اداره دینی تاجیکستان
7. اداره دینی تاجیکستان
با استقلال تاجیکستان از شوروی سابق و اعلام برخی آزادیهای سیاسی و اجتماعی انجام برخی فرائض دینی در این کشور آزاد شد. این در حالی صورت گرفت که دولت با جدیت تمام سیاست جدایی دین از سیاست یعنی سیستم حاکمیت لائیک را دنبال می کند. به همین دلیل نظارت بر اعمال و فعالیت های مذهبی را در دستور کار خود قرار داده است. اجرای این سیاست توسط دولت به اداره دینی واگذار شده است. در زمان شوروی سابق رسیدگی به امور مذهبی مسلمانان 5 جمهوری آسیای مرکزی به اداره دینی ازبکستان واقع در تاشکند پایتخت ازبکستان واگذار شده بود. در رأس این اداره مفتی قرار داشت. به نماینده این اداره در هر یک از 5 جمهوری قاضی می گفتند که اداره دینی یا "اداره قاضیات" انجام وظیفه می کرد.
اداره قاضیات تاجیکستان در سال 1988 تحت ریاست قاضی تورجانزاده که تحصیلاتش را در اردن به پایان رسانده بود قرار داشت. پس از استقلال تاجیکستان از شوروی سابق رحمانف رییس جمهور این کشور استقلال اداره قاضیات این جمهوری از اداره دینی آسیای مرکزی را اعلام کرد. اما این اداره همچنان با تشکیلات اداره دینی آسیای مرکزی در ارتباط است و از این مرکز کمک های مالی و فرهنگی دریافت می کند. همچنین اداره دینی تاجیکستان از طریق مرکز دینی تاشکند از کمک های خارجی بهره مند می شود.
ائمه جماعت و خطبا مساجد که زیر نظر این اداره فعالیت می کنند نفوذ این اداره را در سراسر تاجیکستان گسترش می دهند. تعداد مساجد رسمی تاجیکستان 104 باب است که تحت سرپرستی اداره قاضیات فعالیت می کنند علاوه بر این 2800 باب مسجد غیررسمی در محلات و قصبات وجود دارند که مسئولیت رسیدگی به امور این مساجد نیز بر عهده اداره قاضیات کشور است. مدارس مهمی که تحت سرپرستی اداره قاضیات هستند عبارتند از "مهد عالی" که شعبه ای از دانشگاه بین المللی پاکستان است و به طور غیر مستقیم توسط وهابیون اداره می شود. حدود 150 طلبه در آن مشغول تحصیل هستند. مدرسه دیگری در شهر خجند با 110 طلبه و مدرسه "مولا یعقوب چرخی" در شهر دوشنبه نیز دارای 130 طلبه است. این مدرسه در کنار مسجد قدیمی 500 ساله "مولانا یعقوب چرخی" تأسیس شده است. اداره قاضیات تاجیکستان دارای هفته نامه ای به نام منبر اسلام است که در روزهای جمعه با خط سیریلیک منتشر می شود. (نبوی، 6:1378).