مسیحیت پس از استقرار حزب کمونیست در چین

با استقرار جمهوری خلق چین تحت حاکمیت حزب کمونیست، تمام مسیونرهای خارجی بهصورت دسته جمعی از چین رفتند و کلیساهای محلی را با مدیریت خود رها ساختند. این واقعه موجب توسعهی پروتستان بومی چینی و حرکت به سمت، خود مدیریتی، خود حمایتی و خود تبلیغی شد. در این شرایط جبههی کلیسای میهن پرستان[1]« کلیسای سه خودی[2]» (خود مدیریتی، خود حمایتی و خود تبلیغی ) تقویت شد. بسیاری از شاخههای اصلی پروتستان این سه اصل را حتی سریعتر از جنبش سه اصل متکی به خود(1951) طرفدار دولت پذیرفتند، اگرچه برخی از مسیحیان انجیلی در برابر این حرکت مقاومت کردند. در این جریان کاتولیکها که تابع دستور واتیکان بودند، از پروتستانها و انجیلیها که مستقلانه عمل میکردند صدمات بیشتری را متحمل شدند. درسال 1957میلادی، واتیکان به دلیل اختلافات سیاسی و اعتقادی، سفارت خود در پکن را بست و نمایندگی سیاسی خود را به تایوان منتقل نمود[i]. در زمان انقلاب ویرانگر فرهنگی(1966-1976)، تمامی سازمانها و فعالیتهای دینی متوقف و به شکل زیر زمینی در آمدند، به نحویکه در ظاهر به نظر میرسید دیگر هیچ دینی در چین وجود ندارد. دولت کمونیستی رابطهی دیپلماتیک خود را هم با واتیکان قطع نمود و هنوز هم رابطهی سیاسی میان واتیکان و پکن بر قرار نیست. پکن، شرط برقراری رابطه با واتیکان را عدم مداخلهی واتیکان در امور مسیحیان کاتولیک چینی و قطع رابطه با تایوان اعلام کرده که تا کنون روی تحقق این شرایط و برقراری رابطه توافقی حاصل نشده است. اگرچه حاکمان چینی تلاش کردند طی چند دهه سازمانهای مذهبی را تحت انقیاد و کنترل حزب کمونیست درآورند، ولی مسیحیان چینی همچون پیروان سایر ادیان، در این مدت توانستند تجربه و هنر مدیریت حفظ و هدایت پیروان کلیسا را به دست آورند.

ممنوعیت فعالیت کلیساهای متعلق به گروه(TSMP[3]) در سال 1976، باعث شکل گیری فعالیتهای زیرزمینی و کلیساهای غیر قانونی خانگی شد. این ممنوعیت تا پس از مرگ مائو ادامه یافت و در سال 1979، پس از اجرای اصلاحات، این گروه مجددا اجازهی فعالیت یافت. واقعیت رشد مسیحیت وقتی آشکار شد که دوران سیاه انقلاب فرهنگی به پایان رسید و جهان تازه متوجه شد که روند عبادت و پرستش تحت شرایط سخت حاکمیت بریگاردهای سرخ مائو نه تنها متوقف نشده، بلکه به رشد فوق العادهی خود نیز ادامه داده است. (جولیا چینگ، 1383)در سال 1982، آمار رسمی جمعیت کاتولیکها و پروتستانها هرکدام 3 میلیون نفر اعلام شده بود، در حالیکه در سال 1992، طبق یک آمار غیر رسمی، جمعیت مسیحیان چین مجموعا بیش از 30 میلیون نفر برآورد شد که نشان از رشد شگفت انگیز مسیحیت در دوران کمونیستی داشت. (همان) اگرچه برخی معتقد بودند انقلاب فرهنگی و فشار حد اکثری حزب کمونیست به مسیحیان به حیات مسیحیت در این کشور پایان داد، ولی مسیحیت در همان دوران خفقان، با تمام تنوع و شاخههایش در این جامعه ریشه دوانده و تقویت شد و روشهایی برای حفظ خود و پیروانش تجربه کرد. در حقیقت، انقلاب فرهنگی، دو خدمت بزرگ به دین در جامعهی چین کرد: نخست، مردم چین را با یک خلأ فکری و معنوی روبرو ساخت که آنها را هرچه بیشتر مشتاق پرکردن این خلأ کرده است. دوم، آیینها و ادیان سنتی و بومی چین را چنان تضعیف و از جذابیت و پویایی انداخت که دیگر هیچکس رغبت روی آوردن به آنها را ندارد.

(Inside China’s House Church network, by Yalin Xin, 2009)

[1] -Patriotic Church.

[2] - Three – self churches.

[3] - Three-self patriotic movment.

[i] - در حال حاضر در تایوان 724 کلیسای کاتولیک، 682 کشیش مرتبط با واتیکان، 1052 راهبه و 300هزار مسیحی کاتولیک زندگی می کنند.