حرکت فکری و ادبی، نمایشنامه، موسیقی، برپایی نمایشگاه‌های هنری و بین‌المللی در زمینه‌های فرهنگی و نظارت بر مراکز فرهنگی تابع وزارت فرهنگ و هنر و میراث فرهنگي، بر عهده‌ي اداره‌ي فرهنگ و هنر است. این اداره همچنین به گسترش صنایع دستی اقدام نموده است.
- سالن تئاتر ملی قطر
سالن تئاتر ملی قطر که 550 نفر گنجایش دارد، در سال 1982م، گشایش یافته است و اکثر برنامه‌ها و جشنواره‌ها و مراسم دولت قطر و سفارت‌خانه‌ها، برنامه‌ي هنری و فرهنگی خود را در سالن تئاترقطر برگزار می‌کنند. در این کشور سالن‌های تئاتر بسیار محدود می‌باشد و اخیراً باشگاه ورزشی السد، اقدام به ساخت سالن نموده که به سالن مسرح السد معروف می‌باشد و در سالن سینماي الخلیج و الدوحه نیز تئاتر اجرا می‌شود و مرکز الشباب المسرحی نیز وجود دارد. قابل ذکر است که به علت بی‌توجهی به این هنر، اکثر اوقات، هنرمندان در روزنامه‌ها عدم بی‌توجهی وزارت فرهنگ را اعلام می‌کنند و شکایت خود را از طریق روزنامه‌ها به گوش مسئولین می‌رسانند.
3-10-سینما
تاريخچه سينما در قطر:
سينما براي اولين بار در قطر در سال 1970 م توسط يك گروه قطري تأسيس شد كه نام آن را سينما امير نامگذاري شد.و همگام با توسعه و گسترش كشور قطر در سال 1996م از يك سينما به سه سينما تبديل شد و نام دو سينماي جديد به نام الخليج و الدوحه نامگذاري شد.و در سال 2002 م تعداد سينما در قطر افزايش يافت كه هم اكنون تعداد سينما در قطر حدود بيش از 15 سينما رسيده است. كه بطور مثال مي‌توان (سينما لاند مارك) (سينما ستي سنتر) (سينما حيات بلازا) (سينما مول) (سينما فيلاجيو) نام برد.
-جایگاه فیلم های سینمایی در منطقه و جهان
فيلم‌هايي كه بر روي پرده مي‌رود بجز سينما الدوحه و سينما الخليج كليه سينماها از آخرين فيلمهاي خارجي و هاليوودي به نمايش مي‌گذارند. تنها سينما الدوحه و سينما الخليج به خاطر موقعيت و قدمت مخاطبين آنان اكثر از فيلمهاي هندي استفاده مي‌كند.
كشور قطر براي سامان دادن به بخش سينما وتشويق به ساختن فيلم اقدام به تأسيس مؤسسه فيلم الدوحه نمود.
مؤسسه فيلم دوحه
مؤسسه فيلم دوحه در سال 2010 ميلادي توسط خانم شيخه مياسه ال ثاني تأسيس گرديد. و اين اولين سازمان بين‌المللي در قطر است كه كار آن تأمين بودجه فيلم، توليد، و آموزش و برگزاري جشنواره سالانه‌ي دوحه ترابييكا مي‌باشد.اين سازمان بصورت چتري است كه تمام ابتكارات سينما را در زير يك چتر خود جمع‌آوري مي‌كند.
اهداف:
اين مؤسسه تمام سعي خود را براي بهبود و تحسين ذائقه سينمايي در قطر بكار خواهد گرفت. و از بهترين روشهاي آموزش و مدرنترين روش براي خلق آثار زيبا بهره خواهد گرفت.
مؤسسه فيلم دوحه متعهد است امكانات لازم جهت نوشتن فيلمنامه، داستان‌نويسي در منطقه را فراهم آورد، در عين حال خود از نظر محتوا و مضمون با معيارهاي جهاني تطبيق خواهد داد. مشروط بر اين كه مفاهيم فرهنگ و جامعه، آموزش و سرگرمي درتمام آثار رعايت شود.مؤسسه فيلم دوحه مركز جامعي براي صنعت فيلم و فيلم‌سازي در دوحه خواهد بود و جهت پيشبرد اهداف خود از تجارب كشورهاي منطقه و ساير كشورهاي جهان بهره خواهد گرفت. اين مؤسسه معتقد است و ايمان دارد سينما جز اصلي حيات بشري است و تأثير زيادي بر دلها و ذهنها دارد. شعار اصلي اين مؤسسه " فيلم همان زندگي است"می باشد.
-وضعیت تولیدات سینمایی در دهه اخیر
در کشور قطر تقریباً سینماهاي بزرگي وجود دارد. سینما الدوحه و الخلیج که از قدیمی‌ترین سینماهای این کشور به شمار می‌آیند و بعد از ساختن مراکز فروش بزرگ در سیتی سنتر، مولريال حیات بلازا، فیلاجیو، لاندمارک، رویال بلازا، سینماهایی را راه‌اندازی نموده‌اند که مجهزترین امکانات در آن به کار رفته است و هر سینما تقریباً گنجايش 180 نفر را دارد. اخیراً سینمایی مخصوص بانوان در اسپایر افتتاح گردیده است. قطر با ساخت فیلم سینمایی «عقارب الساعه»، در سال2010 وارد دنياي سینما شد. كارگردان این فیلم، حافظ علی و خلیفه المریخی است.
4-10-وضعیت و انواع صنايع دستي قطر:
قطريها مانند ساير كشورها از صنايع دستي و قلاب‌دوزي، سفالگري، مجسمه‌سازي، هنر خط و نقاشي شهرت دارند.گسترش صنایع دستی برعهده ی اداره ی فرهنگ وهنروتابع وزارت فرهنگ وهنرومیراث فرهنگی است.
5-10-سبك معماري
هنر معماري در نوع خود جز ميراث فرهنگي قطر محسوب مي‌شود. قطر داراي تعداد زيادي از زيباترين ساختمان‌هاست كه از طراحي و معماري اسلامي و عربي بكار گرفته است كه به طور مثال: قلعه زباره كه در ساحل شمال غربي قطر واقع گرديده است – برجهاي برزان (ابراج برزان) كه در شهر ام صلال محمد كه در 20 كيلومتري دوحه واقع مي‌باشد.
6-10-سبكهاي نقاشي:
يكي از سبكهاي رايج نقاشي در قطر (آبستره) يا نقاشي مفهومي است. سبكهاي ديگر نيز به ندرت بعضي از هنرمندان فعاليت مي‌كنند كه به طور مثال مي‌توان نقاشي طبيعت (حيوانات)، نقاشي مداد سياه، چهره و غيره نام برد.
دررابطه با مراکز فرهنگی و ادبی و هنری می توان به مراکز فرهنگی و ادبی و هنری خصوصي وشهرکهای فرهنگی اشاره نمود.
-مراکز فرهنگی و ادبی و هنری خصوصي
این مراکز در تمامی زمینه‌های فرهنگی و هنرهای تصویری فعالیت می‌کنند. تدریس مبانی طراحی و نقاشی کلیه امور مربوط به تدریس گرافیگ و عکاسی نیز از جمله وظایف این سازمان ها بوده و در واقع فعاليت‌هاي مذکور مشابه وظایف مرکز هنرهای تجسمی است. مراکز خصوصی فرهنگی، هنری قطر که با همکاری و زیر نظر وزارت فرهنگ قطر برنامه و نمایشگاه‌های هنری را برگزار می‌نمایند، عبارتند از:
- گالری المرخیه متعلق به آقای عبدالله ثانی
- مرکز الفنون الواقف متعلق به آقای طارق الجیده
- الحوش القطری متعلق به آقای غانم بن جاسم
7-10- شهرکهای فرهنگی(الحی الثقافی)
طرح ایجاد و تأسیس شهرک فرهنگی قطر به عنوان یک نمایشگاه دائمی برای اجرای کلیه‌ي فعالیت‌های فرهنگی داخلی و بین الملل، نظیر برگزاری جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های مختلف فرهنگي و هنری به دستور امیر محترم قطر، به سال 2005 به تصویب رسید که هم اکنون فاز اول این پروژه به اتمام رسیده است. این شهرک در زمینی به مساحت صد هکتار قرار دارد که هم اکنون پروژه‌ی ساخت و توسعهي آن همچنان در حال انجام و اجرا است.این شهرک در منطقه‌ی شمال شرق و در نزدیکی دریا واقع شده است و هرچند هنوز بسیاری از ساختمان‌ها و سالن‌های آن به اتمام نرسیده؛ ولی فاز اول آن که تقریباً به اتمام رسیده است، از مختصات و ویژگی‌های زیر برخوردار است.
- ساختار معماری
این شهرک بر پایه و اصول معماری سنتی قطری بنا شده است؛ با توجه به اين نكته كه کشور قطر از صحرا و دریا تشكيل شده و از این دو پدیده‌ي طبیعی برخوردار است، نظام شهرسازی سنتی در این مناطق، تحت تأثیر این دو پدیده قرار گرفته است؛ به این ترتیب که در قسمت صحرا جلوه‌های زیست صحرایی و در قسمت دریا جلوه‌های زیست دریایی رواج دارد؛ لذا این شهرک با الهام گرفتن از این دو گونه‌ي زندگی رایج اجتماعی در کشورهای عربی، ساخته شده؛ به طوری که وقتی گروه‌ها و افراد از نقاط مختلف جهان، براي شرکت در نمایشگاه‌های متنوع فرهنگي و هنری وارد آن می‌شوند، احساس مي‌كنند كه در یک محیط عربی سنتی حضور دارند. نکته‌ی جالب توجه در این شهرک، حضور یکی از معروف‌ترین جلوه‌های هنر ایرانی؛ یعنی فرش بافی است؛ به این ترتیب که دیوارهای اطراف این شهرک از ورودی گرفته تا محل سالن‌ها، مزین به معروف‌ترین نقوش فرش‌های ایرانی از جمله گل ابریشم تبریز و هریس و مال میر و شاه عباسی و نائین است.
- انگیزه‌ي اصلی و اهداف کلان از ساخت این شهرک
اهداف کلان و هدف نهایی در ساخت این شهرک در هفت مورد زیر قابل ذکر است:
1. ایجاد یک محیط فعال و سرزنده، براي اجرا و برگزاری فعالیت‌های فرهنگی و هنری در سطح داخلی و بین‌المللی و زمینه سازی براي بهره‌وری‌های فرهنگی.
2. ایجاد یک محیط شاداب براي ملاقات و ایجاد فضای گفتمان بین اقشار فرهنگی و هنری در سطح جهانی.
3. مشارکت در احیای فرهنگ از طریق برگزاری جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های متنوع فرهنگی و هنری.
4. توسعهي ساختار بناهای فرهنگی.
5. ایجاد فضا در زمینه‌ی فعالیت‌های پژوهشی مرتبط با اهداف و فعالیت‌های شهرک.
6. انتشار مطبوعات و فصل‌نامه‌ي فرهنگی مرتبط با اهداف شهرک.
7. ایجاد هماهنگی و همکاری با وزارت خانه‌ها و دستگاه‌های دولتی و مؤسسه‌ها و سازمان‌های مختلف در کشورهای حوزه‌ی خلیج فارس و دیگر کشورها در سطح بین المللی و جهانی در عرصه‌ي اهداف شهرک و گام برداری در مسیر آن.
- مکان شهرک
این شهرک در شمال شرق دوحه ساخته شده، درست در قسمتی که خورشید طلوع می‌کند. فلسفه‌ي انتخاب اين مكان اين است که خورشید شهرک فرهنگی، با خورشید الهی از خواب بر می‌خیزد و با پرتوهای خود جهان فرهنگ را به بیداری و نشاط فرا می‌خواند.
- قسمت‌های شهرک فرهنگی
این شهرک از دو بخش اصلی فرهنگی و تجاری به شرح زیر تشکیل شده است:
- بخش فرهنگی: اين بخش، قسمت‌هاي زير را در بر مي‌گيرد:
- سالن تئاتر روباز كه به سبک معماری رومی بنا شده است.
- سالن‌های تئاتر مسقف
- تالار چند منظوره
- سالن تئاتر مجهز به سن برای اجرای تئاتر زنده
- سالن اوپرا
- مرکز اطلاع رسانی
- گروه‌های فرهنگی و هنری: این بخش مشتمل است بر ساختمان‌های متعدد که به گروه‌ها و مراکز فرهنگی و ادبی و هنری فعال در قطر اختصاص دارد که همگی زیر یک سقف با هم و در کنار هم به فعالیت مشغولند تا هم راحت‌تر به مراجعه کنندگان و بازدید کنندگان سرويس بدهند و هم در زمینه‌های مشارکت و هم فکری، در کنار هم به تشریك مساعی بپردازند. معروف‌ترین این گروه‌ها و سازمان‌ها عبارتند از:
- انجمن ادبا و نویسندگان قطر - آکادمی موسیقی قطر
- مرکز هنرهای تجسمی - استوديو کانال الجزیره
- انجمن هنرمندان تئاتر - انجمن هنرهای تجسمی قطر
- انجمن مهندسان قطر - مرکز فرهنگی اطفال
- انجمن شعرا - انجمن قناص (انجمن شکارچیان)
- انجمن فیلم برداران قطر - موزه‌ي تمبر عرب
- رادیو صدای خلیج
- بخش تجاری: بخش تجاري، قسمت‌هاي زير را در بر مي‌گيرد
- بازارهای متعدد
- بخش ساحلی
- رستوران‌های مختلف از کشورهای متنوع
- فروشگاه‌های مختلف که در تمامی منطقه‌ی شهرک فرهنگی وجود دارد
- قهوه‌خانه‌های مختلف از کشورهای گوناگون
- بازار پیشه وری و صنایع دستی
اساس نامه‌ی این شهرک نیز بنابر دستور امیر محترم قطر، در سه فصل و هیجده ماده در سال 2005 ميلادي به تصویب رسید.