بحران هویت در روسیه
روسیه جدید از همان ابتدا با یک بحران هويتی روبرو بود و گذار از وضعيت امپراتوري و هويت مبتني بر ايدئولوژي، مسأله دولت ملي و تقارن دولت و ملت و مشكلات ناشي از فقدان آن، مسأله هويت ملي را به طور اساسي مطرح ساخت. از سوی دیگر، وانهادن نظام سياسي و اقتصادي سوسياليستي و تلاش براي همكاري و سپس ادغام در غرب، مسأله جايگاه روسيه را در جهان و بويژه در ارتباط با اروپا و غرب مطرح كرد. و نیز از دست دادن نقش يك ابرقدرت و رهبر بلوك نظامي ـ سياسي با مأموريتي جهاني، ابهاماتي اساسي را در دوره نقش آتي روسيه در سطوح جهاني و منطقه‌اي به پيش كشيد. از نظر مقامات رسمي، قرار بود "دولت ملي روسيه"، يك "عضو برابر ملل متمدن" باشد و به عنوان يك "قدرت بزرگ جهاني در نهادهاي اروپايي و غربي" حضور يابد و نقش درخور خود را بازي كند. اما ميان اين تصورات با واقعيتهاي داخلي و خارجي فاصله زيادي وجود داشت. در داخل، آشفتگي زيادي درمورد تعريف هويت وجود داشت و نخبگان و گروههاي متعددي بودند كه هريك درك خاص خود را از هويت كشور داشتند و آرمانها و آرزوهاي متفاوتي را در سرمي‌پروراندند و هيچ‌گونه اجماعي حاصل نشد. در خارج نيز مسائلي پيش آمد كه تصورات اوليه مقامات روسي را با واقعيتهاي سخت محك زد. ناكامي دولت در حل مشكلات داخلي و تحقير آن در مسائل بين‌المللي، هويت آرماني رسمي را به بن‌بست رسانيد و وضعيت را آشفته‌تر ساخت. اما از سال 2000 با اقداماتی که انجام شد، بسیاری از مشکلات دهه 1990 حل شد و در روسیه یک حس اعتماد به دولت و افتخار به هویت ملی تقویت شد که اوج آن را در سال های پس از 2005 دیده ایم و انتخاب سه باره پوتین با رای بالای 60 درصد هم در سال 2012 ناشی از اعتماد به او به عنوان بازیابنده حس هویت ملی روسیه جدید است.
از مجموع مباحثي كه در مورد هويت ملي روس مطرح شد، نتيجه مي‌گيريم كه داستان تحول هويت ملي در روسيه حكايت ناكامي ملت روس از دستيابي به دولت ملي به مفهوم معاصر اروپايي آن است، و زماني كه اتحاد شوروي از هم پاشيد، روسيه جديد خود را درگير يك مسأله حل ناشده تاريخي يافت که تاثیرات مهمی بر مسائل داخلی و رفتار های خارجی آن داشت. در عین حال مجادله پیرامون این هویت و نا مشخص بودن حدود و ثغور آن به معنای نبود هویت ملی نیست و در روسیه، میان بخش مهمی از مردم و به ویزه اکثریت روس تبار آن گرایشات و علاقه مندی به افتخار و عظمت ملی امری عینی و واقعی است. این هویت ملی، نمادها، شعارها و تجلیات خاص خود را داشته و در شرائط گوناگون و به ویزه در سختی و شدائد روزگار خود را نشان می دهد.