بودجه و بدهی های خارجی تاجیکستان

ویژگی­های بودجه و بدهی خارجی

یکی از ویژگی­های اصلی بودجه­ی جمهوری تاجیکستان از آغاز استقلال تاکنون، وابستگی آن به تحقق تولید دو محصول پنبه و آلومینیوم است. به عبارت دیگر تاجیکستان بر اساس سیاست استعماری و استثماری شوروی سابق به یک کشور تک محصولی پنبه و پس از آن آلومینیوم تبدیل شده است. به عبارت دیگر تحقق حدود 70% بودجه­ی این کشور منوط به تحقق تولید این دو محصول است. از دیگر ویژگی­های اصلی بودجه­ی تاجیکستان از سال 2001 میلادی به بعد جهت گیری آن به سمت کاهش سطح فقر، افزایش ارزش پول ملی، افزایش تولید محصولات داخلی به میزان 7/6%، سرمایه­های خارجی، کاهش کسری بودجه، پیش­بینی تورم 4/12 درصدی توسعه­ی اقتصادی در بخش اقتصاد خرد می­باشد.

امروزه تاجیکستان به دلیل بیش از پنج سال جنگ تقریباً تمام عیار داخلی که از سال 1992 میلادی در این کشور آغاز شد و موجب رکود شدید فعالیت تمامی بخشهای اقتصادی گردید فاقد هرگونه ذخایر ارزی و غیر ارزی می­باشد و حتی در برخی موارد ناگزیر شده تا قسمتی از سرزمین و تأسیسات خود را به عنوان ضمانت در اختیار برخی از کشورها از جمله روسیه قرار دهد تا بتواند از این کشورها وام و اعتبار مالی دریافت نماید که به عنوان نمونه می­توان به سد نارک مه یکی از بزرگترین سدهای تاجیکستان از نظر حجم دریاچه­ی پشت سد و تولید انرژی الکتریکی است اشاره نمود که مالکیت آن به عنوان ضمانت وامهای دریافتی تاجیکستان از روسیه در اختیار مسکو قرار گرفته است.

برخی منابع کل بدهی خارجی تاجیکستان را 984 میلیون و 700 هزار دلار اعلام نموده اند که بالاترین رقم بدهی در بین کشورهای آسیای مرکزی و ماوراء قفقاز است که بیش از یک چهارم این مبلغ از سوی بانک جهانی و صندوق بین المللی پول در اختیار این جمهوری قرار گرفته است. همچنین بانک جهانی در سال جاری (1379) نیز 98 میلیون دلار وام دیگر در اختیار تاجیکستان قرار داد. اما بر اساس گزارش برخی منابع موثق، بدهی خارجی این کشور حدود 12 میلیارد دلار است. در همین راستا موسسه فرهنگی سپهر که ریاست آن را دولت عثمان برعهده دارد در یکی از نشریات خود در دی ماه 1379 بدهی سرانه­ی خارجی هر فرد تاجیک را دو هزار دلار اعلام کرد که با در نظر گرفتن جمعیت بیش از 6 میلیونی تاجیکستان میزان بدهیهای خارجی این کشور به بیش از 12 میلیارد می رسد که تقریباً بیش از بیست برابر بودجه­ی سالانه­ی کشور است.

SOURCE: Worldbank.org, 2011

بدهی‌های خارجی تاجیکستان به نهادهای بین­المللی و سایر کشورها طی 18سال استقلال این کشور نزدیک به 300 میلیون دلار است.