ویژگیهای جمعیتی آفریقای جنوبی
آفریقای جنوبی بهعنوان یکی از متنوعترین جوامع انسانی جهان، ترکیبی پیچیده از قومیتها، زبانها، ادیان و ساختارهای اجتماعی را در خود جای داده است؛ بهگونهای که این کشور در ادبیات سیاسی و فرهنگی معاصر به «ملت رنگینکمان» شهرت یافته است[۱][۲]. این تنوع نهتنها بازتابی از تاریخ استعمار، مهاجرت و مقاومت است، بلکه در شاخصهای جمعیتی، الگوهای سکونت و حتی سیاستگذاریهای توسعهای نیز اثرگذار است. دادههای رسمی نشان میدهد که در سال ۲۰۲۲، جمعیت کشور به بیش از ۶۲ میلیون نفر رسیده و نرخ رشد سالانه آن حدود ۱.۸٪ بوده است[۳].
ترکیب قومی و نژادی
بر اساس نتایج سرشماری ۲۰۲۲، سیاهپوستان آفریقایی با سهم ۸۱.۴٪ همچنان بزرگترین گروه جمعیتی کشور هستند. پس از آن، رنگینپوستان با ۸.۲٪، سفیدپوستان با ۷.۳٪ و آسیاییها/هندیها با ۲.۷٪ قرار دارند[۴].
روندهای دو دهه اخیر نشان میدهد که سهم جمعیت سفیدپوست از ۱۱٪ در ۱۹۹۶ به ۷.۳٪ در ۲۰۲۲ کاهش یافته، در حالی که سهم سیاهپوستان اندکی افزایش یافته است[۵]. این تغییرات بخشی ناشی از مهاجرت معکوس سفیدپوستان و بخشی نتیجه نرخ باروری بالاتر در میان گروههای سیاهپوست است.
زبانهای رسمی و پراکندگی زبانی
قانون اساسی آفریقای جنوبی ۱۲ زبان رسمی را به رسمیت میشناسد که در سال ۲۰۲۳ زبان اشاره آفریقای جنوبی بهعنوان دوازدهمین زبان رسمی تصویب شد[۶]. زبان زولو با ۲۴٪، پرگویشترین زبان مادری است و پس از آن خوسا با ۱۶٪ و آفریکانس با ۱۳٪ قرار دارند. انگلیسی، هرچند زبان مادری کمتر از ۱۰٪ جمعیت است، اما نقش غالب در آموزش عالی، رسانه و تجارت دارد[۷]. پراکندگی زبانی با جغرافیای قومی همپوشانی دارد؛ برای مثال، آفریکانس در کیپ غربی و بخشهایی از شمال کشور غالب است، در حالی که خوسا در کیپ شرقی و زولو در کوازولو ناتال تمرکز دارد.
تنوع دینی و فرهنگی
آفریقای جنوبی کشوری چنددینی است که بیش از ۶۰٪ مردم آن پیرو شاخههای مختلف مسیحیت هستند. اسلام حدود ۱.۵٪ جمعیت را تشکیل میدهد و عمدتاً در کیپ غربی و کوازولو ناتال متمرکز است. هندوئیسم، آیینهای بومی آفریقایی، یهودیت، بودیسم و باورهای غیردینی نیز در مقیاس کوچکتر حضور دارند[۸][۹]. سیاست رسمی آموزش و مذهب، بر «مدل تعاملی» تأکید دارد که ضمن احترام به تنوع دینی، از سلطه یک دین خاص جلوگیری میکند[۱۰].
نسبت جنسیتی و ساختار سنی
در سال ۲۰۲۴، زنان ۵۱٪ و مردان ۴۹٪ جمعیت را تشکیل میدادند[۱۱]. نسبت جنسیتی ملی حدود ۹۸ مرد به ازای هر ۱۰۰ زن است، اما در استانهایی مانند خاوتنگ و کیپ غربی بهدلیل مهاجرتهای کاری، این نسبت بهطور محسوسی تغییر میکند. میانگین سنی جمعیت در سال ۲۰۲۲ برابر با ۲۸ سال بوده است؛ این رقم برای سفیدپوستان ۴۵ سال و برای سیاهپوستان ۲۷ سال گزارش شده است[۱۲]. حدود ۲۸٪ جمعیت زیر ۱۵ سال و ۹.۷٪ بالای ۶۰ سال سن دارند که نشاندهنده آغاز روند سالخوردگی جمعیت است.
جدول شماره 1. شاخصهای کلیدی ویژگیهای جمعیتی (۲۰۲۲)
| شاخص | مقدار |
| جمعیت کل | ۶۲,۰۲۷,۵۰۲ نفر |
| سهم زنان (%) | ۵۱ |
| سهم مردان (%) | ۴۹ |
| بزرگترین گروه قومی | سیاهپوستان (Black Africans) – ۸۱.۴٪ |
| پرگویشترین زبان | زولو (Zulu) – ۲۴٪ |
| میانگین سنی (سال) | ۲۸ |
| جمعیت زیر ۱۵ سال (%) | ۲۸ |
| جمعیت بالای ۶۰ سال (%) | ۹.۷ |
| دین غالب | مسیحیت (Christianity) – ≈۶۰٪ |
جمعبندی
ویژگیهای جمعیتی آفریقای جنوبی، بازتابی از تاریخ پیچیده و پویاییهای معاصر این کشور است. تنوع قومی، زبانی و دینی، در کنار تغییرات ساختار سنی و نسبت جنسیتی، نهتنها چالشهایی در حوزه سیاستگذاری اجتماعی و اقتصادی ایجاد میکند، بلکه فرصتهایی برای توسعه مبتنی بر تنوع و همزیستی نیز فراهم میآورد.
نیز نگاه کنید به
ویژگی های جمعیتی اتیوپی؛ ویژگیهای جمعیتی اردن؛ ویژگی های جمعیتی اسپانیا؛ ویژگی های جمعیتی افغانستان؛ ویژگی های جمعیتی امارات متحده عربی؛ ویژگیهای جمعیتی اوکراین؛ ویژگی های جمعیتی آرژانتین؛ ویژگیهای جمعیتی بنگلادش؛ ویژگیهای جمعیتی تاجیکستان؛ ویژگیهای جمعیتی تایلند؛ ویژگیهای جمعیتی تونس؛ ویژگیهای جمعیتی روسیه؛ ویژگیهای جمعیتی زیمبابوه؛ ویژگیهای جمعیتی ساحل عاج؛ ویژگیهای جمعیتی سریلانکا؛ ویژگیهای جمعیتی سودان؛ ویژگیهای جمعیتی سوریه؛ ویژگیهای جمعیتی سیرالئون؛ ویژگیهای جمعیتی فرانسه؛ ویژگیهای جمعیتی قزاقستان؛ ویژگیهای جمعیتی قطر؛ ویژگیهای جمعیتی کانادا؛ ویژگیهای جمعیتی گرجستان؛ ویژگیهای جمعیتی لبنان؛ویژگیهای جمعیتی مالی؛ ویژگیهای جمعیتی مصر؛ ویژگی های جمعیتی ژاپن؛ ویژگی های جمعیتی چین؛ ویژگی های جمعیتی کوبا؛ ویژگی های جمعیتی یمن؛ ویژگی های جمعیتی عراق؛ ویژگی های جمعیتی عربستان سعودی
کتابشناسی
- ↑ Statistics South Africa. (2023). South Africa demographic and health survey 2022: Key indicators report. Statistics South Africa, Available for https://www.statssa.gov.za/?s=demographic+and+health+survey
- ↑ Mandela, N. (1996). Long walk to freedom: The autobiography of Nelson Mandela. Little, Brown and Company, Available for https://www.nelsonmandela.org/content/page/long-walk-to-freedom
- ↑ Statistics South Africa. (2022a). Population estimates 2022. Statistics South Africa, Available for https://www.statssa.gov.za/publications/P0302/P03022022.pdf
- ↑ Statistics South Africa. (2023a). Census 2022: Demographic profile. Statistics South Africa, Available for https://census.statssa.gov.za
- ↑ Statistics South Africa. (2023b). Population group distribution trends 1996–2022. Statistics South Africa, Available for https://www.statssa.gov.za
- ↑ Government Communication and Information System. (2023). South African Sign Language recognition report. Government of South Africa, Available for https://www.gcis.gov.za
- ↑ Statistics South Africa. (2022b). Language and communication statistics 2022. Statistics South Africa, Available forhttps://www.statssa.gov.za
- ↑ Statistics South Africa. (2016). Community survey 2016: Religious affiliation. Statistics South Africa, Available forhttps://www.statssa.gov.za/?p=7721
- ↑ Government of South Africa.(2023). Religious diversity policies. Government of South Africa, Available for https://www.gov.za
- ↑ Department of Education. (2003). Education statistics in South Africa at a glance 2003. Department of Education, Republic of South Africa Available for https://www.education.gov.za/Portals/0/Documents/Reports/Education%20Statistics2003.pdf
- ↑ Statistics South Africa. (2024a). Mid-year population estimates 2024 (Statistical Release P0302). Statistics South Africa, Available for https://www.statssa.gov.za/publications/P0302/P03022024.pdf
- ↑ Statistics South Africa. (2023c). Age and sex distribution report 2023. Statistics South Africa, Available for https://www.statssa.gov.za
نویسنده مقاله
نرگس شکوری