پرش به محتوا

ویژگی‌های جمعیتی سریلانکا

از دانشنامه ملل

ویژگی‌های جمعیتی سریلانکا در دهه‌های گذشته به دلیل تحولات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دچار تغییرات عمده‌ای شده است. تا سال ۲۰۲۴، ساختار جمعیتی کشور بازتاب‌دهنده روندهای گسترده‌تری در شهرنشینی، مهاجرت، پیرشدن جمعیت و تغییرات در پویایی خانواده است[۱]. رشد جمعیت سریلانکا از اوایل دهه ۱۹۴۰ با نوساناتی همراه بوده است. در دهه ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰، رشد جمعیت سالانه به حدود ۲.۵٪ رسید و باعث افزایش سریع جمعیت کشور شد[۲]. اما از دهه ۱۹۷۰ به این‌سو، به دلیل بهبود خدمات بهداشتی، افزایش سطح آموزش و تغییرات فرهنگی مانند افزایش سن ازدواج، نرخ رشد جمعیت به‌تدریج کاهش یافت. بر اساس آخرین آمار سال ۲۰۲۴، رشد جمعیت سریلانکا به حدود ۰.۶۱٪ کاهش‌یافته است[۳].

یکی از مهم‌ترین عوامل کاهش رشد جمعیت، کاهش نرخ باروری بوده است[۴]. نرخ باروری که در دهه ۱۹۶۰ به حدود ۵ فرزند به‌ازای هر زن می‌رسید، در سال ۲۰۲۴ به حدود ۱.۹۳ کاهش‌یافته است[۵]. این کاهش عمدتاً به دلیل تغییر در نقش اجتماعی زنان، افزایش سطح آموزش و کاهش تمایل به فرزندآوری در سنین پایین بوده است.

ترکیب قومی

خانواده ای از قوم سینهالی در سیلان ( پیش از استقلال سریلانکا در 1947)، قابل بازیابی از https://www.dailymirror.lk/news-features/Study-reveals-ethnic-similarities-among-four-ethnic-groups-Are-Sri-Lankans-one-big-family/131-225782

سریلانکا از لحاظ قومی یک کشور چند قومیتی است که این ترکیب از گذشته‌های دور تأثیرات مهمی بر سیاست‌ها، فرهنگ و ساختار اجتماعی کشور داشته است. سه گروه قومی عمده سریلانکا شامل سینهالی‌ها، تامیلی‌ها و مسلمانان (عمدتاً از تبار مور) هستند[۶]. طبق آمار سال ۲۰۲۴، حدود ۷۴.۹٪ جمعیت را سینهالی‌ها، ۱۵.۲٪ را تامیلی‌ها و ۹.۳٪ را مسلمانان تشکیل می‌دهند[۷][۸].

سینهالی‌ها بیشتر در مناطق جنوبی و مرکزی کشور متمرکزند، درحالی‌که تامیلی‌ها عمدتاً در مناطق شمالی و شرقی کشور ساکن هستند[۹]. همچنین، جمعیت مسلمان سریلانکا به‌ویژه در مناطق غربی و بخش‌هایی از شرق حضور قابل‌توجهی دارند[۱۰]. جمعیت اقلیت‌های قومی کوچک‌تر نیز شامل مالایی‌ها، بورگرها و وداها است که تأثیرات خود را بر تاریخ و فرهنگ کشور گذاشته‌اند[۱۱].

مهاجرت و پراکندگی جمعیت

مهاجرت داخلی و خارجی یکی دیگر از ویژگی‌های برجسته جمعیت‌شناسی سریلانکا است[۱۲]. روندهای مهاجرتی داخلی معمولاً به سمت شهرهای بزرگ و مراکز صنعتی هدایت می‌شود، به‌ویژه به سمت کلان‌شهر کلمبو و مناطق حاشیه‌ای آن[۱۳]. این مهاجرت‌ها ناشی از جستجوی فرصت‌های شغلی و شرایط زندگی بهتر است و موجب افزایش نرخ شهرنشینی شده است[۱۴].

مهاجرت‌های خارجی نیز به‌ویژه در دهه‌های اخیر افزایش‌یافته است. بسیاری از شهروندان سریلانکایی به‌خصوص از طبقات کاری به کشورهای خاورمیانه مهاجرت می‌کنند[۱۵]. این مهاجرت‌های کاری بخش مهمی از درآمدهای ارزی کشور را تشکیل می‌دهد. طبق آمار سال ۲۰۲۴، حدود ۱.۷ میلیون سریلانکایی در خارج از کشور زندگی می‌کنند که بیشتر آنها در کشورهای حوزه خلیج‌فارس مشغول به کار هستند[۱۶].

نرخ باروری و ازدواج

تغییرات فرهنگی و اقتصادی تأثیرات عمده‌ای بر الگوهای ازدواج و باروری در سریلانکا داشته است[۱۷]. همان‌طور که اشاره شد، نرخ باروری از دهه ۱۹۶۰ به طور پیوسته کاهش‌یافته و در سال ۲۰۲۴ به ۱.۹۳ فرزند به‌ازای هر زن رسیده است[۱۸]. این کاهش به‌ویژه در مناطق شهری محسوس‌تر است که دسترسی به خدمات بهداشتی و برنامه‌های تنظیم خانواده بیشتر است[۱۹].

سن ازدواج نیز به طور قابل‌توجهی افزایش‌یافته است. درحالی‌که درگذشته بسیاری از زنان سریلانکایی در سنین نوجوانی ازدواج می‌کردند، در سال ۲۰۲۴ میانگین سن ازدواج به بالای ۳۰ سال رسیده است. این روند نه‌تنها نرخ باروری را کاهش داده، بلکه تأثیرات عمده‌ای بر سایر جنبه‌های اجتماعی از جمله مشارکت زنان در نیروی کار داشته است[۲۰].

سیستم بهداشتی سریلانکا، قابل بازیابی از https://www.srilankabusiness.com/wellness-tourism/industry-information/health-services/western-medical-services.html

شاخص‌های بهداشتی

یکی از ویژگی‌های مهم جمعیت‌شناسی سریلانکا بهبود چشمگیر شاخص‌های بهداشتی است. نرخ مرگ‌ومیر که در دهه ۱۹۷۰ حدود ۸ نفر در هر ۱۰۰۰ نفر بود، در سال ۲۰۲۴ به حدود ۵.۱ کاهش‌یافته است[۲۱]. همچنین نرخ مرگ‌ومیر نوزادان از ۴۵ در هر ۱۰۰۰ تولد زنده در سال ۱۹۷۰ به حدود ۹ نفر در هر ۱۰۰۰ تولد در سال ۲۰۲۴ کاهش‌یافته است[۲۲].

امید به زندگی نیز به طور پیوسته افزایش‌یافته است. بر اساس آمار سال ۲۰۲۴، امید به زندگی برای مردان به ۷۴.۴ سال و برای زنان به ۸۰.۷ سال رسیده است[۲۳]. این افزایش امید به زندگی همراه با کاهش نرخ باروری باعث شده است که جمعیت سریلانکا به سمت پیرشدن حرکت کند.

پیش‌بینی‌های آینده جمعیت

بر اساس پیش‌بینی‌های جمعیتی، انتظار می‌رود که روند پیرشدن جمعیت سریلانکا در دهه‌های آینده ادامه یابد. کاهش نرخ باروری و افزایش امید به زندگی باعث شده است که نسبت سالمندان در جمعیت به طور پیوسته افزایش یابد. برآوردها نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۳۵، حدود ۲۰٪ از جمعیت سریلانکا را افراد بالای ۶۵ سال تشکیل خواهند داد[۲۴].

از طرف دیگر، انتظار می‌رود که رشد جمعیت کشور همچنان در سطح پایینی باقی بماند و در حدود ۰.۵٪ تا ۰.۶٪ در دهه‌های آینده نوسان کند. این روند می‌تواند چالش‌هایی را در زمینه‌های اقتصادی و اجتماعی به‌ویژه دررابطه‌با سیستم‌های بازنشستگی و مراقبت‌های بهداشتی ایجاد کند[۲۵].

نیز نگاه کنید به

ویژگی های جمعیتی عراق؛ ویژگی های جمعیتی اتیوپی؛ ویژگی‌های جمعیتی اردن؛ ویژگی های جمعیتی اسپانیا؛ ویژگی های جمعیتی افغانستان؛ ویژگی های جمعیتی امارات متحده عربی؛ ویژگی‌های جمعیتی اوکراین؛ ویژگی های جمعیتی آرژانتین؛ ویژگی‌های جمعیتی بنگلادش؛ ویژگی‌های جمعیتی تاجیکستان؛ ویژگی‌های جمعیتی تایلند؛ ویژگی‌های جمعیتی تونس؛ ویژگی‌های جمعیتی روسیه؛ ویژگی‌های جمعیتی زیمبابوه؛ ویژگی‌های جمعیتی ساحل عاج؛ ویژگی‌های جمعیتی سودان؛ ویژگی‌های جمعیتی سوریه؛ ویژگی‌های جمعیتی سیرالئون؛ ویژگی‌های جمعیتی فرانسه؛ ویژگی‌های جمعیتی قزاقستان؛ ویژگی‌های جمعیتی قطر؛ ویژگی‌های جمعیتی کانادا؛ ویژگی‌های جمعیتی گرجستان؛ ویژگی‌های جمعیتی لبنان؛ویژگی‌های جمعیتی مالی؛ ویژگی‌های جمعیتی مصر؛ ویژگی های جمعیتی ژاپن؛ ویژگی های جمعیتی چین؛ ویژگی های جمعیتی کوبا؛ ویژگی های جمعیتی یمن

کتابشناسی

  1. Budget 2024: Sri Lanka’s road to economic recovery? (n.d.). Orfonline.org, Available for https://www.orfonline.org/expert-speak/budget-2024-sri-lankas-road-to-economic-recovery++‌
  2. Update, A., & Lanka, S. (2015). AsiAn Development BAnk Country Gender Assessment, Available for https://www.adb.org/sites/default/files/institutional-document/172710/sri-lanka-country-gender-assessment-update.pdf
  3. Population of Sri Lanka. 2024 demographics: density, ratios, growth rate, clock, rate of men to women. (n.d.), Available for https://www.populationof.net/sri-lanka
  4. Gao, P., Xie, Y., Song, C., Cheng, C., & Ye, S. (2023). Exploring detailed urban-rural development under intersecting population growth and food production scenarios: Trajectories for China’s most populous agricultural province to 2030. Journal of Geographical Sciences, 33, 222-244, Available forhttps://www.geogsci.com/EN/10.1007/s11442-023-2080-3
  5. De Silva, W., & De Silva, R. (2023). Sri Lanka Statistical Review Department of Census and Statistics, Sri Lanka Growth and Structural Changes of Sri Lankan Population During Coming Decades with Special Reference to Youth and Elderly. 2, Available for http://www.statistics.gov.lk/Publication/SSR/DCSSSRVol2Issue1Article2++‌
  6. ujitha, B. D., Parkavi, M., Gomathi, T., Devi, V., & Kalaivani, V. (2020). Chera, Chola, Pandiya: Using Historical Mining To Identify The Tamil Kingdoms Data Sets Within Larger Social, Political, And Economic Practices Of Early South India, Available for https://www.ijstr.org/final-print/jan2020/-Cheracholapandiyausing-Historical-Mining-To-Identify-The-Tamil-Kingdoms-Data-Sets-Within-Larger-Social-Poltical-And-Economic-Practices-Of-Early-South-India.pdf
  7. Sri Lanka: Full Country Dossier. (2024), Available for https://www.opendoors.org/research-reports/country-dossiers/WWL-2024-Sri-Lanka-Full-Country-Dossier.pdf
  8. Ethnic Groups in Sri Lanka | Study.com. (2021). Study.com, Available for https://study.com/academy/lesson/ethnic-groups-in-sri-lanka.html
  9. Pathirage, J. (2023). Locating the community in a study on immigrant context: The case of Sri Lankan Sinhalese immigrants in Australia. Learning Communities: International Journal of Learning in Social Contexts, Available for https://researchers.cdu.edu.au/en/publications/locating-the-community-in-a-study-on-immigrant-context-the-case-o
  10. Subchi, I., Zulkifli, Z., Latifa, R., & Sa'diyah, S. (2022). Religious Moderation in Indonesian Muslims. Religions, Available for https://colab.ws/articles/10.3390%2Frel13050451
  11. Prajjval Pratap Singh, Kumar, S., Nagarjuna Pasupuleti, Weerasooriya, P. R., George van Driem, Kamani Hemamala Tennekoon, Rai, N., Gyaneshwer Chaubey, & Ranasinghe, R. (2023). Reconstructing the population history of Sinhalese, the major ethnic group in Śrī Laṅkā. IScience, 26(10), Available for https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2589004223018746
  12. Recent trends of labour migration in Sri Lanka | Daily FT. (n.d.), Available for https://www.ft.lk/columns/Recent-trends-of-labour-migration-in-Sri-Lanka/4-746819
  13. Navodya, L. M. G. & Department of Social Statistics, University of Kelaniya. (2021). A study on labour migration, remittances and economic growth in Sri Lanka [Conference Proceeding]. In 7th National Research conference on Applied Social Statistics – NRCASS 2021 (pp. 19–22). 7th National Research conference on Applied Social Statistics – NRCASS 2021, Available for http://repository.kln.ac.lk/jspui/bitstream/123456789/26371/1/NRCASS%202021%2004.pdf
  14. Department of Immigration and Emigration. (n.d.), Available for http://www.immigration.gov.lk/index_e.php
  15. World Bank Open Data. (n.d.-d). World Bank Open Data, Available for https://data.worldbank.org/indicator/SM.POP.NETM?locations=LK
  16. Moseley, M. (2015). Maternal and Child Health Services, Available for https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9200305/
  17. Dasgupta, S., & Robinson, E. (2022). Attributing changes in food insecurity to a changing climate. Scientific Reports, 12, Available for https://www.nature.com/articles/s41598-022-08696-x
  18. Brabaharan, S., Veettil, S., Kaiser, J., Rau Raja Rao, V., Wattanayingcharoenchai, R., Maharajan, M., Insin, P., Talungchit, P., Anothaisintawee, T., Thakkinstian, A., & Chaiyakunapruk, N. (2022). Association of Hormonal Contraceptive Use With Adverse Health Outcomes. JAMA Network Open, 5, Available for https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2788119
  19. Lin, P. Z., & Meissner, C. (2020). Health vs. Wealth? Public Health Policies and the Economy During Covid-19. NBER Working Paper Series, Available for https://www.nber.org/system/files/working_papers/w27099/w27099.pdf
  20. Gao, P., Xie, Y., Song, C., Cheng, C., & Ye, S. (2023). Exploring detailed urban-rural development under intersecting population growth and food production scenarios: Trajectories for China’s most populous agricultural province to 2030. Journal of Geographical Sciences, 33, 222-244, Available forhttps://www.geogsci.com/EN/10.1007/s11442-023-2080-3
  21. Update, A., & Lanka, S. (2015). AsiAn Development BAnk Country Gender Assessment, Available for https://www.adb.org/sites/default/files/institutional-document/172710/sri-lanka-country-gender-assessment-update.pdf
  22. Population of Sri Lanka. 2024 demographics: density, ratios, growth rate, clock, rate of men to women. (n.d.), Available for https://www.populationof.net/sri-lanka
  23. A Gender Equity Report SRI LANKA. (2023). /04/SriLanka-Gender-Report-website.pdf, Available for https://genderhealthdata.org/wp-content/uploads/2024/04/Sri-Lanka-Gender-Report-website.pdf
  24. Healthy Aging in Sri Lanka: Stay Strong, Stay Active (2024 Guide) | Nestle Health Science Sri Lanka. (2024). Nestlehealthscience.lk, Available for https://www.nestlehealthscience.lk/blog-articles/healthy-aging-in-sri-lanka
  25. Thematic Country of Origin Information Report: Tamils in Sri Lanka. (2024). https://www.government.nl/binaries/government/documenten/directives/2024/06/30/thematic-country-of-origin-information-report-tamils-in-sri-lanka-june-2024/Thematic+country+of+origin+information+report+Tamils+in+Sri+Lanka+June+2024.pdf

نویسنده مقاله

نرگس شکوری