شهرهای مهم بنگلادش
4. 8. 6. پایتخت و شهرهای مهم
شهر داكا پايتخت و بزرگترين شهر بنگلادش است. اين شهر در قرن دهم ميلادي بنا نهاده شد و از سال 1608 تا 1704، پايتخت مغول در بنگال بود. قبل از اين كه در سال 1765 زير سيطره دولت بريتانيا قرار گيرد، اين شهر مركز تجاري بريتانيا، فرانسه و هلند بود. سپس در سال 1905 مجدداً پايتخت و مركز ناميده شد و در سال 1956 پايتخت پاكستان شرقي شد. در سال 1971 به هنگام جنگ براي استقلال، خسارات زيادي را متحمل شد. در سال 1982، تلفظ نام داكا از " Dacca" به " Dhaka" تغيير يافت. این شهر از نظر جغرافيايي در مركز كشور و در ناحيه دلتايي رودخانه هاي « گنگ » و «براهماپوترا» قرار گرفته است.
موقعيت شهر از نظر آب وهوايي بيشتر باراني است. ميانگين سالانه بارندگي حدود 80 درصد در طول سال و مربوط به ماه هاي مي تا سپتامبر مي باشد.
از نظر كشاورزي شهر داكا يكي از نواحي توليد برنج وكنف است. از جاذبه هاي شهر داكا، مساجد آن است كه داراي بيش از صدها مسجد است و از میان آن ها مسجد بيت الملكرم، مسجد ملي است. مساجد و مراكز مهم تاريخي و ديدني داکا، از نظر معماری و فضا و قدمت، عبارت اند از: هفت گنبد (قرن هفدهم)، مسجد ستاره ( قرن هيجدهم ) (Star Mosque)، قلعه لال باغ (1678)، پارك بهادر شاه، موزه ملي، موزه احسن منزل، سالز كروزن، ساختمان قديمي دادگاه عالي، باغ وحش، باغ بوتانيكال (باغ کشاورزی)، پارك ملي، شهيد منار، قبر شاعر ملي قاضي نذرالاسلام، باغ سهروردي، اقامتگاه مخصوص رياست جمهوري (Banya Bhavan) (1904)، پارك رامنا، ساختمان مجلس ملي (jatiyja sangsad) ، موزه علوم، بناي ياد بود ملي.
راجشاهي
نام قبلي اين شهر « رامپور بواليا » (Rampur Boalia) بود. شهر راجشاهي در بخش غرب بنگلادش واقع شده است. اين شهر در كنار رودخانه پادما (Padma) قرار گرفته است.
راجشاهي در سال 1876 ميلادي تأسيس شد و در حال حاضر، شهری صنعتي و فرهنگي و آموزشي است. اين شهر داراي يك كالج پزشكــــي، انستيتو پـــرورش كــرم ابريشم، دانشگاه راجــــشاهي ( 1953م)، و تعدادی كالج بسيار خوب و معروف است.
شهرت شهر راجشاهي بخاطر ابريشم، ميوه، بخصوص منگو و ليچي (Lichi) است. از محصولات مهم کشاورزی اين منطقه می توان، برنج، كنف، نيشكر را ذکر کرد. هنر صنايع دستي معروف راجشاهي، بافندگي، چوب كاري، نقره كاري و سفال سازي است.
نواحي زير مجموعه راجشاهي شهر هاي نائوگائون (Naogaon) ، ناتور، چاپايي، نواب گنج، ديناجپور، پنچه گر (Panchagarh) ، تاكوگائون (Thakuogan) ، رنگ پور، گیلباندا(Gailbandha) ، نيل پاماراي، لال مونير، كوري گرام (Kurigram) ، پابنا، سراج گنج، بورا و حالي پورات مي باشند.
راجشاهي داراي 13 ناحيه است و بیش از 2407 كيلومتر مربع وسعت دارد. جمعيت آن حدود 150/870/18 نفر است.
چيتاگنگ شهر بندري و مركز تجاري و صنعتي بنگلادش است. اين شهر در سال 1986، 000/750/1 نفر جمعيت داشته است. این شهر در كنار رودخانه كارنافول كه حدود 19 كيلومتر تا دهانه خليج بنگال ادامه دارد، واقع شده است. بندر چيتاگنگ قطب اقتصادی کشور و مهم ترين و اصلي ترين بندر بنگلادش است.
از سوی دیگر، چيتاگنگ شهری باستاني است و دوره تاريخي اين شهر از زمان تيپرا (Tippera) که به دوره بودايی معروف است، شروع شده و سپس به دوره های تسلط و سيطره آراكان ( هندوها ) و مغول ( دوره مسلمانان ) تقسيم بندي شده است.
در قرن شانزدهم ميلادي پرتغالي ها به اين ناحيه هجوم آوردند و مدتی در این ناحیه ماندند. سپس در سال 1760 چيتاگنگ تحت تسلط و سيطره بريتانيا در آمد.
از محصولات اين ناحيه، كتان، كنف، برنج، چاي و بامبو مي باشد. چيتاگنگ داراي تپه هاي سرسبز و جنگلي و سواحل بسيار زيبايي است. اين منطقه توسط خليج بنگال و رودخانه ها احاطه شده است و ارتفاع تپه هاي آن به بیش از 1200 متر از سطح دريا مي رسد. ميانگين ريزش باران در اين منطقه 870/2 ميليمتر در سال است.
از مراكز مهم و تاريخي اين شهر، مقبره بايزيد بسطامي، قبرستان 700 سرباز كشورهاي مشترك المنافع و ژاپن، درياچه فويز (Foys lake) ، موزه باستان شناسي، سيتاكوندا (Sitakunda) در 40 كيلومتري چيتاگنگ از مقبره هاي مهم هندوها و يكي از قديميترين معابد در شبه قاره، آرامگاه شاه امانت، شاهي جامع مسجد (Shahi jame Mosque) ، مسجد چاندانپورا، زرادخانه پرتغالي ها، مناطق بندري، آكادمي مارين و بيپوني بيتان (Biponi Bitan) مي باشند.
شهر کولنا در جنوب غربي بنگلادش و در مسير رودخانه بزرگ باي لب (Bhailab) واقع شده است. بر روي اين رودخانه پل هوايي بزرگي نصب شده است كه هم امكان تردد براي اتومبيل ها و هم عبور قطار را ممكن ساخته است. اين مسير امكان تماس و ارتباط ميان شهرهاي بزرگ را از شمال به جنوب فراهم كرده است. شهر کولنا (خولنا) در ساحل پوپشا (Pupsha) مي باشد كه موقعيت مهم تجاري، بندري و انبار كالاهاي توليدي دارد.
صنايع مهم جنگلي اين منطقه شامل كنف، دانه هاي روغني، كتان و كاغذ است كه مواد اولیه آن ها از مناطق سوندربان تامین می شوند.
کولنا در سال 1884 ميلادي تأسيس شد. شهرهای زیر مجموعه کولنا شامل نواحي ساتخيرا(Satkhira)، باقرات(Bagerhat) ، جيسور، جينايدا(jhinaidah) ،ماگورا (Magura) ، نارائيل (Narail) ، كوشتيا(Kustia) ، چوادانگا (Chuadanga) ، مهرپور (Meherpur) مي باشند. کولنا داراي 14 ناحيه است و مجموعا 43 كيلومتر مربع وسعت و 21 ميليون نفر جمعيت دارد.
سيلهت
سیلهت در شمال شرقي بنگلادش واقع شده است. اين شهر اولين نقطه اي است كه توجه همه توريست ها را به خود جلب مي كند. سیلهت در ميان تپه هاي خاسيا (Khasia) و جينتيا (Jaintia) در شمال و تپه هاي تريپورا (Tripura) در جنوب واقع شده است.
اين منطقه بر خلاف ساير مناطق كه زمين آن ها مسطح مي باشد، داراي پستی و بلندي ها بسیار و تپه هاي سرسبز چاي است.
در فصل سرما، اين منطقه سرسبزي و يكرنگي زيبايي دارد. از نظر تاریخی، سيلهت سرگذشتی طولانی و مشهور دارد.
اين منطقه قبل از پيروزي و تسلط مسلمانان، توسط رؤساي قبيله و بزرگان هر قوم اداره مي شد. در سال 1303 يكي از علمای بزرگ به نام حضرت شاه جلال به همراه 360 نفر از شاگردان و مريدان خود از دهلي براي تبليغ و ترويج اسلام به اين منطقه هجرت کرد و طی زندگانی پر برکت خود، جمعیت بسیاری را به دین مبین اسلام درآورد.
سيلهت نه تنها بيش از 150 باغ بزرگ چاي دارد بلكه افتخار دارد كه سه باغ از بزرگ ترين باغ های چاي در دنيا، از نظر ميزان توليد و مساحت، در اين منطقه موجود مي باشد.