کتابخانه های عمومی در چین
در اواخر قرن نوزدهم، چین به تدریج درهای خود را به روی غرب گشود. برخی از نخبگان سیاسی و دانشگاهی نیز ایدههای علمی پیشرفته غربی را پذیرفته و به دنبال آن فرهنگ و علوم غربی را در چین رواج دادند.
از آنجا که کتابخانه مهمترین مرکز نشر ایدهها و دانش جدید بود، شمار زیادی کتابخانه در همین دوران در سطوح مرکزی و استانی و توسط ارگانهای دولتی و مدارس و دانشگاههای وابسته به مسیونرهای مذهبی تاسیس شد. کتابخانهی مشهور «برج گویوئه» نخستین کتابخانهی مدرن چینی، در سال 1902 تأسیس شد که یکی از اهداف آن روشنگری و احیای فکری مردم از طریق آموزش بود. در این برج کتابهای غربی و روزنامههای جدیدالانتشار و نشریات ادواری این کشورها در اختیار مردم قرار میگرفت و درب سالنهای مطالعهی این کتابخانه، برخلاف گذشته، به روی عموم مردم باز بود. این کتابخانه، تنها یک مرکز نگهداری کتاب نبود، بلکه از طریق آن خدمات مفید دیگری هم به خوانندگان کتاب ارایه میشد.
با شروع قرن بیستم، شمار بیشتری از کتابخانههای مدرن در استانهای جِه جیانگ، هوبِی، فوجیان و هونان تأسیس و درهای این مراکز به روی عموم مردم گشوده شد. تا سال 1914، مجموعا 18 کتابخانهی استانی در چین ساخته شد و کتابخانهی پایتخت که اکنون به کتابخانهی ملی چین تبدیل شده است، در سال 1912 به صورت رسمی افتتاح و در اختیار علاقمندان قرار گرفت. همزمان، کتابخانههای دانشگاهی نیز قارچ گونه در سرتاسر کشور راه اندازی شدند که از جملهی آنها میتوان به کتابخانهی دانشگاه پایتخت، کتابخانهی دانشگاه چینگ خوا و کتابخانهی دانشگاه تربیت معلم پکن اشاره کرد. در دههی 1930، تمامی دانشگاهها و دانشکدههای سراسر چین، دارای کتابخانهی ویژهی خود بودند. مضافا اینکه، شماری کتابخانهی تخصصی و شخصی نیز به وجود آمد. در سال 1938، شمار کتابخانههای چین به 5196 باب رسید ولی به دلیل تشدید جنگ داخلی و آغاز جنگ ضد ژاپنی، تنها 391 باب از این کتابخانهها توانستند تا سال 1949 که جمهوری خلق چین تأسیس شد، به کار خود ادامه دهند.
توسعهی کتابخانههای عمومی پس از تأسیس چین نو
در بیش از شصت سال پس از تأسیس جمهوری خلق چین، سیستم کتابداری و کتابخانهای در چین به سرعت رشد کرده و شامل کتابخانههای عمومی، دانشگاهی، پژوهشی و تخصصی، شخصی و انواع کتابخانههای دیجیتالی میگردد. طبق آمار، در سال 2009، شمار انواع کتابخانهها در سراسر چین به بیش از 258 هزار باب رسید. بر اساس آمار رسمی، شمار کتابخانههای عمومی در سراسر کشور چین، بیش از 2850 باب با مجموع 85/5 میلیارد جلد کتاب میباشد.[۱]
افزون بر این، در ساختار فیزیکی و سیستمهای حفظ و نگهداری و قابلیتهای حرفهای و سطح و کیفیت ارایهی خدمات کتابخانهای نیز تحول و بهبود چشمگیری حاصل شده است. در حال حاضر، دولت چین با اختصاص سرمایههای بیشتر، به توسعهی کتابخانههای کشور پرداخته و مقررات و قوانین ویژهای برای توسعه و مدیریت امور کتابخانههای کشور تنظیم به اجرا گذاشته شده است.
جدول شماره 1. تعداد کتابخانه های عمومی در مناطق مختلف چین
منطقه
(استان-شهر) |
تعداد کتابخانه های عمومی | تعداد کتابها
(1000) |
طول قفسه ها | تعداد امانت گیرندگان کتاب | تعداد مراجعه کنندگان
(سال 2009) |
تعداد صندلی های موجود |
پکن | 24 | 15888 | 145 | 3886 | 8900 | 12938 |
تین جین | 31 | 11587 | 103 | 2521 | 6370 | 9486 |
خه بِی | 164 | 15492 | 296 | 3820 | 5279 | 20457 |
شنسی | 126 | 11764 | 146 | 1449 | 2415 | 14732 |
مغولستان داخلی | 113 | 8704 | 297 | 1513 | 2419 | 16607 |
لیائونینگ | 128 | 27849 | 1017 | 6077 | 14071 | 28395 |
جی لین | 66 | 13384 | 214 | 1906 | 4431 | 13486 |
هیلونگ جیانگ | 100 | 15716 | 216 | 2350 | 5604 | 16705 |
شانگهای | 29 | 65934 | 431 | 5561 | 14525 | 16839 |
جیانگسو | 109 | 40710 | 2110 | 14811 | 24448 | 35436 |
جه جیانگ | 96 | 35517 | 561 | 12144 | 27854 | 34924 |
آنخویی | 89 | 11362 | 189 | 3552 | 5777 | 15380 |
فوجیان | 85 | 15424 | 274 | 6366 | 11288 | 22071 |
جیانگشی | 108 | 14736 | 180 | 3072 | 5157 | 22037 |
شاندونگ | 150 | 35153 | 515 | 9193 | 15439 | 36011 |
خِه نان | 142 | 17245 | 290 | 5892 | 9532 | 23680 |
خوبِی | 107 | 21813 | 1042 | 5971 | 10468 | 27328 |
خونَن | 120 | 18394 | 365 | 4641 | 9582 | 28552 |
گواندونگ | 133 | 43674 | 677 | 12375 | 25360 | 28289 |
گوانگشی | 100 | 17597 | 321 | 3683 | 7738 | 22649 |
خَی نَن | 20 | 3407 | 234 | 993 | 1340 | 4430 |
چونگ چینگ | 43 | 9880 | 121 | 2903 | 7603 | 10308 |
سیچوان | 156 | 24804 | 1198 | 5375 | 9489 | 26160 |
گویجو | 93 | 8003 | 147 | 1445 | 2134 | 12172 |
یون نَن | 150 | 15079 | 426 | 3897 | 7700 | 20352 |
تبت | 4 | 500 | 24 | 9 | 22 | 686 |
شانسی | 112 | 10588 | 167 | 1903 | 2581 | 12656 |
گَنسو | 93 | 9510 | 169 | 1981 | 3290 | 12529 |
چینگ خَی | 44 | 4023 | 85 | 187 | 429 | 3062 |
نینگ شیا | 20 | 4350 | 93 | 745 | 1556 | 5298 |
سین کیانگ | 94 | 9338 | 111 | 1818 | 3545 | 11314 |
جمع کل | 2850 | 585206 | 12163 | 132771 | 258573 | 601519 |
متنوع و دیجیتالی شدن خدمات کتابخانههای عمومی چین
پس از گذشت سه دهه از اجرای اصلاحات، باتوجه به گسترش استفاده از فناوری نوین اطلاعرسانی، تحول جدیدی در توسعهی کتابخانههای چین به وجود آمده و درحال حاضر، شمار زیادی از کتابخانههای این کشور برای ارایهی خدمات کتابخانهای، از فناوری دیجیتالی استفاده میکند. در عصر انفجار اطلاعات، یک کتابخانه در صورتی میتواند به حیات مدرن خود ادامه داده و با همتایان خود به رقابت بپردازد که از سیستمهای جدید فناوری دیجیتالی به بهترین نحو استفاده کرده و با منابع کتابخانههای بزرگ و حرفهای در سطح جهانی و ملی ارتباط داشته باشد. امروزه در چین، سیستم کتابخانهی دیجیتالی با سرعت هرچه تمامتر درحال شکلگیری و توسعه است. هر کتابخانه میکوشد تا سیستم مدیریت اطلاع رسانی، سایت اینترنتی، و خدمات دیجیتالی خود را ایجاد و به روز کند. در این زمینه، کتابخانهی ملی چین، مرکز اطلاعرسانی و اسناد آکادمی علوم چین و کتابخانهی دانشگاه چینگخوا، نه تنها پیشتاز هستند، بلکه مسئولیت دیجیتالی کردن تمام کتابخانههای عمومی مهم چین و ایجاد شبکههای گستردهی کتابخانهی دیجیتالی مادر را بر عهده دارند. باتوجه به جمعیت زیاد کشور چین و گستردگی خوانندگان کتاب، تعدادی کتابخانهی تخصصی با تنوع و کاربرد خاص، مانند کتابخانههای کودکان، نابینایان، پژوهشگران، نسخ خطی، و... که هر کدام در زمینهی خاص تخصص داشته و خدمات ویژهای ارایه میکنند نیز راه اندازی شده است. برای نمونه، کتابخانهی ملی چین و کتابخانهی شانگهای، به لحاظ تنوع، گستردگی، دارا بودن مجموعههای فراگیر کتاب و تسهیلات پیشرفته، برتریهای زیادی نسبت به سایر کتابخانهها دارند و کتابخانهی «تیَنیی» و کتابخانهی جدید پایتخت نیز از نظر ارائهی کتب قدیمی و نادر و کمیاب برای علاقهمندان جذابیت زیادی دارد.[۳]
نیز نگاه کنید به
کتابخانه های عمومی در تایلند؛ کتابخانه های عمومی ژاپن؛ کتابخانه های عمومی کانادا؛ کتابخانه های عمومی کوبا؛ کتابخانه های عمومی در لبنان؛ کتابخانه های عمومی مصر؛ کتابخانه های عمومی تونس؛ کتابخانه های عمومی سنگال؛ کتابخانه های عمومی در فرانسه؛ کتابخانه های عمومی مالی؛ کتابخانه های عمومی در زیمبابوه؛ کتابخانه های عمومی اسپانیا؛ کتابخانه های عمومی اردن؛ کتابخانه های عمومی در سیرالئون؛ کتابخانه های عمومی در قطر؛ کتابخانه های عمومی سریلانکا؛ کتابخانه های عمومی قزاقستان؛ کتابخانه های عمومی در بنگلادش؛ کتابخانه های عمومی تاجیکستان
کتابشناسی
- ↑ China Statistical Year Book (2010), Statistic on Public Library by ragion
- ↑ Chinese Statistical Rear Book (2010). Statistics on Public Library by Region (2009)
- ↑ سابقی، علی محمد (1392). جامع فرهنگ و ملل چین. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، جلد سوم، ص 1021-1022.