جریان اسلامی پیرو طریقت های صوفیانه در چین

تا پیش از قرن هفدهم میلادی، جریانات صوفیانه در چین از جایگاه مهمی برخوردار نبودند. ولی با سفر تعدادی از علما به شبه جزیره‌ی عربستان برای انجام فریضه‌ی حج و یا ادامه تحصیل علوم اسلامی، با جریانات مختلف صوفیانه‌ی موجود در خاورمیانه آشنا شده و پس از بازگشت به چین، همراه خود اندیشه‌های صوفیانه را نیز به عنوان رهاورد این سفر وارد چین کرده و به تبلیغ آن در میان مسلمانان پرداختند و برای خود تشکیلاتی راه انداختند. مهمترین ویژگی این طریقتها تمرکز پیروان حول محور شیخ و مرشدشان و احترام فوقالعاده به شیخ بزرگی که رهبر اصلی و بنیانگذار این طریقتها به شمار می‌آمدند، بود. در حالیکه رهبران و مسلمانان پیرو جریان قدیمی، بیشتر به روستا و اهالی جامعه‌ی محل سکونتشان تعلق خاطر داشتند.

مهمترین طریقت‌های صوفی در چین عبارتند از قادریه، خوفیه، جهریه و کبرویه. البته هرکدام از این طریقت‌ها به شاخه‌های کوچکتر متعددی تقسیم میشوند که بر اثر اختلافاتی جزیی، از طریقت اصلی منشعب و گروه مستقلی تشکیل داده‌اند. فرقه‌ی قادریه نخستین طریقت صوفیه بود که توسط شخصی به نام چی جینگای(Qi Jing Yi)، با نام اسلامی هلال الدین(1719-1656 میلادی) در چین معرفی شد. طریقت نقشبندیه که در آسیای مرکزی گسترش یافته بود، بعدها توسط مبلغین این طریقت در منطقه‌ی سین کیانگ نفوذ پیدا کرد و در نهایت توسط پیروان خواجه آفاق بین سالهای 4-1693 در مناطق گنسو معرفی و گسترش یافت.

طریقت‌های خوفیه و جهریه از شاخه‌های فرعی طریقت نقشبندیه هستند که در مناطق شمال غرب چین پیروان زیادی دارند. طریقت جهریه همیشه افکار و اندیشههای انقلابی و رادیکال را در میان پیروان خود تبلیغ میکرد و شورش‌های متعددی را د ر این مناطق سازماندهی کرد، در حالی که طریقت خوفیه بیشتر به دنبال یافتن راهحلهای مسالمت آمیز برای مشکلات جامعه‌ی مسلمانان بود. طریقت خوفیه توسط مالای چی(Ma Lai Qi)(1766) بنیانگذاری شد و طریقت جهریه از سوی مامینگ شی(Ma Ming Xi)(1781-1719 میلادی) پایه گذاری شد.

این فرقه‌های صوفیانه نه تنها از نظر برخی عقاید و شیوه‌ی ذکر گفتن با هم اختلاف داشته و گاهی این اختلافات حتی به درگیری‌های خونین میان پیروان آنها منجر می‌شد، بلکه هر فرقه دارای مسجد خاص خود بوده و به پیروان سایر فرقه‌ها اجازهی ورود به این مساجد را نمی‌دادند. یعنی با ورود هر غریبه به مسجد ابتدا از او سئوال می‌شد که پیرو مکتب قدیم است یا جدید، اگر از فرقهی مخالف بود به مسجد راه نمی‌دادند.

نیز نگاه کنید به

جریان اسلام سنتی در چین؛ جریان های عمده اسلامی چین در دوران سلسله چینگ

منبع اصلی

_{سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین الملی الهدی.}

نویسنده مقاله

علی محمد سابقی