حرکت اسلامی افغانستان

حزبی شیعی در افغانستان که پس از روی کار آمدن حکومت مارکسیستی با هدف مقابله با این حکومت و اقدامات آن تشکیل شد.

در سال ۱۳۵۸ به رهبری آیت‌الله محمد آصف محسنی قندهاری و با ادغام چند گروه کوچک‌تر، مانند روحانیت مبارز، سازمان آزادی و گروه قرآن و عترت ابتدا در قم اعلام موجودیت کرد. در این هنگام، آقای آصف محسنی در سوریه به‌سر می‌برد؛ ولی با دعوت علما به قم آمد و حرکت اسلامی را تشکیل داد و مدتی بعد هم به پاکستان رفت. سید محمدعلی جاوید، سید حسین انوری و سید عبدالقیوم سجادی از اعضای برجسته حرکت اسلامی افغانستان بودند.

بعدها، حرکت اسلامی افغانستان به دو شاخه زیر منشعب شد:

۱ - حرکت اسلامی افغانستان به رهبری‌آیت‌الله محمد آصف محسنی قندهاری؛ سید محمدعلی جاوید نیز درکنار او بود و نشریه فجر امید را منتشر می‌کرد.

۲- حرکت اسلامی مردم افغانستان به رهبری سید حسین انوری که هفته‌نامه مردم را چاپ می‌کرد.

آیت‌الله آصف محسنی چند سال قبل به شکل رسمی از رهبری حرکت اسلامی افغانستان استعفا کرد. او اعلام کرد که قصد دارد به فعالیت‌های علمی و فرهنگی بپردازد. ایجاد شورای علمای شیعه، تأسیس مدرسه علمیه خاتم‌النبیین (ص) و تأسیس شورای اخوت اسلامی افغانستان از جمله فعالیت‌های فرهنگی وی است آقای آصف محسنی، که فردی میانه‌رو بود، در قندهار متولد شد و در نجف به تحصیل علوم دینی پرداخت.

عرصه نظامی

با توجه به هدف از تشکیل حزب، از همان آغاز (خرداد ۱۳۵۸ش) تصمیم گرفته شد که در شهرها و به ویژه کابل، پایتخت کشور، فعالیت نظامی صورت گیرد. به این ترتیب، نخستین هسته مقاومت در شهر کابل به وجود آمد. با تشدید فعالیت‌های نظامی به صورت شبکه‌های مخفی در شهرها، بیشتر اعضای طرفدار حرکت اسلامی از این شبکه‌ها جذب می‌شدند و سپس با تشدید فعالیت‌ها ضرورت ساماندهی دقیق امور نظامی احساس شد؛ بنابراین سه مرکز عمده به نام‌های شورای عالی جهاد، شورای عالی ایثار و شورای عالی مقاومت به وجود آمد.با این همه، تمرکز اصلی نظامی حزب در کابل و اطراف آن متمرکز بود.