افسانه­‌ی اژدها در فرهنگ چین

از دانشنامه ملل
اژدها

اژدها مخلوقی افسانه‌­ای است که در اغلب فرهنگ­‌ها با ویژگی‌­ها و کاربردهای خاص دیده می‌­شود. برای نمونه، در افسانه‌­های ایرانی و غربی نیز اژدها با ویژگی­‌های مشابه اژدهای چینی وجود دارد. جثه­ای بزرگ پوشیده از پولک، دارای چهار پا با چنگال­‌هایی تیز، دارای شاخی تیز که پرواز هم می‌­تواند بکند. تفاوت اژدهای چینی با سایر فرهنگ­‌ها در این است که اژدهای غیر چینی دارای چند سر(بین سه تا دوازده) بوده، از دهانش آب می‌­پاشد، و نماد شرارت و بد ذاتی است، در حالی­که اژدهای چینی تک­سر، از دهانش آتش بیرون می­‌جهد، و خوش‌یمن و نماد خوشبختی است. به همین خاطر نماد قدرت و امپراتور نیز هست. در گذشته تصاویر اژدها تنها روی لباس پادشاهان و در قصر امپراتوران نقاشی و یا تصویرسازی می­‌شد و افراد معمولی حق استفاده از تصویر اژدها را نداشتند.

اژدهای چینی معجزه­‌گر بوده و می‌­تواند خود را در اندازه‌­های مختلف در آورده و پرواز یا شنا کند و حتی موجب بارش باران شود. مردم چین باستان اغلب برای به دست آوردن محصول خوب برای اژدها قربانی می­‌کردند.

افسانه‌­ی اژدها در فرهنگ چین از قدمت 6 هزار ساله برخوردار است و یکی از توتم­‌های باستانی برخی از قبایل چینی است. نقش اژدها در بسیاری از آثار باستانی کشف شده در چین تقریبا به همین شکل امروزین مشاهده می‌شود. برای نوشتن نام اژدها بیش از صد نوع کاراکتر چینی به وجود آمده که بیانگر اهمیت این موجود افسانه‌ای در فرهنگ چین باستان است.

طبق افسانه­‌های چینی، اژدها دارای 9 فرزند است که هر کدام از آن­ها دارای شکل، سرشت، و شغل متفاوتی هستند.

بزرگترین فرزند اژدها به شکل لاک‌پشت بوده و معمولا لوح­‌های سنگی دارای نوشته‌­های با مفهوم را بر پشت خود حمل می‌­کند.

فرزند دوم، همیشه دوست دارد در بالای بلندی و قله­‌ها ایستاده و دور دست‌­ها را نظاره کند.

فرزند سوم، دارای جثه‌­ی خیلی کوچک است و دوست دارد ناله کند، لذا تصویرش روی زنگ‌­ها حک می­‌شود.

فرزند چهارم، به شکل ببر است و قوی. لذا تصویرش در درب زندان­‌ها مشاهده می‌­شود.

فرزند پنجم، خیلی پرخور است و معمولا روی ظروف غذایی تصاویرش نقش می­‌بندد.

فرزند ششم، آب‌بازی را دوست دارد و معمولا تصویر آن روی پل­‌ها حک می‌­شود.

اژدها چنان برای مردم چین مهم و با ارزش بوده که نقش آن بر روی لباس‌ها افراد سلطنتی و بخصوص شاه استفاده میشده

فرزند هفتم، کشتار و نزاع را زیاد دوست دارد، لذا در روی قبضه‌­ی شمشیرها می‌­توان آن را دید.

فرزند هشتم، به شکل شیر است و آتش بازی را دوست دارد، و اغلب روی عطر دان‌­ها حک می‌­شود.

فرزند نهم، مثل پوسته­ی مارپیچی به نظر می‌­رسد و آرام است. لذا عکس آن روی درها نقاشی می‌­شود.[۱]

نیز نگاه کنید به

چین؛ فرهنگ عمومی در چین؛ اسطوره­‌ها و افسانه­‌های چینی؛ اسطوره در چین؛ اسطوره های آفرینش در چین

کتابشناسی

  1. سابقی، علی محمد (1392). جامع فرهنگ و ملل چین. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، جلد سوم، ص967-969.