کتابخانه های عمومی در چین

از دانشنامه ملل

در اواخر قرن نوزدهم، چین به تدریج درهای خود را به روی غرب گشود. برخی از نخبگان سیاسی و دانشگاهی نیز ایده‌­های علمی پیشرفته‌­ غربی را پذیرفته و به دنبال آن فرهنگ و علوم غربی را در چین رواج دادند.

از آنجا كه كتابخانه مهم­ترین مركز نشر ایده‌­ها و دانش جدید بود، شمار زیادی كتابخانه در همین دوران در سطوح مركزی و استانی و توسط ارگان‌­های دولتی و مدارس و دانشگاه­‌های وابسته به مسیونرهای مذهبی تاسیس شد. كتابخانه­‌ی مشهور «برج گویوئه» نخستین كتابخانه­‌ی مدرن چینی، در سال 1902 تأسیس شد كه یكی از اهداف آن روشنگری و احیای فكری مردم از طریق آموزش بود. در این برج كتاب­‌های غربی و روزنامه‌­های جدیدالانتشار و نشریات ادواری این كشورها در اختیار مردم قرار می­‌گرفت و درب سالن­‌های مطالعه­‌ی این كتابخانه، برخلاف گذشته، به روی عموم مردم باز بود. این كتابخانه، تنها یك مركز نگهداری كتاب نبود، بلكه از طریق آن خدمات مفید دیگری هم به خوانندگان كتاب ارایه می­‌شد.

با شروع قرن بیستم، شمار بیشتری از كتابخانه­‌های مدرن در استان­‌های جِه ­جیانگ، هوبِی، فوجیان و هونان تأسیس و درهای این مراكز به روی عموم مردم گشوده شد. تا سال 1914، مجموعا 18 كتابخانه­‌ی استانی در چین ساخته شد و كتابخانه­‌ی پایتخت كه اكنون به كتابخانه­‌ی ملی چین تبدیل شده است، در سال 1912 به صورت رسمی افتتاح و در اختیار علاقمندان قرار گرفت. هم­زمان، كتابخانه‌­های دانشگاهی نیز قارچ گونه در سرتاسر کشور راه اندازی شدند كه از جمله­‌ی آن­ها می­‌توان به كتابخانه­‌ی دانشگاه پایتخت، كتابخانه‌­ی دانشگاه چینگ ­خوا و كتابخانه­‌ی دانشگاه تربیت معلم پكن اشاره كرد. در دهه­­‌ی 1930، تمامی دانشگاه­‌ها و دانشكده‌­های سراسر چین، دارای كتابخانه­‌ی ویژه­‌ی خود بودند. مضافا این­كه، شماری كتابخانه‌­ی تخصصی و شخصی نیز به ­وجود آمد. در سال 1938، شمار كتابخانه­‌های چین به 5196 باب رسید ولی به دلیل تشدید جنگ داخلی و آغاز جنگ ضد ژاپنی، تنها 391 باب از این كتابخانه­‌ها توانستند تا سال 1949 كه جمهوری خلق چین تأسیس شد، به کار خود ادامه دهند.

توسعه­‌ی کتابخانه‌­های عمومی پس از تأسیس چین نو

در بیش از شصت سال پس از تأسیس جمهوری خلق چین، سیستم کتابداری و كتابخانه‌­ای در چین به سرعت رشد كرده و شامل كتابخانه­‌های عمومی، دانشگاهی، پژوهشی و تخصصی، شخصی و انواع كتابخانه‌­های دیجیتالی می­‌گردد. طبق آمار، در سال 2009، شمار انواع كتابخانه‌­ها در سراسر چین به بیش از 258 هزار باب رسید. بر اساس آمار رسمی، شمار كتابخانه­‌های عمومی در سراسر كشور چین، بیش از 2850 باب با مجموع 85/5 میلیارد جلد كتاب می­‌باشد.[۱]

افزون بر این، در ساختار فیزیکی و سیستم‌­های حفظ و نگهداری و قابلیت­‌های حرفه­‌ای و سطح و كیفیت ارایه­‌ی خدمات كتابخانه­‌ای نیز تحول و بهبود چشمگیری حاصل شده است. در حال­ حاضر، دولت چین با اختصاص سرمایه‌­های بیشتر، به توسعه­‌ی كتابخانه­‌های كشور پرداخته و مقررات و قوانین ویژه‌­ای برای توسعه و مدیریت امور کتابخانه­‌های كشور تنظیم به اجرا گذاشته شده است.

جدول شماره 1. تعداد كتابخانه های عمومی در مناطق مختلف چین

منطقه

(استان-شهر)

تعداد كتابخانه های عمومی تعداد كتابها

(1000)

طول قفسه ها تعداد امانت گیرندگان كتاب تعداد مراجعه كنندگان

(سال 2009)

تعداد صندلیهای موجود
پكن 24 15888 145 3886 8900 12938
تین جین 31 11587 103 2521 6370 9486
خه بِی 164 15492 296 3820 5279 20457
شنسی 126 11764 146 1449 2415 14732
مغولستان داخلی 113 8704 297 1513 2419 16607
لیائونینگ 128 27849 1017 6077 14071 28395
جی لین 66 13384 214 1906 4431 13486
هیلونگ جیانگ 100 15716 216 2350 5604 16705
شانگهای 29 65934 431 5561 14525 16839
جیانگسو 109 40710 2110 14811 24448 35436
جه جیانگ 96 35517 561 12144 27854 34924
آنخویی 89 11362 189 3552 5777 15380
فوجیان 85 15424 274 6366 11288 22071
جیانگشی 108 14736 180 3072 5157 22037
شاندونگ 150 35153 515 9193 15439 36011
خِه نان 142 17245 290 5892 9532 23680
خوبِی 107 21813 1042 5971 10468 27328
خونَن 120 18394 365 4641 9582 28552
گواندونگ 133 43674 677 12375 25360 28289
گوانگشی 100 17597 321 3683 7738 22649
خَی نَن 20 3407 234 993 1340 4430
چونگ چینگ 43 9880 121 2903 7603 10308
سیچوان 156 24804 1198 5375 9489 26160
گویجو 93 8003 147 1445 2134 12172
یون نَن 150 15079 426 3897 7700 20352
تبت 4 500 24 9 22 686
شانسی 112 10588 167 1903 2581 12656
گَنسو 93 9510 169 1981 3290 12529
چینگ خَی 44 4023 85 187 429 3062
نینگ شیا 20 4350 93 745 1556 5298
سین كیانگ 94 9338 111 1818 3545 11314
جمع كل 2850 585206 12163 132771 258573 601519

[۲]

متنوع و دیجیتالی شدن خدمات كتابخانه­‌های عمومی چین

پس از گذشت سه دهه از اجرای اصلاحات، باتوجه به گسترش استفاده از فناوری نوین اطلاع‌رسانی، تحول جدیدی در توسعه­‌ی كتابخانه‌­های چین به وجود آمده و درحال حاضر، شمار زیادی از كتابخانه‌­های این كشور برای ارایه‌­ی خدمات کتابخانه­‌ای، از فناوری دیجیتالی استفاده می‌­كند. در عصر انفجار اطلاعات، یك كتابخانه در صورتی می­‌تواند به حیات مدرن خود ادامه داده و با همتایان خود به رقابت بپردازد كه از سیستم­‌های جدید فن­اوری دیجیتالی به بهترین نحو استفاده كرده و با منابع کتابخانه‌­های بزرگ و حرفه‌­ای در سطح جهانی و ملی ارتباط داشته باشد. امروزه در چین، سیستم كتابخانه‌­ی دیجیتالی با سرعت هرچه تمام­تر درحال شكل‌گیری و توسعه است. هر كتابخانه می­‌كوشد تا سیستم مدیریت اطلاع رسانی، سایت اینترنتی، و خدمات دیجیتالی خود را ایجاد و به روز کند. در این زمینه، كتابخانه‌­ی ملی چین، مركز اطلاع‌رسانی و اسناد آكادمی علوم چین و كتابخانه­‌ی دانشگاه چینگ­خوا، نه تنها پیشتاز هستند، بلکه مسئولیت دیجیتالی کردن تمام کتابخانه‌های عمومی مهم چین و ایجاد شبکه­‌های گسترده‌­ی کتابخانه‌­ی دیجیتالی مادر را بر عهده دارند. باتوجه به جمعیت زیاد كشور چین و گستردگی خوانندگان كتاب، تعدادی كتابخانه‌­ی تخصصی با تنوع و کاربرد خاص، مانند کتابخانه­‌ها­ی کودکان، نابینایان، پژوهشگران، نسخ خطی، و... که هر کدام در زمینه‌­ی خاص تخصص داشته و  خدمات ویژه­‌ای ارایه­ می­کنند نیز راه اندازی شده است. برای نمونه، كتابخانه‌­ی ملی چین و كتابخانه­‌ی شانگهای، به لحاظ تنوع، گستردگی، دارا بودن مجموعه‌­های فراگیر كتاب و تسهیلات پیشرفته، برتری­‌های زیادی نسبت به سایر كتابخانه­‌ها دارند و كتابخانه­‌ی «تیَن­یی» و کتابخانه­‌ی جدید پایتخت نیز از نظر ارائه‌­ی كتب قدیمی و نادر و كمیاب برای علاقه‌مندان جذابیت زیادی دارد.[۳]

نیز نگاه کنید به

كتابخانه های عمومی در تایلند؛  کتابخانه های عمومی ژاپن؛ کتابخانه های عمومی کانادا؛ کتابخانه های عمومی کوبا؛ كتابخانه های عمومی در لبنان؛ کتابخانه های عمومی مصر؛ کتابخانه های عمومی تونس؛ کتابخانه های عمومی سنگال؛ کتابخانه های عمومی در فرانسه؛ کتابخانه های عمومی مالی؛ كتابخانه های عمومی در زیمبابوه؛ کتابخانه های عمومی اسپانیا؛ کتابخانه های عمومی اردن؛ كتابخانه های عمومی در سیرالئون؛ كتابخانه های عمومی در قطر؛ كتابخانه های عمومی سریلانکا؛ كتابخانه های عمومی قزاقستان؛ كتابخانه های عمومی در بنگلادش؛ كتابخانه های عمومی تاجیکستان

کتابشناسی

  1. China Statistical Year Book (2010), Statistic on Public Library by ragion
  2. Chinese Statistical Rear Book (2010). Statistics on Public Library by Region (2009)
  3. سابقی، علی محمد (1392). جامع فرهنگ و ملل چین. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، جلد سوم، ص 1021-1022.