جوایز ادبی در ژاپن
جوایز ادبی معتبر بینالمللی نظیر جایزه ادبی نوبل برای ژاپنیها اهمیت بسیاری دارد. در کنار این جوایز، چندین جایزه ادبی ملی نیز همهساله در ژاپن به بهترین نویسندگان و شاعران و مترجمان و ناشران ادبی و آثارشان اعطا میشود که دریافت هر یک از این جوایز میتواند تا حدود زیادی فروش بالای یک اثر ادبی را تضمین کند. تعداد این جوایز ادبی در کشور ژاپن به بیش از 100 جایزه میرسد که در ادامه به ده جایزه مشهور و معتبر اشاره میکنیم.
1. جایزه آکوتاگاوا: این جایزه که یکی مهمترین و معتبرترین جوایز ادبی ژاپن است که هر سال دو بار به بهترین نویسنده جوان اعطا میشود. جایزه آکوتاگاوا به یاد ریونوسوکه آکوتاگاوا نویسنده بزرگی که در سال 1927 م در سن 35 سالگی خودکشی کرد ترتیب داده شده است. اهدای این جایزه به ابتکار و همت کان کیکوچی از سال 1935 م آغاز شده است.
2. جایزه نائوکی[1]: این جایزه به بهترین اثر داستانی عامهپسند از نویسندهای در حال رشد تعلق میگیرد و دو بار در سال همزمان با جایزه آکوتاگاوا اعطا میشود. جایزه نائوکی به یاد سانجوگو نائوکی[2] نویسندهای که در سال 1934 و در سن 43 سالگی در اثر بیماری انسفالیت درگذشت ایجاد شده است. این جایزه را نیز کان کیکوچی در سال 1935 م بنیانگذاری کرده است.
3. جایزه کان کیکوچی: این جایزه را کان کیکوچی نویسنده و نمایشنامه نویس برجسته در زمان حیات خود پایهگذاری کرده بود و اکنون هر سال یک بار از سوی مجله ادبی «بونگِی شونجو»[3] به چند اثر ادبی یا آثار شاخص نمایشی، سینمایی یا تلویزیونی که به ادبیات ژاپن خدمت کرده است اعطا میشود.
4. جایزه میشیما: این جایزه به یاد یوکیئو میشیما نویسنده برجستهای که در سال 1970 م خودکشی کرد بنیان گذاشته شده است و از سال 1988 م تا کنون هر سال از سوی انتشارات شینچوشا[4] به یک اثر ادبی که دارای نوآوریهای شاخص باشد اهدا میشود.
5. جایزه تانیزاکی: این جایزه به یاد جونایچیرو تانیزاکی نویسنده بزرگ ژاپنی بنیان گذاشته شده است و از سال 1965 م تا کنون هر سال از سوی انتشارات چوئوکورون شینشا[5] به یک اثر داستانی یا نمایشنامه از نویسندهای حرفهای که دارای ارزش ادبی بالا باشد اهدا میشود.
6. جایزه انجمن نویسندگان آثار معمایی ژاپن[6]: این جایزه از سال 1948 م از سوی انجمن یاد شده هر ساله به بهترین اثر جنایی-پلیسی منتشر شده در آن سال اهدا میشود.
7. جایزه ادوگاوا رانپو: این جایزه که به یاد ادوگاوا رانپو[7] نویسنده آثار معمایی از سال 1955 م بنیانگذاری شده است از سوی انجمن نویسندگان آثار معمایی ژاپن و تلویزیون فوجی[8] هر سال به بهترین داستان معمایی منتشر نشده اهدا میشود. برندگان این جایزه علاوه بر انتشار آثارشان و دریافت جایزه نقدی، از آثارشان فیلم سینمایی یا تلویزیونی نیز تولید میشود.
8. جایزه ادبیات کودک نیئیمی نانکیچی: این جایزه که به یاد نیئیمی نانکیچی نویسنده مشهور ادبیات کودک و نوجوان ژاپن ایجاد شده است هر ساله به بهترین کتاب کودک و نوجوان اعطا میشود.
9. جوایز ادبی روزنانه یومیئوری[9]: این جوایز که برای نخستین بار در سال 1949 م اعطا شدند، در حال حاضر به بهترین آثار در شش رشته داستان، نمایشنامه و فیلمنامه، یادداشت و سفرنامه، نقد ادبی و بیوگرافی، شعر و هایکو و پژوهش و ترجمه داده میشوند و در زمره معتبرترین جوایز ادبی و هنری ژاپن محسوب میشوند.
10. جوایز نوما: این جوایز که به یاد سِیجی نوما[10] بنیانگذار و نخستین رییس انتشارات نوما ایجاد شدهاند هر ساله از سوی این انتشارات به بهترین آثار در رشتههای گوناگون نظیر داستان، نمایشنامه، ترجمه آثار ژاپنی به زبانهای خارجی، ادبیات کودک و ... اعطا میشوند.
[1] 直木賞/Naoki shō.
[2] 直木三十五/Naoki Sanjūgo(1891-1934).
[3] 『文藝春秋』/Bungei shunjū.
[4] 新潮社/Shinchōsha.
[5] 中央公論新社/Chūōkōron shinsha.
[6] 日本推理作家協会賞/Nihon suiri sakka kyōkai shō.
[7] 江戸川乱歩/Edogawa Ranpo(1894-1965).
[8] フジテレビ/Fuji terebi.
[9] 読売文学賞/Yomiuri bungakushō.
[10] 野間清治/Noma Seiji(1878-1938).