13-1-2. روابط سیاسی و اقتصادی در دوره مدرن

سال 1341 ایران سفیر خود در پاكستان را به عنوان سفير اكروديته در سریلانکا به مقامات سریلانکایی معرفی کرد. سریلانکا نیز به وسیله سفارتش در پاکستان امور مربوط به روابط دو کشور را پی میگرفت. روابط رسمی دو کشور از طریق نمایندگیهایشان در اسلام آباد جریان داشت تا این که در سال 1354 ايران با افتتاح سفارت در كلمبو به صورت یکجانبه سطح روابطش را بالا برد. سریلانکا تا سال 1990 میلادی در ایران سفارت نداشت.

پس از پیروزی انقلاب اسلامي در ايران رييس جمهور و نخست وزير سریلانکا در بین اولین مقامات دنیا بودند که به صورت جداگانه به دولت و مردم ايران این پیروزی را تبریک گفتند. در طول چند دهه اخیر مقامات این دو کشور تا کنون همواره روابط خوب و مبتنی بر احترام متقابل با یکدیگر به مناسبت های مختلف رفت و آمدهایی به کشورهای یکدیگر داشته و به صورت مرتب نشستهای "کمیسیون مشترک همکاریهای اقتصادی" در تهران و کلمبو برگزار کردهاند. اوج این روابط و رفت و آمدها سفرهای خانم چاندريكا باندرانايكه (آذر سال 1383) و سفر ماهیندا راجا پاکسه (آذر سال 1386 و ارديبهشت سال1389) به ایران و سفر آقاي احمدي نژاد (ارديبهشت سال 1387) به سری لانکا است. این سفرها حکایت از سطح مطلوب روابط فیمابین دارد.

در سفر رئيس جمهور سریلانکا به ایران در سال 1386 دو طرف در عرصههای مختلف انرژی (احداث نيروگاه، برق روستایی، فروش نفت و گاز، پالايشگاه)، مسکن، كشتيراني، گمركي، خدمات مهندسی و همكاريهاي رسانهاي سند همكاري امضاء کردند. بنا بر آنچه در رسانه ها منتشر شده ارزش پروژه هاي در دست اقدام ایران در سریلانکا حدوداً معادل 5/1ميليارد دلار است (ISNA 2009). بنا بر گفته مهدی غضنفری (وزیر صنعت، معدن و تجارت) روابط سیاسی ایران و سریلانکا در حد بسیار خوب در جریان است و حجم روابط تجاری میان دو کشور نیز با درنظر گرفتن صادرات نفت حدود یک و شش دهم میلیارد دلار است و حجم روابط تجاری میان دو کشور بدون درنظر گرفتن نفت حدود سیصد میلیون دلار است. ایران از سریلانکا چای، کائوچو، نارگیل و برخی موادشیمیایی و سریلانکا نیز از ایران قیر، نفت، سرب و خشکبار وارد میکند (خبرفارسی, 1391).

به رغم وجود روابط دوستانه فیما بین دو کشور، نماینده سریلانکا در آژانس بینالمللی انرژی اتمی در هنگام طرح موضوع ارجاع پرونده هستهاي ایران به شورای امنیت سازمان ملل به آن رای مثبت داد. این موضوع به عنوان سندی سیاه در تاریخ روابط دو کشور تا ابد باقی خواهد ماند. البته مقامات این کشور در قضیه تحریمهای یکجانبه امریکا علیه ایران با تن دادن به تحریم نفت ایران به دلیل ضعف در برابر فشار خارجی حتی علیه منافع خودشان نیز اقدام کردند؛ چرا که پالایشگاه نفت سریلانکا فقط با نفت ایران سازگار است و به علت خرید نفت از منابع دیگر باعث کاهش کیفیت تولیدات و زیان بیست درصدی این کشور شد (ایسنا, 1391).