ساختار هرم جمعیتی سریلانکا

از دانشنامه ملل
نسخهٔ تاریخ ‏۱۳ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۰۱ توسط Toktam (بحث | مشارکت‌ها)

هرم جمعیتی سریلانکا به‌عنوان نمایشی از توزیع سنی و جنسیتی جمعیت، روندهای جمعیتی و تغییرات جمعیت‌شناختی را به‌وضوح نمایش می‌دهد. بررسی هرم جمعیتی این کشور نشان‌دهنده تغییرات قابل‌توجه در طی دهه‌های اخیر است که به کاهش نرخ زادوولد، افزایش امید به زندگی، و پیرشدن جمعیت منجر شده است. در سال 2024، هرم جمعیتی سریلانکا ویژگی‌هایی را نشان می‌دهد که حاکی از انتقال دموگرافیک از یک جامعه جوان به سمت یک جامعه میان‌سال و حتی سالخورده است.

توزیع سنی                                                 

هرم جمعیتی سریلانکا ( سپتامبر 2024) ، بازیابی از : https://countrymeters.info/en/Sri_Lanka#google_vignette

در سال 2024، سریلانکا با جمعیتی بالغ بر 23.1 میلیون نفر، ساختار سنی مشخصی دارد.[۱] این جمعیت به سه گروه عمده تقسیم می‌شود:

1. نوزادان و کودکان (۰-۱۴ سال): این گروه حدود 21. ٪ از جمعیت را تشکیل می‌دهند که حدود 4.9 میلیون نفر است. [۲]کاهش تدریجی نسبت این گروه به‌مرورزمان، یکی از نشانه‌های اصلی کاهش نرخ باروری در این کشور است. در دهه 1940 و 1950، این گروه بخش بزرگ‌تری از هرم جمعیتی را به خود اختصاص داده بود،[۳] اما در طول دهه‌های بعد، با بهبود وضعیت اقتصادی و افزایش آگاهی‌های بهداشتی و آموزشی، نرخ باروری کاهش‌یافته و به کمتر از نرخ جایگزینی رسیده است.[۴]

2. افراد در سنین کاری (۱۵-۶۴ سال): بزرگ‌ترین گروه جمعیتی سریلانکا در سال 2024، افراد بین 15 تا 64 سال هستند که حدود 64. ٪ از جمعیت کشور را شامل می‌شوند.[۵] این گروه تقریباً 14.8 میلیون نفر از جمعیت کل کشور را تشکیل می‌دهد. افزایش درصد این گروه در هرم جمعیتی نتیجه کاهش زاد و ولد و همچنین افزایش امید به زندگی در این کشور است. سریلانکا اکنون در میانه یک مرحله بهره‌برداری از «پنجره جمعیتی» قرار دارد که به‌دلیل نیروی کار نسبتاً جوان می‌تواند باعث افزایش تولید اقتصادی و رشد اقتصادی شود.[۶]

3. افراد سالمند (۶۵ سال به بالا): این گروه حدود 14. ٪ از جمعیت را تشکیل می‌دهد، یعنی حدود 3.2 میلیون نفر. این رقم نسبت به سال‌های گذشته به‌شدت افزایش‌یافته است.[۷] با توجه به افزایش امید به زندگی و کاهش نرخ زاد و ولد، روند پیری جمعیت در سریلانکا ادامه دارد و پیش‌بینی می‌شود که در دهه‌های آینده، این درصد به‌شدت افزایش یابد.[۸] پیر شدن جمعیت سریلانکا به‌ویژه در مناطقی که زیرساخت‌های بهداشتی و مراقبتی بهینه نیستند، می‌تواند به‌عنوان یک چالش بزرگ برای سیستم‌های بهداشتی و اقتصادی کشور مطرح شود.[۹]

توزیع جنسیتی

در سریلانکا، توزیع جنسیتی تا حد زیادی متعادل است. در سال 2024، حدود 48.4٪ از جمعیت را مردان و 51.6٪ را زنان تشکیل می‌دهند. این نسبت در گروه‌های سنی مختلف، به‌ویژه در گروه‌های بالای 65 سال، به دلیل امید به زندگی بالاتر زنان نسبت به مردان، به‌وضوح متفاوت است. [۱۰]

در سال 1946، نسبت جنسیتی سریلانکا نزدیک به 104 مرد به ازای هر 100 زن بود.[۱۱] اما با گذشت زمان و بهبود شاخص‌های بهداشتی و امید به زندگی برای زنان، این نسبت به‌تدریج تغییر کرده است. در گروه سنی بالای 65 سال، زنان به‌طور واضح بیشتری نسبت به مردان دارند. این پدیده به‌خصوص در مناطق شهری و مناطقی که امکانات بهداشتی بیشتری وجود دارد، بارزتر است.[۱۲]

تغییرات تاریخی هرم جمعیتی

فرزندآوری در سریلانکا، بازیابی از : https://www.indiaodysseytours.com/knows/best-festivals-in-sri-lanka.html

از زمان استقلال سریلانکا در سال 1948، ساختار هرم جمعیتی کشور به‌طور مستمر تغییر کرده است.[۱۳] در دهه‌های اولیه پس از استقلال، نرخ زاد و ولد بالا و نرخ مرگ‌ومیر پایین، باعث ایجاد یک هرم جمعیتی جوان و گسترده شد. جمعیت سریلانکا در دهه‌های 1940 و 1950 با نرخ رشد نزدیک به 2.5٪ افزایش می‌یافت.[۱۴]

در دهه‌های بعد، تغییرات اقتصادی، افزایش سن ازدواج، و سیاست‌های کنترل جمعیت موجب کاهش نرخ باروری شد. این روند تا دهه 1970 و 1980 ادامه داشت و در دهه 2000، سریلانکا به یک نقطه عطف رسید که در آن نرخ باروری به کمتر از نرخ جایگزینی (2.1 فرزند به ازای هر زن) رسید.[۱۵] این امر باعث تغییر شکل هرم جمعیتی شد؛ به‌طوری‌که پایه هرم (جمعیت جوان) به‌تدریج کاهش یافت و جمعیت در سن کار به‌مرورزمان افزایش یافت.

پیامدهای اقتصادی و اجتماعی ساختار هرم جمعیتی

ساختار هرم جمعیتی سریلانکا در سال 2024 دارای پیامدهای مهمی برای اقتصاد و سیاست‌گذاری اجتماعی کشور است.[۶] کاهش جمعیت جوان و افزایش جمعیت سالمند، به‌ویژه در مناطق روستایی، باعث ایجاد فشار بر سیستم‌های بازنشستگی، خدمات بهداشتی و مراقبت‌های طولانی‌مدت می‌شود.[۱۶]

به‌عنوان‌مثال، افزایش تعداد افراد سالخورده در سریلانکا نیاز به توسعه سیستم‌های تأمین اجتماعی و مراقبت‌های بهداشتی خاص برای افراد مسن دارد. این در حالی است که کاهش تعداد افراد جوان که نیروی کار فعلی و آینده کشور را تشکیل می‌دهند، می‌تواند منجر به کاهش بهره‌وری اقتصادی و کاهش رشد اقتصادی در دهه‌های آینده شود. [۱۷]

پیش‌بینی آینده هرم جمعیتی (2024-2054)

باتوجه‌به روندهای کنونی، پیش‌بینی می‌شود که جمعیت سریلانکا تا سال 2054 به‌تدریج به‌سمت پیر شدن بیشتر حرکت کند.[۱۸] انتظار می‌رود که نسبت جمعیت افراد بالای 65 سال تا سال 2050 به بیش از 25٪ برسد. این امر به این معناست که سریلانکا تا آن زمان با یک چالش جدی در مدیریت سالمندی جمعیت مواجه خواهد بود.[۱۹]

پیش‌بینی‌های آماری نشان می‌دهند که تا سال 2054، نرخ زاد و ولد در سریلانکا در حدود 1.8 تا 2 فرزند به ازای هر زن ثابت خواهد ماند، درحالی‌که نرخ مرگ‌ومیر به‌تدریج افزایش خواهد یافت. این تغییرات منجر به کاهش رشد جمعیت و حتی احتمال کاهش کلی جمعیت در دهه‌های آینده خواهد شد.[۲۰]

تحلیل‌های آماری (نرخ ازدواج، طلاق و نرخ باروری)

خطا در ایجاد بندانگشتی: /bin/bash: line 1: /usr/bin/convert: No such file or directory Error code: 127
ازدواج در سریلانکا، بازیابی از : https://www.indiaodysseytours.com/knows/best-festivals-in-sri-lanka.html

یکی از عوامل کلیدی که به تغییرات در ساختار هرم جمعیتی سریلانکا کمک کرده است، تغییرات در الگوهای ازدواج و طلاق است. در دهه‌های اخیر، میانگین سن ازدواج برای زنان به بیش از 30 سال رسیده است، که نشان‌دهنده تغییرات فرهنگی و اجتماعی در این کشور است. علاوه‌براین، نرخ طلاق در سریلانکا به‌تدریج افزایش یافته است که می‌تواند تأثیرات مهمی بر ساختار خانواده و الگوهای زاد و ولد داشته باشد.[۲۱]

نرخ باروری نیز از عوامل مهمی است که ساختار هرم جمعیتی را شکل داده است. در سال 2024، نرخ باروری سریلانکا به حدود 1.93 فرزند به‌ازای هر زن رسیده است، که نسبت به دهه‌های گذشته کاهش قابل‌توجهی دارد. این کاهش ناشی از افزایش دسترسی به آموزش و خدمات بهداشتی، افزایش آگاهی اجتماعی، و همچنین تغییرات در سیاست‌های جمعیتی و اقتصادی کشور است.[۲۲]

جدول شماره 1. شاخص های جمعیت سریلانکا[۲]

شاخص های جمعیت سال میزان
کل جمعیت کشور (2024) 2024 ۲۳,۱۰۳,۵۶۵
تعداد متولدین ( در هر هزار نفر) 2024 14،391
میزان تولد (Unicef) 2024 18
نرخ باروری برای هر زن 2024 2.1
میزان رشد سالانه جمعیت 2020-2024 0.27%
سن امید به زندگی مردان (Encarta) 2024 74.4 سال
سن امید به زندگی زنان (Encarta) 2024 80.7 سال
متوسط سن جمعیت کشور 2024 33.1
میزان مرگ و میر نوزادان در هزار 2024 5
میزان مرگ و میر زیر پنج سال  (Unicef) 2024 6.2


جدول شماره 2. ساختار جمعيت ( شامل تركيب سني و جنسي)

گروه سنی نسبت به کل جمعیت میلیون نفر (2024)
0 تا 14 سال %21.6 4.9
15 تا 64 سال %64.2 14.8
65 سال به بالا %14.2 3.2

نویسنده: نرگس شکوری

نیز نگاه کنید به

هرم سنی و جنسیتی جمعیت تایلند؛ هرم سنی و جنسیتی جمعیت اوکراین؛ هرم سنی و جنسیتی جمعیت ژاپن؛ ساختار هرم جمعیتی افغانستان؛ ساختار هرم جمعیتی امارات متحده عربی ؛ ساختار هرم جمعیتی بنگلادش ؛ ساختار هرم جمعیتی قزاقستان ؛ ساختار هرم جمعیتی تاجیکستان .

کتابشناسی

  1. ↑ Population of Sri Lanka. 2024 demographics: density, ratios, growth rate, clock, rate of men to women. (n.d.). https://www.populationof.net/sri-lanka/[۱]
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Department of Census and Statistics. (n.d.). http://www.statistics.gov.lk/Notice/SLFigures
  3. ↑ Sri Lanka Fertility rate, 1950-2022. (2022). Knoema.[۲] ‌
  4. ↑ De Silva, W., & De Silva, R. (2023). Sri Lanka Statistical Review Department of Census and Statistics, Sri Lanka Growth and Structural Changes of Sri Lankan Population During Coming Decades with Special Reference to Youth and Elderly. 2. [۳]
  5. ↑ Sri Lanka - Age Dependency Ratio, Young (% Of Working-age Population) - 2024 Data 2025 Forecast 1960-2023 Historical. (2024). Tradingeconomics.com.[۴] ‌
  6. ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ Fund., M. (2024). The Impact of Aging on Growth. IMF Staff Country Reports, 2024(076). [۵] ‌
  7. ↑ Healthy Aging in Sri Lanka: Stay Strong, Stay Active (2024 Guide) | Nestle Health Science Sri Lanka. (2024). Nestlehealthscience.lk. [۶]
  8. ↑ Country Profiles | Demographic Changes. (2024). Population-Trends-Asiapacific.org. [۷]
  9. ↑ Sri Lanka Percent of Population Over 65 Yearly Analysis: World Development Indicators | YCharts. (2022). Ycharts.com; YCharts. [۸]
  10. ↑ A Gender Equity Report SRI LANKA. (2023). /04/SriLanka-Gender-Report-website.pdf ‌
  11. ↑ Fertility and Nuptiality 1 Ageing PoPulAtion of Sri lAnkA EmErging issuEs, nEEds and policy implications thematic report based on Census of Population and Housing 2012. (n.d.). [۹]
  12. ↑ Sri Lanka - Urban Population - 2024 Data 2025 Forecast 1960-2022 Historical. (n.d.). Tradingeconomics.com. .[۱۰] ‌
  13. ↑ South Eastern University of Sri Lanka | SEUSL. (n.d.). Www.seu.ac.lk. [۱۱] ‌
  14. ↑ Update, A., & Lanka, S. (2015). AsiAn Development BAnk Country Gender Assessment. [۱۲]
  15. ↑ History of Sri Lanka - Independent Ceylon (1948–71) | Britannica. [۱۳](n.d.). ‌
  16. ↑ Budget 2024: Sri Lanka’s road to economic recovery? (n.d.). Orfonline.org.
  17. ↑ Elder Care in Sri Lanka: Are we Prepared for the Future? (n.d.). Www.cepa.lk. [۱۴]/ ‌
  18. ↑ International Journal of Current Science Research and Review. (2024). [۱۵] ‌
  19. ↑ Population by DS division and age, 2022. (n.d.). [۱۶] ‌
  20. ↑ CENTRAL BANK OF SRI LANKA. (n.d.). [۱۷] ‌
  21. ↑ Premchand Dommaraju. (2023). Age Gap Between Spouses in South and Southeast Asia. 0192513X2311556–0192513X2311556. [۱۸] ‌
  22. ↑ Declining fertility rates put prosperity of future generations at risk. (2024). OECD.[۱۹] ‌
برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=ساختار_هرم_جمعیتی_سریلانکا&oldid=62819»