دانشگاه دولتی خجند
دانشگاه دولتي خجند
در حال حاضر اين دانشگاه داراي 15 دانشكده بوده و دانشجويان در 37 رشته تحصيل ميكنند. اطلاعات مربوط به دانشكدههاي دانشگاه به شرح زیر میباشد:
دانشكده رشتههاي طبيعي عبارت از 7 كرسي تخصصي، موزه جانورشناسي و زيستشناسي، منطقه كشاورزي و بيولوژي ميباشد. همچنين متخصصين در بخشهاي شيمي، بيولوژي، جغرافيايي و اكولوژي تحصيل ميكنند. در اين دانشكده 84 نفر آموزگار منجمله 4 نفر دكتر و پروفسور و 38 نفر تدريس و تحقيق ميكنند.
دانشكده رياضيات از كرسيهاي معادلات ديفرانسيال، تحليل رياضي، جبر و هندسه، انفورماتيك، رياضي آماري، اصول تعليم رياضي و وسايل فني آماري تشكيل شده است. در دانشكده 42 نفر استاد، منجمله 19 نفر استاديار فعاليت مي كنند. در مدرسه شماره 24 شهر خجند دانشمندان اين دانشكده در زمينه مسايل تكميل رشته هاي رياضي آزمايشگاه علمي دانشكده را تاسيس داده اند.
دانشكده زبانشناسي تاجيك از بخشهاي زبان و ادبيات تاجيك و روزنامهنگاري تشكيل شده است. اين دانشكده مشتمل بر بخش هاي ادبيات كلاسيك فارس و تاجيك، ادبيات معاصر تاجيك، زبان تاجيكي، اسلوب و فرهنگ سخنوري، روزنامه نگاري و نظريه ترجمه مي باشند. در ادارات مزبور 67 نفر استادان تدريس مي كنند و از آنان 8 نفر دكتر و پروفسور و 25 نفر نامزدهاي علم و استاديار بوده به 840 نفر دانشجو تدريس مي كنند. در پايگاه دانشكده شوراي دفاع رساله هاي نامزدي زبان و ادبيات تاجيك نيز فعاليت مي كند.
دانشكده فيزيك شامل كرسي هاي فيزيك عمومي و جسم هاي سخت، اساسهاي توليدي، فيزيك نظري، اصول تعليم فيزيك و تكنولوژي، وسايل آماري و وسايل فني آموزشي و رشته هاي عمومي تكنيكي مي باشد. در كرسي مزبور 72 نفر استاد منجمله 5 نفر دكتر و پروفسور، 30 نفر نامزد علم و استاديار فعاليت مي كنند. دانشمندان اين دانشكده با پژوهشگاه فيزيك و فني بنام ايوف شهر سن پترزبورگ روسيه طي چند سال است كه همكاري علمي مي كنند. همچنين نتايج كارهاي علمي دانشمندان دانشكده مزبور در اكثر كشورها از جمله آمريكا، فرانسه، آلمان، اوستراليا، چين و غيره ارائه شده اند. اين دانشكده متخصصان بخش فيزيك، استادان رشته فيزيك، راديوفيزيك، متخصصين تكنيك آمار، الكترونيك، سيستم و روابط تكنولوژي را تربيت مي كند. همچنين براي امور تحقيقي مركز ويژه تشخيص، كلاسهاي كامپيوتري و كارگاه تعليمي موجود است.
در دانشگاه خجند براي آماده نمودن متخصصين بخش رشته اقتصاد دو دانشكده فعال است. اقتصاد جهاني، همچنين دارايي و اقتصاد بازار. در 7 كرسي تخصصي 71 استاد از جمله 3 دكتر و 17 نفر از علم اقتصاد فعاليت مي كنند. آزمايشگاههاي دانشكده ها كلاس هاي مجهز با كامپيوترهاي Pentium ، پرينت هاي ليزري و ساير تجهيزات در اختيار دانشجويان مي باشد. استادان با سلسله مدارس عالي آمريكا، انگلستان، فرانسه، روسيه، قزاقستان، قرقيزستان، سازمان بين المللي ”CARANA CORPOTPW2”، صندوق يوروآسيا، اتحاديه “پراگما“ همكاري دارند.
دانشكده حقوق شناسي شامل بخش هاي حقوق و كارگذاري گمركي، حقوق جنايي و مدني، نظارت دادستاني و حقوق دادگاهي، نظريه دولت و حقوق، حقوق قانون اساسي و غيره مي باشد. از دانشكده هاي مزبور متخصصين نهادهاي دولتي، بازرسها، قاضي دادگاه، حقوق شناس فارغ التحصيل مي شوند.
دانشكده آموزگاري براي تربيت متخصصان دبستان و كودكستان فعال مي باشند. در دانشكده چندين كرسي براي تعليم فنون مربوط به تدريس كلاس هاي ابتدايي دبستان فعالند. در دانشكده شوراي دفاع رساله هاي علمي نيز عمل مي كند.
دانشكده نقاشي و گرافيك تنها دانشكده اي است كه در دانشگاه هاي آموزگاري وجود دارد. در اين دانشكده اساتید نقاشي را آموزش میدهند. همه ساله آثار نقاشي دانشجويان اين دانشكده در نمايشگاه هاي نواحي استان سغد در معرض تماشا گذاشته مي شود.
دانشكده زبان هاي خارجي در دو بخش فعاليت مي كند. متخصصان زبان انگليسي و آلماني تربیت مي كند. همچنين دانشجويان اين دانشكده زبان هاي عربي و فارسي مي آموزند. در جنب دانشكده مركز بازآموزي زبان انگليسي فعاليت مي كند. رابطه دانشكده با كشورهاي غربي در حال توسعه مي باشد.
دانشكده شرق شناسي از بخش هاي عربي و فارسي عبارت است. در دانشكده كرسي هاي زبان شناسي عربي، گرامر زبان عربي، زبان معاصر ايراني فعالند. دانشجويان سال سوم دوره تجربه آموزش زبان را در امارات متحده عربي طي مي كنند.
دانشكده هنر متخصصين بخش هاي مختلف هنر خوانندگي ، نقاشي، كارگرداني و غيره را تربيت مي كند. زبان اصلي تحصيل در دانشگاه تاجيكي و روسي است. اما در دانشكده زبان هاي خارجي، شرق شناسي، زبان شناسي و زبان هاي انگليسي، آلماني، عربي و ازبكي تدريس مي شود.
در دانشگاه 812 نفر استادان منجمله 46 نفر دكتر و پروفسور و 265 نفر كانديداي علوم و دانشيار مشغول به تدريس و كارهاي پژوهشي هستند. تعداد عمومي دانشجويان اين دانشگاه 10 هزار و 620 نفر است. و دوره تحصيل در اكثر رشته ها 5 سال مي باشد. در دانشكده اي كه اساسا به تربيت دانشجویان میپردازد دوره تحصيل 4 ساله ( براي دوره ليسانس ) و 6 ساله ( براي دوره فوق ليسانس ) مي باشد . دانشجويان پس از كسب مدرك ليسانس امكان تدريس در مدارس متوسطه را پيدا مي كنند، ولي براي دريافت مجوز براي تمديد تحصيل در فوق ليسانس و ادامه كارهاي پژوهشي ضرورت دريافت عنوان فوق ليسانس وجود دارد. براي اين دانشجو بايد دو سال اضافي ( 2 سال علاوه بر دوره ليسانس ) تحصيل نمايد. اين روش تحصيل بر مبناي آئين نامه وزارت معارف تاجيكستان در باره آموزش عالي است.
در دانشكده هاي غيرآموزگاري مدت تحصيل 5 ساله است. در كل دانشكده ها براي دانشجويان سال اول سنجش دانش توسط رايانه صورت مي گيرد. اين نكته كه مهمترين عنصر اصلاحات روند تعليم در دانشگاه شناخته شده، براي دسترسي دانشجويان به كامپيوتر شرايط خوب فراهم مي آورد.
كتابخانه دانشگاه از لحاظ تاريخي برابر با خود آن است. تعداد عمومي كتاب هاي كتابخانه 600 هزار نسخه مي باشد و در آن ادبيات، مجله و روزنامه هاي مختلف هستند. در كتابخانه بخش خدمات و نگهداري كتاب، كتابشناسي، روزنامه و مجله ها، دست خطها و سرچشمه هاي نادر، تالار مطالعه و تالار دفاع رساله هاي علمي و پژوهشي موجود است. علاوه بر اين در زمينه مخزن كتابخانه در دانشكده ها تالار مطالعه تاسيس شده است و دانشجويان وابسته به تخصص خود از كتابخانه ادبيات دريافت مي كنند.
در كتابخانه دانشگاه مركز كامپيوتري فعال بوده و حالا شبكه اينترنت و پست الكترونيك نيز فعال هستند. دانشجويان و استادان دانشگاه مي توانند در برابر استفاده از كامپيوتر از خدمات اينترنت و پست الكترونيك نيز استفاده كنند. در دانشگاه مجله و مجموعه هاي علمي “نامه دانشگاه”، “ره آورد عالمان جوان“، “طبله عطار”، “تحقيقات علوم انساني آسياي مركزي” به چاپ مي رسد. ماهنامه “نور معرفت” به عنوان روزنامه دانشگاه فعال است.
در جنب دانشگاه تنها يك انتشارات به نام “نور معرفت“ فعال است. مدت دو سال است كه انتشارات مذكور طبع و نشر آثار پژوهشي و كتب مختلف استادان دانشگاه توسط تكنولوژي معاصر چاپي با كيفيت خوب عهده دار گرديده است. استادان دانشگاه بر مبناي برنامه دورنماي كارهاي پژوهشي، مشغول تحقيق و بررسي مسايل مختلف رشته هاي علوم هستند. براي انجام كارهاي علمي در دانشگاه 8 مركز علمي و تعداد زياد تشخيص گاه هاي پژوهشي به شرح ذيل فعالند:
· مركز علمي و پژوهشي يونسكو: به تحقيق و بررسي مسايل انساني و تاريخي منطقه آسياي مركزي مشغول است.
· مركز پژوهش تمدن عهد سامانيان: به پژوهش مسايل تاريخي، فرهنگي، زبان و ادبيات و جغرافياي عهد سامانيان مشغولند.
· مركز آموزش اكو سيستم بيولوژيك: در اين مركز استادان دانشگاه مسايل عمده بيولوژي را تحقيق و بررسي مي كنند.
· مركز انسان شناسي: مشغول تحقيق مسايل انساني و تشكل معرفت جامعه است.
· مركز علوم اقتصادي: مسايل اقتصادي را بررسي مي كند.
· مركز علمي كريستال: در اين مركز مهمترين مسايل رشته فيزيك و فني مورد پژوهش قرار مي گيرد.
· دانشكده مديريت و تكنولوژي كامپيوتري: در دانشكده مذكور مسايل تجديد روند اقتصادي بر مبناي مهمترين عناصر اقتصاد جهاني و ورود تكنولوژي كامپيوتري در اداره توليدات تحقيق و بررسي مي شود.
· مركز تحقيقات دموگرافي: مسايل انسانشناسي و عوامل مهم تنظيم خانوادهها را بررسي مينمايد. امكانات اصلي بودجه مراكز مذكور از محل اعتبارات دانشگاه و مساعدت مالي دولت صورت مي گيرد. تجهيزات آزمايشگاهي شيمي، فيزيك، بيولوژيك موجودند، اما در سطح معيارهاي بين المللي قرار ندارند.
از سایر دانشگاه های تاجیکستان که در شهر دوشنبه، پایتخت آن قرار دارند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد: دانشگاه آموزگاري؛ دانشگاه پزشكي؛ دانشگاه تكنولوژي؛ دانشگاه هنر ترسون زاده؛ دانشگاه كشاورزي؛ دانشگاه ماليات و حقوق؛ دانشگاههاي دولتي زبانها؛ دانشگاه آزاد اسماعيل ساماني؛ دانشگاه نقليات؛ دانشگاه بشردوستانهمسكو؛كالجنقاشي.