مسیحیت پس از استقرار حزب کمونیست در چین

کلیساهای زیر زمینی

با استقرار جمهوری خلق چین تحت حاکمیت حزب کمونیست، تمام مسیونرهای خارجی به­‌صورت دسته جمعی از چین رفتند و کلیساهای محلی را با مدیریت خود رها ساختند. این واقعه موجب توسعه­‌ی پروتستان بومی چینی و حرکت به سمت، خود مدیریتی، خود حمایتی و خود تبلیغی شد. در این شرایط جبهه‌­ی کلیسای میهن پرستان(Patriotic Church)«کلیسای سه خودی(Three – self churches)» (خود مدیریتی، خود حمایتی و خود تبلیغی ) تقویت شد. بسیاری از شاخه‌­های اصلی پروتستان این سه اصل را حتی سریع‌­تر از جنبش سه اصل متکی به خود(1951) طرفدار دولت پذیرفتند، اگرچه برخی از مسیحیان انجیلی در برابر این حرکت مقاومت کردند. در این جریان کاتولیک‌­ها که تابع دستور واتیکان بودند، از پروتستان‌­ها و انجیلی‌­ها که مستقلانه عمل می­‌کردند صدمات بیشتری را متحمل شدند. درسال 1957میلادی، واتیکان به دلیل اختلافات سیاسی و اعتقادی، سفارت خود در پکن را بست و نمایندگی سیاسی خود را به تایوان منتقل نمود[i]. در زمان انقلاب ویرانگر فرهنگی(1966-1976)، تمامی سازمان­‌ها و فعالیت­‌های دینی متوقف و به شکل زیر زمینی در آمدند، به نحوی­ که در ظاهر به نظر می‌­رسید دیگر هیچ دینی در چین وجود ندارد. دولت کمونیستی رابطه‌­ی دیپلماتیک خود را هم با واتیکان قطع نمود و هنوز هم رابطه­‌ی سیاسی میان واتیکان و پکن بر قرار نیست. پکن، شرط برقراری رابطه با واتیکان را عدم مداخله­‌ی واتیکان در امور مسیحیان کاتولیک چینی و قطع رابطه با تایوان اعلام کرده که تاکنون روی تحقق این شرایط و بر­قراری رابطه توافقی حاصل نشده است. اگرچه حاکمان چینی تلاش کردند طی چند دهه سازمان­‌های مذهبی را تحت انقیاد و کنترل حزب کمونیست درآورند، ولی مسیحیان چینی هم­چون پیروان سایر ادیان، در این مدت توانستند تجربه و هنر مدیریت حفظ و هدایت پیروان کلیسا را به دست آورند.

ممنوعیت فعالیت کلیساهای متعلق به گروه(TSMP(Three-self patriotic movment)) در سال 1976، باعث شکل‌گیری فعالیت­‌های زیر­زمینی و کلیساهای غیر قانونی خانگی شد. این ممنوعیت تا پس از مرگ مائو ادامه یافت و در سال 1979، پس از اجرای اصلاحات، این گروه مجددا اجازه‌­ی فعالیت یافت. واقعیت رشد مسیحیت وقتی آشکار شد که دوران سیاه انقلاب فرهنگی به پایان رسید و جهان تازه متوجه شد که روند عبادت و پرستش تحت شرایط سخت حاکمیت بریگاردهای سرخ مائو نه تنها متوقف نشده، بلکه به رشد فوق العاده­‌ی خود نیز ادامه داده است.

در سال 1982، آمار رسمی جمعیت کاتولیک‌­ها و پروتستان‌­ها هرکدام 3 میلیون نفر اعلام شده بود، در حالی­ که در سال 1992، طبق یک آمار غیر رسمی، جمعیت مسیحیان چین مجموعا بیش از 30 میلیون نفر برآورد شد که نشان از رشد شگفت انگیز مسیحیت در دوران کمونیستی داشت. اگرچه برخی معتقد بودند انقلاب فرهنگی و فشار حد اکثری حزب کمونیست به مسیحیان به حیات مسیحیت در این کشور پایان داد، ولی مسیحیت در همان دوران خفقان، با تمام تنوع و شاخه‌­هایش در این جامعه ریشه دوانده و تقویت شد و روش‌­هایی برای حفظ خود و پیروانش تجربه کرد.

در حقیقت، انقلاب فرهنگی، دو خدمت بزرگ به دین در جامعه‌­ی چین کرد: نخست، مردم چین را با یک خلأ فکری و معنوی روبرو ساخت که آن­ها را هرچه بیشتر مشتاق پرکردن این خلأ کرده است. دوم، آیین‌­ها و ادیان سنتی و بومی چین را چنان تضعیف و از جذابیت و پویایی انداخت که دیگر هیچ­کس رغبت روی آوردن به آن­ها را ندارد.

نیز نگاه کنید به

• آغاز قرن بیستم و ادامه فعالیت مسیحیان در چین
• مسيحيت در دوران جمهوری چين

پاورقی

[i] - در حال حاضر در تایوان 724 کلیسای کاتولیک، 682 کشیش مرتبط با واتیکان، 1052 راهبه و 300هزار مسیحی کاتولیک زندگی می‌کنند.