آستانه حضرت رقيه در سوریه
حرم حضرت زینب(س) در جنوب دمشق و در منطقهای به نام السیده زینب واقع شده است. این منطقه جزء استان ریف دمشق محسوب میشود.
در مورد محل دفن حضرت زینب سه دیدگاه وجود دارد. بر اساس نظریه مشهور مدفن ایشان در شام و در جنوب شهر دمشق است. برخی از مورخین مقبره وی را در مصر دانستهاند که اکنون این محل در منطقه سیدة الزینب قاهره با عنوان مقام السیدة زینب مشهور است. دیدگاه سومی نیز وجود دارد که قبرستان بقیع در مدینه را محل دفن حضرت زینب(س) میداند. سید محسن امین این دیدگاه را پذیرفته و دلائلی را در رد دو قول نخست ارائه کرده است.
ابن جبیر، سیاح عرب، در گزارش خود به وجود بارگاه حضرت زینب(س) در روستای راویه در یک فرسخی شهر دمشق اشاره کرده است و گفته: مسجد بزرگی بر آن بنا شده و خانههایی بیرون آن است و دارای موقوفاتی است.
بنای حرم شامل صحن وسیعی با پلان مربع است که حرم در میان آن قرار گرفته است و دارای گنبد و دو گلدسته است. گلدستهها و دیوارهای صحن و رواقهای آن را هنرمندان ایرانی کاشیکاری کردهاند؛ همچنین سقف و دیوارهای حرم نیز از داخل آینهکاری و گنبد نیز از بیرون طلاکاری شده است.
در ضلع شرقی صحن، ساختمان مصلای زینبیه با صحن کوچکی، ساخته شده است و در آن نمازهای جماعت یومیه و نماز جمعه و مراسم ویژه مناسبتهای مذهبی برگزار میشود. صحن جدیدی نیز اخیراً در ضلع شمالی آستانه مقدسه ساخته شده است.
در محدوده حرم حضرت زینب(س) و قبرستانهای اطراف آن، چند تن از علما و مشاهیر شیعه مدفونند. از جمله در راهروی ورودی غربی صحن آستانه، قبر سید محسن امین عاملی و نیز قبر سید حسین یوسف مکی عاملی، از علمای شیعه در شام قرار دارد. در قبرستان واقع در شمال حرم نیز قبر علی شریعتی قرار دارد.
حرم نخستین بار در سال ۷۶۸ قمری توسعه و بازسازی شده است. این اقدام توسط «سید حسین بن موسی موسوی حسینی»، از سادات و اشراف دمشق و جدّ سادات آل مرتضی در شام، انجام گرفته است.
در سده ۱۴قمری، حرم سه بار بازسازی و توسعه یافت. ابتدا در سال ۱۳۰۲ق توسط سلطان عبدالعزیزخان عثمانی با کمک تجار، سپس در سال ۱۳۵۴ق هجری توسط سادات آل نظام و در سال ۱۳۷۰ق توسط سیدمحسن امین و با کمک تجار. (همان) بعد از انقلاب اسلامی نیز سید احمد فهری زنجانی، نماینده ولی فقیه در سوریه، مصلی را احداث نمود.
به دنبال افزایش حملات انتحاری و خمپارهای گروههای تکفیری به حرم حضرت زینب(س) بخشهایی از گنبد، صحنها و درهای حرم آسیب دید. این مسأله موجب شد تا ستاد بازسازی عتبات عالیات طرح ترمیم و بازسازی گنبد و درهای حرم که آسیب بیشتری دیده بود را در دستور کار خود قرار داده و به اجرا گذارد.بر این اساس نقاط آسیب داده با طلاهایی که مردم خوزستان اهدا کرده بودند طلاکاری شده و ترمیم شد.[
با شروع بحران در سوریه و افزایش اقدامات گروههای تروریستی تکفیری در این کشور پس از سال ۲۰۱۲م، حرم حضرت زینب(س) بارها توسط این گروهها مورد حمله انتحاری و خمپارهای قرار گرفته است. حملات تروریستی از سال ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۴ منجر به آسیب دیدگی بخشهایی از حرم از جمله گنبد، صحن و درهای اصلی حرم شده است. بخشی از این حملات نیز در مناطق اطراف حرم اتفاق افتاده است که منجر به شهادت برخی از زائران و ساکنان اطراف حرم شده است.
به دنبال تهدید تروریستهای تکفیری به تخریب حرمهای اهلبیت(ع) به ویژه حرم حضرت زینب، گروههای زیادی از شیعیان سوریه و کشورهای دیگر به ویژه ایران، عراق، لبنان و افغانستان برای دفاع از حرمهای اهل بیت(ع) و اماکن زیارتی در برابر گروههای تکفیری عازم سوریه شدند. گردان «ابوالفضل العباس» که بعدها به تیپ ارتقا یافت، شامل رزمندگان عراقی و لبنانی بود. تیپ فاطمیون که بعدها به لشکر ارتقا یافت، متشکل از شیعیان افغانستان است که با هدف دفاع از اماکن مقدس به سوریه اعزام شدند.گروههای مختلفی نیز از ایران برای دفاع از حرم به سوریه اعزام شدند که در میان آنان فرماندهان نظامی نیز حضور داشتند.