پراکندگی جمعیت در سریلانکا
پراکندگی جمعیت در این کشور به طور عمده تحتتأثیر الگوهای تاریخی، مهاجرتهای نژادی و توسعه اقتصادی قرار دارد. [۱]الگوی توزیع جمعیت باتوجهبه گروههای قومی و مذهبی در مناطق مختلف کشور نمایانگر تأثیرات عمیق تاریخی و جغرافیایی است. از لحاظ اقتصادی، تمرکز جمعیت در مناطق شهری و مناطق حاصلخیز کشاورزی، بهویژه در نواحی مرکزی و جنوبی، بیش از مناطق خشک شمال و شرق کشور دیده میشود.[۲] بر اساس آمارهای ۲۰۲۴، جمعیت کل این کشور حدود 23 میلیون نفر است که بهصورت نابرابر میان گروههای قومی و مذهبی توزیع شده است.[۳]
توزیع جغرافیایی جمعیت و ترکیب نژادی
۱. سینهالیها (Sinhalese)
- جمعیت: ۱۵.۵ میلیون نفر (۷۰.۲٪ از کل جمعیت)[۴]
- توزیع جغرافیایی: سینهالیها بهعنوان بزرگترین گروه قومی کشور، بیشتر در مناطق مرکزی و جنوبی سکونت دارند. استانهای ساباراگامووا، جنوب و مرکز، هسته اصلی جمعیتی آنها هستند. شهرهای کندی و گاله نمونههای بارز این تمرکز هستند. در نواحی غربی و جنوبی، شهرهای کلمبو و دهیوالا نیز اقلیتی قابلتوجه از سینهالیها دارند که نشاندهنده نقش مهم آنها در زندگی شهری است.
- مذهب و زبان: مذهب غالب در این گروه بودیسم تراوادا است، و زبان رسمی آنها سینهالی است. این گروه، هویت فرهنگی و تاریخی خود را به سلطنتهای باستانی سریلانکا و همچنین تأثیرات فرهنگی بودیسم نسبت میدهد.[۵]
۲. تامیلها (Tamils)
- جمعیت: ۲.۵ میلیون نفر (۱۱.۲٪ از جمعیت کل)
- تامیلهای سریلانکایی: ۱.۹ میلیون نفر
- تامیلهای هندی: ۶۰۰ هزار نفر
- توزیع جغرافیایی: تامیلهای سریلانکایی عمدتاً در مناطق شمالی و شرقی سکونت دارند. شبهجزیره جفنا و بخشهای باتیکولا (Batticaloa) از مهمترین مراکز جمعیتی این گروه به شمار میآیند. این تمرکز نشانگر حضور تاریخی پادشاهیهای تامیل در شمال کشور است. [۶]
تامیلهای هندی که بیشتر در قرن نوزدهم برای کار در مزارع چای به این کشور مهاجرت کردهاند، در مناطق کوهستانی مرکزی مانند نورالیا (Nuwara Eliya) و ارتفاعات کندی پراکنده هستند.[۷]
- مذهب و زبان: تامیلهای سریلانکایی عمدتاً هندو هستند و به زبان تامیل صحبت میکنند که یکی از دو زبان رسمی کشور است. گروههای تامیلهای هندی نیز بیشتر به زبان تامیل صحبت میکنند و در برخی مناطق، به مذهب مسیحیت گرایش دارند.
۳. مسلمانان مور (Moors)
- جمعیت: حدود ۲.۱۵ میلیون نفر (۹.۷٪ از کل جمعیت)[۸]
- توزیع جغرافیایی: مسلمانان بیشتر در سواحل شرقی و شمال غربی متمرکز هستند. در بخشهای منار (Mannar) و امپاری (Ampara)، مسلمانان به ترتیب ۴۵٪ و بیشترین اقلیت قومی را تشکیل میدهند. آنها همچنین در نواحی تجاری و شهری مانند کلمبو پراکندهاند.[۹]
- مذهب و زبان: مسلمانان مور عمدتاً سنیمذهب هستند و به زبان تامیل صحبت میکنند که با برخی واژههای عربی آمیخته است.
۴. بورگرها (Burghers)
- جمعیت: حدود ۴۴ هزار نفر (۰.۲٪ از جمعیت)[۱۰]
- توزیع جغرافیایی: این گروه که از نسل پرتغالیها و هلندیهای مستعمرهنشین قرون گذشته هستند، بیشتر در مناطق شهری مانند کلمبو و گاله زندگی میکنند. [۱۱]
- مذهب و زبان: بورگرها به زبان انگلیسی صحبت میکنند و از لحاظ مذهبی بیشتر پیروان کلیسای کاتولیک و پروتستان هستند.
۵. مالاییها (Malays)
- جمعیت: حدود ۶۲ هزار نفر (۰.۳٪ از جمعیت)[۱۲]
- توزیع جغرافیایی: مالاییها بیشتر در مناطق شهری و بهویژه در کلمبو و غرب کشور زندگی میکنند. آنها از نسل مهاجرانی هستند که در دوره استعمار هلندی و بریتانیایی به این جزیره آورده شدند.
- مذهب و زبان: مالاییها به زبان مالایی صحبت میکنند و بیشتر مسلمان سنی هستند.[۱۳]
۶. وادها (Veddas)
- جمعیت: کمتر از ۱٪ جمعیت (چند هزار نفر)[۱۴]
- توزیع جغرافیایی: این گروه بومی که قدیمیترین ساکنان جزیره محسوب میشوند، در نواحی جنگلی و کوهستانی شرقی زندگی میکنند.[۱۴]
- مذهب و زبان: وادها بیشتر به شیوههای سنتی شکار و گردآوری غذا زندگی میکنند و به زبان وادایی که در حال انقراض است، صحبت میکنند.
توزیع جمعیت بر اساس مناطق جغرافیایی
۱. شبهجزیره جفنا
این منطقه خشک که در شمال کشور قرار دارد، عمدتاً مسکونی توسط تامیلهای سریلانکایی است و مرکز تاریخی پادشاهیهای تامیل بوده است. بیش از ۹۵٪ جمعیت این منطقه را تامیلها تشکیل میدهند.[۱۵]
۲. مناطق مرکزی و کوهستانی
نواحی کوهستانی مرکزی مانند کندی و نورالیا محل تمرکز تامیلهای هندی است که در مزارع چای مشغول به کار هستند. این مناطق همچنین جایگاه تاریخی حکومتهای سینهالی بوده و جمعیت زیادی از این قوم در آنجا سکونت دارند.[۱۶]
۳. سواحل شرقی
سواحل شرقی جزیره از نواحی چند قومیتی بوده و محل سکونت مسلمانان، تامیلها و سینهالیها است. شهرهایی مانند باتیکولا و ترینکومالی (Trincomalee) از مناطق مهم مسلمانان و تامیلها در این نواحی هستند.[۱۷]
۴. سواحل جنوبی و غربی
نواحی ساحلی جنوب و غرب، از جمله مناطق پرجمعیت و اقتصادی کشور هستند. شهرهایی مانند کلمبو، گاله، و دهیوالا مراکز عمده جمعیتی سینهالیها هستند و اقلیتی از تامیلها و مسلمانان نیز در این مناطق سکونت دارند.[۱۸]
۵. مناطق شمال غربی
مناطق ساحلی شمال غرب مانند منار، عمدتاً محل سکونت مسلمانان و تامیلها است. این مناطق در تاریخ معاصر بیشتر بهعنوان نواحی مهاجرپذیر از شمال هند و جنوب هند شناخته شدهاند.[۱۹]
الگوهای پراکندگی جمعیت در ۲۰۲۴ نشاندهنده تداوم الگوهای تاریخی و فرهنگی این کشور است. هر گروه نژادی و مذهبی در مناطق خاص جغرافیایی با توزیع مشخصی متمرکز شدهاند که این مسئله تأثیرات عمیقی بر ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی این سرزمین دارد.
جدول شماره 2. درصد جمعیت در شهر و روستا
درصد جمعیت روستایی | 2024 | 82.3 |
درصد شهرنشینی | 2024 | 17.9 |
میزان رشد سالانه شهرنشینی | 2024 | 0/3- |
پر جمعیتترین شهرها | کلمبو، دهیوالا و ماهارگاما |
نویسنده : نرگس شکوری
نیز نگاه کنید به
ساختار جمعیتی تایلند؛ پراکندگی و تراکم جمعیتی سیرالئون؛ ساختار و پراکندگی جمعیتی سوریه؛ ساختار و پراکندگی جمعیتی سودان؛ ساختار و پراکندگی جمعیتی ساحل عاج؛ ساختار و پراکندگی جمعیتی زیمبابوه؛ پراکندگی جمعیتی اوکراین؛ ساختار و پراکندگی جمعیتی اسپانیا؛ ساختار و پراکندگی جمعیتی آرژانتین؛ پراکندگی جمعیت در اردن؛ پراکندگی و توزیع جمعیت در قطر؛ پراکندگی جمعیتی کانادا؛ تراكم و پراكندگی جمعيت افغانستان؛ پراکندگی و تراکم جمعیتی بنگلادش؛ پراکندگی و تراکم جمعیتی گرجستان؛ پراکندگی و تراکم جمعیتی قزاقستان؛ پراکندگی و تراکم جمعیتی تاجیکستان
کتابشناسی
- ↑ Miao, K., & Wang, Z. (2019). Neighbor-Induction and Population-Dispersion in Differential Evolution Algorithm. IEEE Access, 7, 146358-146378.[۱]
- ↑ Khattab, N., & Modood, T. (2015). Both Ethnic and Religious: Explaining Employment Penalties Across 14 Ethno-Religious Groups in the United Kingdom. Journal for the Scientific Study of Religion, 54, 501-522.[۲]
- ↑ Sri Lanka Demographics 2024 (Population, age, sex, Trends) - Worldometer. (n.d.). https://www.worldometers.info/demographics/sri-lanka-demographics/
- ↑ Pathirage, J. (2023). Locating the community in a study on immigrant context: The case of Sri Lankan Sinhalese immigrants in Australia. Learning Communities: International Journal of Learning in Social Contexts.
- ↑ Xu, X., Genovese, P. V., Zhao, Y., Liu, Y., Woldesemayat, E. M., & Zoure, A. N. (2022). Geographical Distribution Characteristics of Ethnic-Minority Villages in Fujian and Their Relationship with Topographic Factors. Sustainability.[۳]
- ↑ Minority Rights Group. (2024c, April 12). Tamils in Sri Lanka - Minority rights group. https://minorityrights.org/communities/tamils/[۴]
- ↑ Sujitha, B. D., Parkavi, M., Gomathi, T., Devi, V., & Kalaivani, V. (2020). Chera, Chola, Pandiya: Using Historical Mining To Identify The Tamil Kingdoms Data Sets Within Larger Social, Political, And Economic Practices Of Early South India.[۵]
- ↑ FGM/C Research Initiative. (2024, March 15). - FGM/C Research Initiative. Fgmcri Research Initiative. https://www.fgmcri.org/country/sri-lanka/[۶]
- ↑ Hicks, J. (2022). The Princess and the Prophet: The Secret History of Magic, Race, and Moorish Muslims in America by Jacob S. Dorman (review). Nova Religio, 26, 120-121.[۷]
- ↑ Project, J. (n.d.-a). Burgher in Sri Lanka. https://joshuaproject.net/people_groups/16543
- ↑ Brewer, E. D. C., & Luckmann, T. (2022). Invisible Religion. The SAGE Encyclopedia of the Sociology of Religion.[۸]
- ↑ APiCS Online - Survey chapter: Sri Lankan Malay. (n.d.). https://apics-online.info/surveys/66
- ↑ Tanjung, Y., Hardiyansyah, M. R., & Nababan, S. A. (2022). Malay Deli in North Sumatra: History and Today’s Existence. Journal of Education, Society & Multiculturalism, 3, 115-131.[۹]
- ↑ ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ Jayashantha, P., & Johnson, N. (2016). Oral Health Status of the Veddas—Sri Lankan Indigenous People. Journal of Health Care for the Poor and Underserved, 27, 139-147.[۱۰]
- ↑ Surendran, S., Tharsan, A., Sivabalakrishnan, K., Arthiyan, S., Eswaramohan, T., Raveendran, S., & Ramasamy, R. (2023). Wolbachia infection is widespread in brackish and fresh water Aedes albopictus (Diptera: Culicidae) in the coastal Jaffna peninsula of northern Sri Lanka. Journal of Vector Borne Diseases, 60(1), 172-178.[۱۱]
- ↑ None. (2012). Effect of physical inactivity on major non-communicable diseases worldwide: an analysis of burden of disease and life expectancy.[۱۲]
- ↑ Bİlge, G., Filiz, H., Yapıcı, S., Tarkan, A., & Vilizzi, L. (2019). A Risk Screening Study on the Potential Invasiveness of Lessepsian fishes in the South-Eastern Coasts of Anatolia. Acta Ichthyologica et Piscatoria.[۱۳]
- ↑ Herath, M., Jayathilaka, T.K.G.A., Azamathulla, H., Mandala, V., Rathnayake, N., & Rathnayake, U.S. (2023). Sensitivity Analysis of Parameters Affecting Wetland Water Levels: A Study of Flood Detention Basin, Colombo, Sri Lanka. Sensors (Basel, Switzerland), 23.[۱۴]
- ↑ Chandran, C., & Bhattacharya, P. (2023). Tourist's level of awareness and attitude about destination ecotourism development: a case study of Munnar, Kerala, India. Environment, Development and Sustainability.[۱۵]