پراکندگی جمعیت در سریلانکا

پراکندگی جمعیت در این کشور به طور عمده تحت‌تأثیر الگوهای تاریخی، مهاجرت‌های نژادی و توسعه اقتصادی قرار دارد^[۱]. الگوی توزیع جمعیت باتوجه‌به گروه‌های قومی و مذهبی در مناطق مختلف کشور نمایانگر تأثیرات عمیق تاریخی و جغرافیایی است. از لحاظ اقتصادی، تمرکز جمعیت در مناطق شهری و مناطق حاصلخیز کشاورزی، به‌ویژه در نواحی مرکزی و جنوبی، بیش از مناطق خشک شمال و شرق کشور دیده می‌شود^[۲]. بر اساس آمارهای ۲۰۲۴، جمعیت کل این کشور حدود 23 میلیون نفر است که به‌صورت نابرابر میان گروه‌های قومی و مذهبی توزیع شده است^[۳].

توزیع جغرافیایی جمعیت و ترکیب نژادی

۱. سینهالی‌ها (Sinhalese)

جمعیت: ۱۵.۵ میلیون نفر (۷4.9٪ از کل جمعیت)^[۴]

توزیع جغرافیایی

سینهالی‌ها به‌عنوان بزرگ‌ترین گروه قومی کشور، بیشتر در مناطق مرکزی و جنوبی سکونت دارند. استان‌های ساباراگامووا، جنوب و مرکز، هسته اصلی جمعیتی آن‌ها هستند. شهرهای کندی و گاله نمونه‌های بارز این تمرکز هستند. در نواحی غربی و جنوبی، شهرهای کلمبو و دهیوالا نیز اقلیتی قابل‌توجه از سینهالی‌ها دارند که نشان‌دهنده نقش مهم آن‌ها در زندگی شهری است.

مذهب و زبان

مذهب غالب در این گروه بودیسم تراوادا است، و زبان رسمی آن‌ها سینهالی است. این گروه، هویت فرهنگی و تاریخی خود را به سلطنت‌های باستانی سریلانکا و همچنین تأثیرات فرهنگی بودیسم نسبت می‌دهد^[۵].

۲. تامیل‌ها (Tamils)

جمعیت: ۲.۵ میلیون نفر (۱۱.۲٪ از جمعیت کل)؛
تامیل‌های سریلانکایی: ۱.۹ میلیون نفر؛
تامیل‌های هندی: ۶۰۰ هزار نفر؛
توزیع جغرافیایی: تامیل‌های سریلانکایی عمدتاً در مناطق شمالی و شرقی سکونت دارند. شبه‌جزیره جفنا و بخش‌های باتیکولا (Batticaloa) از مهم‌ترین مراکز جمعیتی این گروه به شمار می‌آیند. این تمرکز نشانگر حضور تاریخی پادشاهی‌های تامیل در شمال کشور است^[۶]؛
تامیل‌های هندی که بیشتر در قرن نوزدهم برای کار در مزارع چای به این کشور مهاجرت کرده‌اند، در مناطق کوهستانی مرکزی مانند نورالیا (Nuwara Eliya) و ارتفاعات کندی پراکنده هستند^[۷]؛
مذهب و زبان: تامیل‌های سریلانکایی عمدتاً هندو هستند و به زبان تامیل صحبت می‌کنند که یکی از دو زبان رسمی کشور است. گروه‌های تامیل‌های هندی نیز بیشتر به زبان تامیل صحبت می‌کنند و در برخی مناطق، به مذهب مسیحیت گرایش دارند.

۳. مسلمانان مور (Moors)

جمعیت: حدود ۲.۱۵ میلیون نفر (۹.۷٪ از کل جمعیت)^[۸]

یک خانواده مسلمان مور در کلمبو ( 1906) ، قابل بازیابی از https://asiffhussein.com/articles-in-roar/how-muslims-lived-in-colombo-many-moons-ago-asiff-hussein/

توزیع جغرافیایی

مسلمانان بیشتر در سواحل شرقی و شمال غربی متمرکز هستند. در بخش‌های منار (Mannar) و امپاری (Ampara)، مسلمانان به ترتیب ۴۵٪ و بیشترین اقلیت قومی را تشکیل می‌دهند. آن‌ها همچنین در نواحی تجاری و شهری مانند کلمبو پراکنده‌اند^[۹].

مذهب و زبان

مسلمانان مور عمدتاً سنی‌مذهب هستند و به زبان تامیل صحبت می‌کنند که با برخی واژه‌های عربی آمیخته است.

۴. بورگرها (Burghers)

جمعیت: حدود ۴۴ هزار نفر (۰.۲٪ از جمعیت)^[۱۰]؛
توزیع جغرافیایی: این گروه که از نسل پرتغالی‌ها و هلندی‌های مستعمره‌نشین قرون گذشته هستند، بیشتر در مناطق شهری مانند کلمبو و گاله زندگی می‌کنند ^[۱۱]؛
مذهب و زبان: بورگرها به زبان انگلیسی صحبت می‌کنند و از لحاظ مذهبی بیشتر پیروان کلیسای کاتولیک و پروتستان هستند.

۵. مالایی‌ها (Malays)

جمعیت: حدود ۶۲ هزار نفر (۰.۳٪ از جمعیت)^[۱۲]؛
توزیع جغرافیایی: مالایی‌ها بیشتر در مناطق شهری و به‌ویژه در کلمبو و غرب کشور زندگی می‌کنند. آن‌ها از نسل مهاجرانی هستند که در دوره استعمار هلندی و بریتانیایی به این جزیره آورده شدند؛
مذهب و زبان: مالایی‌ها به زبان مالایی صحبت می‌کنند و بیشتر مسلمان سنی هستند^[۱۳].

۶. وادها (Veddas)

جمعیت: کمتر از ۱٪ جمعیت (چند هزار نفر)^[۱۴]؛
توزیع جغرافیایی: این گروه بومی که قدیمی‌ترین ساکنان جزیره محسوب می‌شوند، در نواحی جنگلی و کوهستانی شرقی زندگی می‌کنند.^[۱۴]؛
مذهب و زبان: وادها بیشتر به شیوه‌های سنتی شکار و گردآوری غذا زندگی می‌کنند و به زبان وادایی که در حال انقراض است، صحبت می‌کنند.

توزیع جمعیت بر اساس مناطق جغرافیایی

۱. شبه‌جزیره جفنا

جفنا، سریلانکا، قابل بازیابی از https://www.tripadvisor.com/Attractions-g304135-Activities-c47-t10-Jaffna_Northern_Province.html

این منطقه خشک که در شمال کشور قرار دارد، عمدتاً مسکونی توسط تامیل‌های سریلانکایی است و مرکز تاریخی پادشاهی‌های تامیل بوده است. بیش از ۹۵٪ جمعیت این منطقه را تامیل‌ها تشکیل می‌دهند^[۱۵].

۲. مناطق مرکزی و کوهستانی

نواحی کوهستانی مرکزی مانند کندی و نورالیا محل تمرکز تامیل‌های هندی است که در مزارع چای مشغول به کار هستند. این مناطق همچنین جایگاه تاریخی حکومت‌های سینهالی بوده و جمعیت زیادی از این قوم در آنجا سکونت دارند^[۱۶].

۳. سواحل شرقی

سواحل شرقی جزیره از نواحی چند قومیتی بوده و محل سکونت مسلمانان، تامیل‌ها و سینهالی‌ها است. شهرهایی مانند باتیکولا و ترینکومالی (Trincomalee) از مناطق مهم مسلمانان و تامیل‌ها در این نواحی هستند^[۱۷].

۴. سواحل جنوبی و غربی

نواحی ساحلی جنوب و غرب، از جمله مناطق پرجمعیت و اقتصادی کشور هستند. شهرهایی مانند کلمبو، گاله، و دهیوالا مراکز عمده جمعیتی سینهالی‌ها هستند و اقلیتی از تامیل‌ها و مسلمانان نیز در این مناطق سکونت دارند^[۱۸].

۵. مناطق شمال غربی

مناطق ساحلی شمال غرب مانند منار، عمدتاً محل سکونت مسلمانان و تامیل‌ها است. این مناطق در تاریخ معاصر بیشتر به‌عنوان نواحی مهاجرپذیر از شمال هند و جنوب هند شناخته شده‌اند^[۱۹].

الگوهای پراکندگی جمعیت در ۲۰۲۴ نشان‌دهنده تداوم الگوهای تاریخی و فرهنگی این کشور است. هر گروه نژادی و مذهبی در مناطق خاص جغرافیایی با توزیع مشخصی متمرکز شده‌اند که این مسئله تأثیرات عمیقی بر ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی این سرزمین دارد.

نیز نگاه کنید به

کتابشناسی

↑ Miao, K., & Wang, Z. (2019). Neighbor-Induction and Population-Dispersion in Differential Evolution Algorithm. IEEE Access, 7, 146358-146378, Available for https://www.researchgate.net/publication/220702198_Differential_Evolution_Algorithms_with_Cellular_Populations
↑ Khattab, N., & Modood, T. (2015). Both Ethnic and Religious: Explaining Employment Penalties Across 14 Ethno-Religious Groups in the United Kingdom. Journal for the Scientific Study of Religion, 54, 501-522, Available for https://www.jstor.org/stable/24644321
↑ Sri Lanka Demographics 2024 (Population, age, sex, Trends) - Worldometer. (n.d.), Available for https://www.worldometers.info/demographics/sri-lanka-demographics/
↑ Pathirage, J. (2023). Locating the community in a study on immigrant context: The case of Sri Lankan Sinhalese immigrants in Australia. Learning Communities: International Journal of Learning in Social Contexts, Available for https://researchers.cdu.edu.au/en/publications/locating-the-community-in-a-study-on-immigrant-context-the-case-o
↑ Xu, X., Genovese, P. V., Zhao, Y., Liu, Y., Woldesemayat, E. M., & Zoure, A. N. (2022). Geographical Distribution Characteristics of Ethnic-Minority Villages in Fujian and Their Relationship with Topographic Factors. Sustainability, Available for https://www.mendeley.com/catalogue/b2b5eca7-86ea-352a-9389-1629f0824715/
↑ Minority Rights Group. (2024c, April 12). Tamils in Sri Lanka - Minority rights group. https://minorityrights.org/communities/tamils/
↑ ujitha, B. D., Parkavi, M., Gomathi, T., Devi, V., & Kalaivani, V. (2020). Chera, Chola, Pandiya: Using Historical Mining To Identify The Tamil Kingdoms Data Sets Within Larger Social, Political, And Economic Practices Of Early South India, Available for https://www.ijstr.org/final-print/jan2020/-Cheracholapandiyausing-Historical-Mining-To-Identify-The-Tamil-Kingdoms-Data-Sets-Within-Larger-Social-Poltical-And-Economic-Practices-Of-Early-South-India.pdf
↑ FGM/C Research Initiative. (2024, March 15). - FGM/C Research Initiative. Fgmcri Research Initiative. https://www.fgmcri.org/country/sri-lanka/[۱]
↑ Hicks, J. (2022). The Princess and the Prophet: The Secret History of Magic, Race, and Moorish Muslims in America by Jacob S. Dorman (review). Nova Religio, 26, 120-121, Available for https://www.beacon.org/The-Princess-and-the-Prophet-P1525.aspx
↑ Project, J. (n.d.-a). Burgher in Sri Lanka, Available for https://joshuaproject.net/people_groups/16543
↑ Brewer, E. D. C., & Luckmann, T. (2022). Invisible Religion. The SAGE Encyclopedia of the Sociology of Religion, Available for https://www.taylorfrancis.com/books/mono/10.4324/9781003257875/invisible-religion-thomas-luckmann-tom-kaden-bernt-schnettler
↑ APiCS Online - Survey chapter: Sri Lankan Malay. (n.d.), Available for https://apics-online.info/surveys/66
↑ Tanjung, Y., Hardiyansyah, M. R., & Nababan, S. A. (2022). Malay Deli in North Sumatra: History and Today’s Existence. Journal of Education, Society & Multiculturalism, 3, 115-131, Available for https://sciendo.com/pdf/10.2478/jesm-2022-0007
↑ ^۱۴٫۰ ^۱۴٫۱ Jayashantha, P., & Johnson, N. (2016). Oral Health Status of the Veddas—Sri Lankan Indigenous People. Journal of Health Care for the Poor and Underserved, 27, 139-147, Available for https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27763437/
↑ Surendran, S., Tharsan, A., Sivabalakrishnan, K., Arthiyan, S., Eswaramohan, T., Raveendran, S., & Ramasamy, R. (2023). Wolbachia infection is widespread in brackish and fresh water Aedes albopictus (Diptera: Culicidae) in the coastal Jaffna peninsula of northern Sri Lanka. Journal of Vector Borne Diseases, 60(1), 172-178, Available for https://journals.lww.com/jvbd/fulltext/2023/60020/wolbachia_infection_is_widespread_in_brackish_and.6.aspx
↑ None. (2012). Effect of physical inactivity on major non-communicable diseases worldwide: an analysis of burden of disease and life expectancy, Available for https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22818936/
↑ Bİlge, G., Filiz, H., Yapıcı, S., Tarkan, A., & Vilizzi, L. (2019). A Risk Screening Study on the Potential Invasiveness of Lessepsian fishes in the South-Eastern Coasts of Anatolia. Acta Ichthyologica et Piscatoria, Available for https://www.academia.edu/89121727/A_Risk_Screening_Study_on_the_Potential_Invasiveness_of_Lessepsian_fishes_in_the_South_Eastern_Coasts_of_Anatolia
↑ Herath, M., Jayathilaka, T.K.G.A., Azamathulla, H., Mandala, V., Rathnayake, N., & Rathnayake, U.S. (2023). Sensitivity Analysis of Parameters Affecting Wetland Water Levels: A Study of Flood Detention Basin, Colombo, Sri Lanka. Sensors (Basel, Switzerland), 23, Available for https://pure.atu.ie/en/publications/sensitivity-analysis-of-parameters-affecting-wetland-water-levels-3
↑ Chandran, C., & Bhattacharya, P. (2023). Tourist's level of awareness and attitude about destination ecotourism development: a case study of Munnar, Kerala, India. Environment, Development and Sustainability, Available for https://www.researchgate.net/publication/373213904_Tourist's_level_of_awareness_and_attitude_about_destination_ecotourism_development_a_case_study_of_Munnar_Kerala_India

نویسنده مقاله

نرگس شکوری

[1] Miao, K., & Wang, Z. (2019). Neighbor-Induction and Population-Dispersion in Differential Evolution Algorithm. IEEE Access, 7, 146358-146378, Available for https://www.researchgate.net/publication/220702198_Differential_Evolution_Algorithms_with_Cellular_Populations

[2] Khattab, N., & Modood, T. (2015). Both Ethnic and Religious: Explaining Employment Penalties Across 14 Ethno-Religious Groups in the United Kingdom. Journal for the Scientific Study of Religion, 54, 501-522, Available for https://www.jstor.org/stable/24644321

[:12-3] Sri Lanka Demographics 2024 (Population, age, sex, Trends) - Worldometer. (n.d.), Available for https://www.worldometers.info/demographics/sri-lanka-demographics/

[:17-4] Pathirage, J. (2023). Locating the community in a study on immigrant context: The case of Sri Lankan Sinhalese immigrants in Australia. Learning Communities: International Journal of Learning in Social Contexts, Available for https://researchers.cdu.edu.au/en/publications/locating-the-community-in-a-study-on-immigrant-context-the-case-o

[5] Xu, X., Genovese, P. V., Zhao, Y., Liu, Y., Woldesemayat, E. M., & Zoure, A. N. (2022). Geographical Distribution Characteristics of Ethnic-Minority Villages in Fujian and Their Relationship with Topographic Factors. Sustainability, Available for https://www.mendeley.com/catalogue/b2b5eca7-86ea-352a-9389-1629f0824715/

[6] Minority Rights Group. (2024c, April 12). Tamils in Sri Lanka - Minority rights group. https://minorityrights.org/communities/tamils/

[:16-7] ujitha, B. D., Parkavi, M., Gomathi, T., Devi, V., & Kalaivani, V. (2020). Chera, Chola, Pandiya: Using Historical Mining To Identify The Tamil Kingdoms Data Sets Within Larger Social, Political, And Economic Practices Of Early South India, Available for https://www.ijstr.org/final-print/jan2020/-Cheracholapandiyausing-Historical-Mining-To-Identify-The-Tamil-Kingdoms-Data-Sets-Within-Larger-Social-Poltical-And-Economic-Practices-Of-Early-South-India.pdf

[8] FGM/C Research Initiative. (2024, March 15). - FGM/C Research Initiative. Fgmcri Research Initiative. https://www.fgmcri.org/country/sri-lanka/[۱]

[9] Hicks, J. (2022). The Princess and the Prophet: The Secret History of Magic, Race, and Moorish Muslims in America by Jacob S. Dorman (review). Nova Religio, 26, 120-121, Available for https://www.beacon.org/The-Princess-and-the-Prophet-P1525.aspx

[10] Project, J. (n.d.-a). Burgher in Sri Lanka, Available for https://joshuaproject.net/people_groups/16543

[11] Brewer, E. D. C., & Luckmann, T. (2022). Invisible Religion. The SAGE Encyclopedia of the Sociology of Religion, Available for https://www.taylorfrancis.com/books/mono/10.4324/9781003257875/invisible-religion-thomas-luckmann-tom-kaden-bernt-schnettler

[12] APiCS Online - Survey chapter: Sri Lankan Malay. (n.d.), Available for https://apics-online.info/surveys/66

[13] Tanjung, Y., Hardiyansyah, M. R., & Nababan, S. A. (2022). Malay Deli in North Sumatra: History and Today’s Existence. Journal of Education, Society & Multiculturalism, 3, 115-131, Available for https://sciendo.com/pdf/10.2478/jesm-2022-0007

[:22-14] ۱۴٫۰ ^۱۴٫۱ Jayashantha, P., & Johnson, N. (2016). Oral Health Status of the Veddas—Sri Lankan Indigenous People. Journal of Health Care for the Poor and Underserved, 27, 139-147, Available for https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27763437/

[15] Surendran, S., Tharsan, A., Sivabalakrishnan, K., Arthiyan, S., Eswaramohan, T., Raveendran, S., & Ramasamy, R. (2023). Wolbachia infection is widespread in brackish and fresh water Aedes albopictus (Diptera: Culicidae) in the coastal Jaffna peninsula of northern Sri Lanka. Journal of Vector Borne Diseases, 60(1), 172-178, Available for https://journals.lww.com/jvbd/fulltext/2023/60020/wolbachia_infection_is_widespread_in_brackish_and.6.aspx

[:3-16] None. (2012). Effect of physical inactivity on major non-communicable diseases worldwide: an analysis of burden of disease and life expectancy, Available for https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22818936/

[17] Bİlge, G., Filiz, H., Yapıcı, S., Tarkan, A., & Vilizzi, L. (2019). A Risk Screening Study on the Potential Invasiveness of Lessepsian fishes in the South-Eastern Coasts of Anatolia. Acta Ichthyologica et Piscatoria, Available for https://www.academia.edu/89121727/A_Risk_Screening_Study_on_the_Potential_Invasiveness_of_Lessepsian_fishes_in_the_South_Eastern_Coasts_of_Anatolia

[18] Herath, M., Jayathilaka, T.K.G.A., Azamathulla, H., Mandala, V., Rathnayake, N., & Rathnayake, U.S. (2023). Sensitivity Analysis of Parameters Affecting Wetland Water Levels: A Study of Flood Detention Basin, Colombo, Sri Lanka. Sensors (Basel, Switzerland), 23, Available for https://pure.atu.ie/en/publications/sensitivity-analysis-of-parameters-affecting-wetland-water-levels-3

[19] Chandran, C., & Bhattacharya, P. (2023). Tourist's level of awareness and attitude about destination ecotourism development: a case study of Munnar, Kerala, India. Environment, Development and Sustainability, Available for https://www.researchgate.net/publication/373213904_Tourist's_level_of_awareness_and_attitude_about_destination_ecotourism_development_a_case_study_of_Munnar_Kerala_India

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]