موقعیت جغرافیایی تاجیکستان
کشور تاجیکستان در قسمت جنوبی آسیای مرکزی و در شرق چین واقع شده است که با کشورهای افغانستان، ازبکستان، چین و قرقیزستان مرز مشترک دارد. تاجیکستان در جنوب به طول ۱۲۰۶ کیلومتر مرز مشترک با افغانستان دارد، در شمال غربی آن ازبکستان قرار دارد که طول این مرز بالغ ۱۱۶۱ کیلومتر بوده و در شمال به اندازه ۸۷۰ کیلومتر با قرقیزستان مرز دارد، همچنان در سمت شرق تاجیکستان چین قرار دارد که ۴۱۴ کیلومتر با تاجیکستان مرز دارد. کل مساحت تاجیکستان ۱۴۳٬۱۰۰ کیلومتر مربع و مساحت خشکیهای آن 141510 کیلومتر مربع و مساحت آبهای تاجیکستان 2590 کیلومتر مربع میباشد.
این جمهوری سابقاً یکی از پانزده جمهوری اتحاد شوروی به شمار میرفت که همزمان با فروپاشی شوروی به استقلال دست یافت. محصور بودن این کشور در خشکی و محدودیت منابع زیرزمینی در آن از ویژگیهای بارز این کشور محسوب میشود. به لحاظ جغرافیایی، تاجیکستان کشوری کوهستانی است که بیش از 90 درصد از مساحت تاجیکستان کوهها، درهها و فلاتها تشکیل میدهند. تاجیکستان میان دو رشته کوه تین شان که تا چین امتداد دارد و پامیر که تا افغانستان ادامه مییابد، قرار گرفته است. کوهها و درههای گوناگون موجب جدایی بخشهای گوناگون کشور از یکدیگر شدهاند. مسیرهای اندکی جهت ارتباط میان نواحی مختلف تاجیکستان وجود دارد و بسیاری از آنها به علت بارش برف یا طغیان رودخانهها ماههای طولانی بسته میمانند. بلندترین قله منطقه آسیای مرکزی با نام قله کمونیزم در این کشور قرار دارد. تنها 7 درصد از سرزمین تاجیکستان قابلیت سکونت دارد و فقط 5 درصد از آن قابل کشت میباشد.
تاجیکستان به سه استان، 58 ناحیه، 29 شهر، 47 شهرک و 354 شورای دهات تقسیم میشود. استان خودمختار کوهستان بدخشان با مرکزیت شهر خاروغ، با مساحت 63/7 هزار کیلومتر مربع، در یال 1925م. تأسیس شد که 44% مساحت کل کشور را شامل میشود. استان سغد (لنینآباد سابق) با مرکزیت شهر خجند و مساحت 26/1 هزار کیلومتر مربع در سال 1970 تأسیس شد و دارای 1/902/700 نفر جمعیت میباشد. استان ختلان با مرکزیت شهر قرغانتپه با مساحت 24/6 هزار کیلومتر مربع در سال 1992م. تأسیس یافت که اکنون 2/178/100 نفر جمعیت دارد و 44 ناحیه دیگر. نواحی تابع جمهوری دارای 1/384/300 نفر جمعیت میباشد.
در اواخر دوره اتحاد شوروی و اوایل استقلال، تاجیکستان چهار استان داشت: در شمال خجند (لنینآباد)؛ در جنوب استانهای قرغانتپه و کولاب و در جنوب شرقی استان خودمختار کوهستان بدخشان.
در اوایل سال 1988م. قرغانتپه و کولاب به عنوان یک استان به نام ختلان ادغام شدند که در سالهای 1990 تا 1992م. مجدداً از هم جدا شدند و پس از مدتی کوتاه دوباره به هم پیوستند[۱].
نیز نگاه کنید به
موقعیت جغرافیایی کانادا؛ موقعیت جغرافیایی فرانسه؛ موقعیت جغرافیایی سودان؛ موقعیت جغرافیایی ساحل عاج؛ موقعیت جغرافیایی زیمبابوه؛ موقعیت جغرافیایی تایلند؛ موقعیت جغرافیایی اسپانیا؛ موقعیت جغرافیایی آرژانتین؛ موقعیت جغرافیایی اردن؛ موقعیت جغرافیایی سوریه؛ موقعیت جغرافیایی قطر؛ موقعیت جغرافیایی اتیوپی؛ موقعیت جغرافیایی مالی؛ موقعیت جغرافیایی سریلانکا؛ موقعیت جغرافیایی گرجستان؛ موقعیت جغرافیایی بنگلادش؛ موقعیت جغرافیایی قزاقستان
کتابشناسی
- ↑ زهریی، حسن(1391). جامعه و فرهنگ تاجیکستان. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (در دست انتشار)، ص. 16-17.