اهداف و ابعاد فرهنگی و اجتماعی چشمانداز 2030 عربستان
به قدرت رسیدن ملک سلمان در سال 2015 و سپس محوریت یافتن محمدبن سلمان در ساختار قدرت عربستان به عنوان ولیعهد سعودی از سال 2017، باعث ایجاد تغییراتی اساسی در عرصه های سیاسی- اقتصادی و فرهنگی- اجتماعی این کشور شد. در این دوره چشمانداز 2030 به عنوان سند راهبردی راهنمای اصلی عمده سیاستهای عربستان در حوزه های داخلی و خارجی بوده است. هر چند هدف اصلی چشمانداز 2030 عبور دادن عربستان از اقتصادی نفتی به سمت اقتصادی متنوع و دستیابی به توسعه پایدار است، اما اهداف فرهنگی و اجتماعی نیز بخش مهمی از اهداف و برنامههای ذیل چشمانداز 2030 را تشکیل میدهد. به عبارتی به رغم اولویت اهداف و مسایل اقتصادی، در این سند نگرشی جامع ارایه شده که در آن توسعه اقتصادی به همراه تقویت جامعه و رشد ظرفیتهای فرهنگی و اجتماعی مورد تاکید قرار گرفته است.
سند چشمانداز 2030 عربستان به عنوان چهارچوبی کلان برای ایجاد اصلاحات و تغییرات فرهنگی و اجتماعی از بالا در جامعهای محافظهکار و مذهبی اما با جمعیتی جوان و در حال تحول محسوب میشود. در این سند سه هدف اصلی عربستان برای سال 2030 ایجاد جامعه ای پویا، اقتصادی شکوفا و کشوری بلند پرواز ذکر شده است. بر این اساس هدف نخست به صورت مستقیم و دو هدف دیگر به صورت غیرمستقیم بر تغییر و تحولات فرهنگی و اجتماعی به عنوان اولویتی کلیدی برای عبور به سمت آیندهای متفاوت تاکید دارد.
جامعهی پویا در سند چشمانداز
در سند چشم انداز 2030 برای ساختن جامعهای پویا این ملاحظات مورد تاکید قرار گرفته است: " چشمانداز 2030 اهمیت ساختن جامعهای نیرومند، شاد و رضایتبخش را بهعنوان پایهای برای شکوفایی اقتصادی بهخوبی درک میکند. به همین دلیل تمرکز ما بر ایجاد ریشههای مستحکمی است که اسلام مدرن، افتخار ملی، میراث و فرهنگ سعودی را دربرگیرد، در حالی که گزینههایی در سطح جهانی برای سرگرمی، زندگی پایدار و نظامهای کارآمد بهداشت و مراقبت اجتماعی نیز فراهم میسازد. عربستان سعودی در وفور فرهنگی، ایمان اسلامی ذاتی و وحدت ملی خود منحصربهفرد است، و ما بهعنوان شهروندان سعودی خود را وقف انجام وظیفهمان در قبال زائران و ترویج هویت ملی غنی خود میکنیم. برای دستیابی به شادی و رضایت واقعی برای همه شهروندان و ساکنان، ما به رفاه جسمی، روانی و اجتماعی اولویت میدهیم؛ از این رو در قلب چشمانداز ما، ایجاد جامعهای قرار دارد که همه در آن از کیفیت بالای زندگی، سبک زندگی سالم و محیطی جذاب برای زندگی برخوردار باشند. برای ساختن جامعهای نیرومند و کارآمد با بنیانهای محکم، ما متعهد به ترویج و احیای توسعه اجتماعی از طریق تقویت نهاد خانواده، ارائه آموزشهای شخصیتساز و ایجاد نظامهای توانمندساز در حوزه بهداشت و مراقبت اجتماعی هستیم. با این تلاشها، چشمانداز 2030 در حال ایجاد جامعهای پرنشاط است که بهعنوان پایهای برای اقتصادی شکوفا و کشوری بلندپرواز عمل میکند"[۱]. به طور خلاصه اهداف و مسایل مورد تاکید در چشمانداز 2030 ذیل موضوع جامعه پویا عبارتند از: تقویت هویت اسلامی و ملی؛ ارتقاء کیفیت زندگی و سلامت جامعه؛ توسعه فعالیتهای فرهنگی، هنری و ورزشی؛ افزایش مشارکت اجتماعی و داوطلبانه و؛ توسعه صنعت گردشگری و زیارت.
برنامه کیفیت زندگی
برنامه «کیفیت زندگی» که در سال ۲۰۱۸ راهاندازی شد، یکی از برنامههای اصلی تحقق چشمانداز 2030 و ابزار اصلی دولت برای دستیابی به رکن «جامعه پویا» است. بر اساس برنامه کیفیت زندگی، مهمترین اهداف فرهنگی و اجتماعی که ذیل سند چشم انداز 2030 دنبال میشود را میتوان در قالب گزارههای زیر توضیح داد[۲].
اهداف فرهنگی برنامه کیفیت زندگی
اهداف فرهنگی بر حفظ میراث و افزایش مشارکت در هنر و فرهنگ متمرکز هستند. در خصوص حفظ و ترویج میراث، هدف اصلی، احیا و حفظ میراث اسلامی، عربی و ملی عربستان و کسب شهرتی جهانی برای آن است. این امر از طریق نوسازی مکانهای تاریخی، برگزاری رویدادها و در دسترس قرار دادن آنها از طریق موزهها و رسانهها انجام میشود. همچنین برنامههایی برای ثبت سایتهای جدید در فهرست میراث جهانی یونسکو وجود دارد. برنامه "میراث فرهنگی خادمین حرمین شریفین" شامل پروژههایی برای راهاندازی مراکز صنایع دستی، واجد شرایطسازی مکانهای میراث معماری و تأسیس و بهرهبرداری از موزهها است.
رشد مشارکت عربستان در عرصه های فرهنگی و هنری نیز هدفی مهم از اهداف فرهنگی برنامه کیفیت زندگی محسوب می شود. این هدف شامل حوزههای متعددی مانند هنرهای تجسمی، هنرهای نمایشی، فیلم، ادبیات، شعر و طراحی است. تمرکز بر بهبود مهارتها، افزایش تولیدات هنری و ارتقای کیفیت محتوای فرهنگی است. همچنین ابتکاراتی برای توسعه زیرساختهای فرهنگی مانند کتابخانههای عمومی، آکادمیهای هنر و فیلم، و یک شهر رسانهای طراحی شده است. حمایت از استعدادها نیز موضوع مهم دیگری است و برنامههایی برای حمایت از کارآفرینی فرهنگی، تأسیس انجمنهای فرهنگی، و ارائه برنامههای آموزشی تخصصی وجود دارد. ترویج جهانی فرهنگ کشور نیز مولفه مهم دیگری است و هدف، برجسته کردن فرهنگ سعودی در سطح جهانی از طریق رویدادها، نمایشگاهها و همکاریهای بینالمللی است.
اهداف اجتماعی برنامه کیفیت زندگی
اهداف اجتماعی برنامه کیفیت زندگی طیف وسیعی از فعالیتها از جمله ورزش، سرگرمی، بهبود شرایط زندگی مهاجران و محافظت از جامعه را در بر میگیرد. در افزایش مشارکت در ورزش هدف اصلی، افزایش مشارکت عمومی در فعالیتهای ورزشی برای ساختن یک جامعه سالم است. این برنامهها شامل توسعه امکانات ورزشی برای عموم و نخبگان، فعالسازی مراکز ورزشی موجود و آمادهسازی آنها برای استفاده بانوان است. ابتکاراتی برای توانمندسازی زنان جهت مشارکت در ورزش ، توسعه برنامههای ورزشی پارالمپیک برای معلولان و ایجاد آکادمیهای ورزشی تعریف شده است. در این راستا یکی از شاخصهای کلیدی، افزایش درصد افرادی است که به صورت هفتگی ورزش میکنند.
توسعه و تنوعبخشی به سرگرمی یکی از اهداف کلیدی در این بخش است. این برنامه به دنبال توسعه و تنوع بخشیدن به فرصتهای سرگرمی برای پاسخگویی به نیازهای جمعیت است. ابتکارات عمده در این راستا شامل راهاندازی سالنهای سینما در سراسر کشور و برگزاری رویدادهای سرگرمی با کیفیت بالا است. توسعه بخش سرگرمیهای خانگی و بازیهای الکترونیکی نیز بخشی از این هدف است. از جمله توسعه کلوپهای سرگرم کننده در این راستا برجسته است. این برنامه شامل توسعه بخش سرگرمیها و کلوپهای آماتوری، ایجاد چارچوبهای نظارتی و تسهیل صدور مجوز برای آنهاست. در این راستا هدف ترسیم شده این است که تا سال ۲۰۳۰، تعداد نهصد کلوپ سرگرمی در عربستان ایجاد شود.
بهبود شرایط زندگی مهاجران نیز یکی دیگر از اهداف اجتماعی برنامه کیفیت زندگی است. این برنامه به دنبال بهبود شرایط زندگی برای مهاجران است که شامل تسهیل اقامت، بهبود استانداردهای زندگی و افزایش حس تعلق آنها به جامعه محلی میشود. همچنین ابتکاراتی برای تقویت شمول اجتماعی و فرهنگی مهاجران و افزایش آگاهی شهروندان از فرهنگهای دیگر طراحی شده است. یکی از شاخصهای کلیدی برای اندازهگیری موفقیت این هدف، "درصد رضایت از شرایط زندگی مهاجران" است.
محافظت از جامعه و توانمندسازی جوانان هدفی دیگر دز برنامه کیفیت زندگی است. در این راستا یکی از اهداف استراتژیک، "افزایش مصونیت کشور در برابر سوء مصرف مواد مخدر" است. این کار از طریق کاهش عرضه و تقاضا و محافظت از جامعه انجام میشود. همچنین استراتژی یکپارچهای برای جوانان با هدف توانمندسازی آنها برای شکوفایی استعدادهایشان در یک محیط امن و سالم طراحی شده است. ضمن اینکه این برنامه به دنبال محافظت از جوانان در برابر افکار مخرب و ایجاد گزینههای سالم برای آنهاست[۲].
برنامه توسعه توانمندیهای انسانی
برنامه توسعه توانمندی های انسانی یکی دیگر از برنامه های اصلی ذیل سند چشم انداز 2030 برای تحقق جامعهای پویاست. بر اساس سند برنامه توسعه توانمندیهای انسانی، اهداف فرهنگی و اجتماعی این برنامه را میتوان به شرح زیر توضیح داد[۳].
اهداف اجتماعی برنامه توسعه توانمندیهای انسانی
هدف اصلی این برنامه، آمادهسازی شهروندان برای رقابت در سطح جهانی از طریق توسعه ارزشها، مشارکت اجتماعی و فراگیری است. در بخش توسعه و ترویج ارزشها، این برنامه شانزده هدف استراتژیک مستقیم دارد که بسیاری از آنها بر ارزشها متمرکزند. این ارزشها عبارتند از: اعتدال و تسامح ( پرورش ارزشهای میانهروی و بردباری)؛ برتری و انضباط ( ترویج ارزشهای برتریجویی و نظم)؛ عزم و پشتکار( تقویت ارزشهای اراده و استقامت) و؛ نگرش مثبت و انعطافپذیر( توسعه نگرش مثبت، انعطافپذیری و فرهنگ سختکوشی در میان کودکان). این برنامه نه ارزش اصلی را شناسایی کرده است که عبارتند از: تعلق ملی، تسامح، اعتدال، پشتکار، برتری، انضباط، انعطافپذیری، مثبتاندیشی و عزم.
افزایش نقش و مشارکت خانواده و جامعه در توانمندسازی فرزندان و جوانان یکی دیگر از ابعاد این برنامه است. یکی از اهداف مستقیم، افزایش مشارکت خانواده در آمادهسازی آینده فرزندانشان است. این برنامه به دنبال درگیر کردن والدین در فرآیند یادگیری دانشآموزان برای بهبود نتایج است. تشویق به کار داوطلبانه یکی از اهداف غیرمستقیمی است که این برنامه در دستیابی به آن نقش دارد.
فراگیری برنامه ها و فعالیتهای معطوف به توانمندسازی و ایجاد برابری در این خصوص نیز از مسایل و اولویتها محسوب میشود. این برنامه به طور غیرمستقیم به هدف "افزایش مشارکت زنان در بازار کار" کمک میکند. بهبود برابری در دسترسی به آموزش نیز یک هدف مستقیم است. این برنامه همچنین به طور غیرمستقیم به "فعال کردن ادغام افراد دارای معلولیت در بازار کار" کمک میکند. ضمن اینکه ابتکارات مشخصی برای رسیدگی به نیازهای دانشآموزان دارای معلولیت وجود دارد. ارتقای سلامت و رفاه جامعه نیز از اهداف مهم در برنامه توانمندسازی انسانی محسوب میشود. بر این اساس علاوه بر مواردی مانند مقابله با مصرف مواد مخدر به ترویج فعالیتهای ورزشی و ارتقای درصد شهروندانی که به ورزش میپردازند توجه شده است.
اهداف فرهنگی برنامه توانمندسازی انسانی
اهداف فرهنگی برنامه توانمدسازی انسانی بر تقویت هویت ملی، زبان عربی و توسعه هنر و میراث متمرکز است. پاسداری از زبان عربی یک هدف استراتژیک مستقیم برای این برنامه است. برنامه توانمندسازی انسانی به دنبال "نشر و ترویج افتخار به زبان عربی" از طریق فرصتهای یادگیری مادامالعمر است. یکی از طرحهای توانمندساز اصلی، "مجتمع بینالمللی ملک سلمان برای زبان عربی" است که هدف آن تبدیل شدن به یک مرجع جهانی برای زبان عربی و کاربردهای آن است.
توسعه هنر و میراث یکی دیگر از مسایل کلیدی است. این برنامه به طور غیرمستقیم در دستیابی به اهداف سایر برنامههای چشمانداز ۲۰۳۰ تاثیرگذار است و بر "حفظ و ترویج میراث اسلامی، عربی و ملی پادشاهی" و "رشد سهم عربستان در هنر و فرهنگ".تاکید دارد. ضمن اینکه برنامه توسعه توانمندیهای انسانی با برنامه "کیفیت زندگی" برای توسعه برنامه درسی و افزایش آگاهی در زمینه هنر و ورزش هماهنگ خواهد شد[۳].
اهداف و برنامههای مرتبط با زنان
انجام اصلاحات و بهبود شرایط زنان یکی از اهداف و ابعاد مهم فرهنگی و اجتماعی سند چشمانداز 2030 تلقی میشود. آمار و شاخصهای نشان میدهد که در دهههای گذشته زنان عربستان از وضعیت متفاوت و پائینی نسبت به زنان نه تنها در سطح جهانی بلکه در سطح منطقه برخوردار بودهاند. عربستان تا سال 2015، از بین ٢٢ کشور عربی رتبه بیستم را در خصوص حقوق زنان داشت و رتبه جهانی آن از بین ١٤٢ کشور، رتبه ١٣٠ بود[۴]. این شرایط در حالی بود که به خصوص در دوره ملک عبدالله اصلاحاتی برای بهبود وضعیت زنان در این کشور انجام شد. ملک عبدالله در سال ٢٠١١ به زنان حق رای در انتخابات شهرداریها را اعطا کرد و در ژانویه ٢٠١٣ سی زن را به عضویت مجلس شورای دارای ١٥٠ عضو منصوب کرد[۵]. اما به رغم برخی پیشرفتها در بهبود حقوق و جایگاه زنان در عربستان، این کشور هنوز در خصوص شاخصهای مربوط به زنان با سایر کشورهای منطقه و جهان فاصله قابل توجهی داشت. هر چند که برخی چنین وضعیتی را در جامعه محافظه کار و مردسالار عربستان مساله عجیب و غیرعادی نمیشمارند، ولی در صورتی که به ارتقای سطح تحصیلات و رشد اجتماعی زنان عربستان در بسترهای فن آوری ارتباطی نوین جهانی نگاه کنیم متوجه خواهیم شد که این وضعیت به تدریج عدم پذیرش اندکی حتی در جامعه محافظه کار عربستان داشته است.
نامناسب بودن وضعیت زنان در عربستان که در ارایه تصویری محافظهکارانه و عقبمانده از این کشور در طول دهههای گذشته نقش داشت باعث شد تا در دوره ملک سلمان اصلاح وضعیت زنان به یکی از برجستهترین عرصههای اصلاح و تغییر در این کشور تبدیل شود. در این راستا بخش مهمی از برنامههای فرهنگی و اجتماعی و حتی اقتصادی ذیل چشمانداز 2030 به مساله زنان اختصاص داشت. در برنامه کیفیت زندگی بر ارتقاء کیفیت زندگی افراد از طریق توسعه فرهنگ، هنر، ورزش، تفریح و فضاهای عمومی برای همه اقشار، از جمله زنان تاکید شده است. در این برنامه مهمترین موارد مرتبط با نقش زنان عبارتند از: افزایش مشارکت زنان در ورزشهای عمومی و حرفهای که از جمله در تشکیل تیم ملی فوتبال زنان سعودی در سال 2022 نمود یافت؛ توسعه نقش زنان در هنر، موسیقی، سینما و تولیدات فرهنگی؛ دسترسی زنان به امکانات فرهنگی و ورزشی عمومی مانند سالنهای ورزشی، استادیومها، سینماها و مراکز تفریحی؛ افزایش حضور زنان در فعالیتهای داوطلبانه و اجتماعی و؛ تسهیل حضور خانوادهها (از جمله زنان و کودکان) در فضاهای عمومی و مراسم فرهنگی[۲].
در برنامه تحول ملی[۶] هدف کلی تحول ساختاری در نهادهای دولتی برای افزایش بهرهوری، شفافیت و کارآمدی ذکر شده است. در این برنامه بر نقش زنان نیز تاکید شده است که از جمله عبارتند از: ایجاد فرصتهای شغلی برای زنان در بخش دولتی و خصوصی؛ بازنگری در قوانین و مقررات برای تسهیل اشتغال و مشارکت زنان؛ توسعه برنامههای توانمندسازی مهارتی و آموزشی ویژه زنان و؛ افزایش سهم زنان در مناصب مدیریتی در سازمانها[۶].
در برنامه توسعه توانمندیهای انسانی نیز توانمندسازی زنان به عنوالن یک بخش مهم و کانونی مورد توجه قرار گرفته است. در این برنامه هدف کلی توانمندسازی نیروی انسانی سعودی از طریق آموزش، مهارتآموزی و پرورش نسل رقابتی است. در خصوص نقش زنان در این برنامه نیز از جمله موارد مهم عبارتند از: تقویت دسترسی زنان به آموزش عالی و فنی؛ حمایت از کارآفرینی و نوآوری در میان بانوان و؛ توسعه آموزشهای مهارتی برای ورود مؤثر به بازار کار[۳].
تحول و تقویت هویت ملی در برنامههای چشمانداز
یکی از اهداف و ابعاد فرهنگی و اجتماعی سند چشمانداز 2030 عربستان، ایجاد تحول و تقویت هویت ملی محسوب میشود به خصوص اینکه از منظر رهبران جدید سعودی گذار از وفاداری مبتنی بر قبیله به ملی گرایی سعودی میتواند به تقویت قدرت دولت که همواره بر وفاداری های سنتی مبتنی بوده است کمک قابل توجهی نموده و نوعی هویت ملی مبتنی بر وطن دوستی را برای سعودیها تضمین کند. همچنین شکل گیری این ملیگرایی، قدرت بیشتری به دولت در برابر نهاد وهابیت میدهد که از اواسط دهه 1970 میلادی تا قبل از اصلاحات اقتصادی چشمانداز 2030 عرصه اجتماعی را در تملک خود داشتند[۷]. در این راستا در قالب برنامههای مختلف ذیل سند چشمانداز یکی از اهداف و ارکان اصلی تقویت هویت ملی است که در زیر به آنها پرداخته میشود.
هویت ملی در برنامه کیفیت زندگی
در برنامه کیفیت زندگی، اهداف و ابعاد مختلفی در ارتباط با هویت و ارزشهای ملی مورد توجه قرار گرفته است که از جمله عبارتند از:
حفظ و ترویج میراث اسلامی، عربی و ملی
این مولفه یکی از اهداف استراتژیک اصلی است که به برنامه کیفیت زندگی محول شده است. این هدف ابعاد مختلفی را در بر میگیرد:
- احیا و حفاظت: هدف، احیا و حفظ میراث اسلامی، عربی و ملی پادشاهی و کسب شناخت جهانی برای آن است. این امر شامل حفاظت و نوسازی مکانهای تاریخی میشود؛
- در دسترس قرار دادن میراث: این برنامه بر دسترسپذیر کردن میراث از طریق موزهها، رویدادها و محتوای رسانهای تمرکز دارد؛
- ثبت جهانی: یکی از اقدامات کلیدی، ثبت مکانهای تاریخی عربستان در فهرست میراث جهانی یونسکو است؛
- برنامههای اجرایی:"برنامه میراث فرهنگی خادمین حرمین شریفین" یک ابتکار کلیدی است که شامل پروژههایی برای راهاندازی مراکز صنایع دستی، واجد شرایط کردن مکانهای میراث معماری، و تأسیس و بهرهبرداری از موزهها میشود. همچنین، جشنواره ملی فرهنگ و میراث جنادریه تحت نظارت وزارت فرهنگ قرار گرفته است تا این محیط فرهنگی فعال شود.
توسعه مشارکت عربستان در هنر و فرهنگ
این هدف استراتژیک به دنبال تقویت جایگاه فرهنگی کشور در سطح ملی و بینالمللی بوده و شامل موارد زیر است.
- گسترش حوزههای فرهنگی: این برنامه شامل حوزههای متعددی مانند هنرهای تجسمی، هنرهای نمایشی، فیلم، ادبیات، شعر و طراحی است؛
- ارتقای کیفیت: تمرکز بر بهبود مهارتها، افزایش تولیدات هنری و ارتقای کیفیت محتوای فرهنگی مطابق با استانداردهای جهانی است؛
- ترویج جهانی فرهنگ سعودی: یکی از ابتکارات مهم، "برجستهسازی فرهنگ سعودی در سطح جهانی" از طریق رویدادها، برنامهها، نمایشگاهها و همکاریهای بینالمللی است.
- تقویت هویت ملی در نسل جوان
این برنامه از طریق ابتکارات مشخصی به دنبال تعمیق حس هویت و افتخار ملی در میان جوانان است که از جمله شامل موارد زیر است.
- استراتژی ملی جوانان: این استراتژی با هدف توسعه یک محیط سالم برای جوانان طراحی شده است تا ضمن تشویق به کار داوطلبانه، "روحیه ملی" را در آنها تقویت کند؛
- برنامه ملی جوانان: این برنامه که فاز اجرایی استراتژی فوق است، به صراحت به دنبال "تعمیق روحیه ملی و افتخار به میراث فرهنگی" در میان جوانان است؛
- حفاظت از جوانان: در بخش امنیت، یک استراتژی یکپارچه برای جوانان با هدف تشویق به کار داوطلبانه و "تعمیق حس هویت ملی و افتخار به فرهنگشان" طراحی شده است[۲].
تقویت هویت ملی در برنامه تحول ملی
بر اساس برنامه تحول ملی. عربستان سعودی، اهداف مرتبط با تقویت هویت ملی حول محورهای زیر تعریف شدهاند.
هدف استراتژیک اصلی: ترویج و حفظ هویت ملی
برنامه تحول ملی به صراحت "ترویج و حفظ هویت ملی" را به عنوان یکی از اهداف استراتژیک خود معرفی میکند. این برنامه اذعان دارد که یکی از چالشهای موجود، "ضعف هویت ملی در میان برخی از اعضای جامعه" است و برای مقابله با آن، ابتکارات مشخصی را تعریف کرده است که شامل برنامهها و ابتکارات متعددی است. برنامه ملک سلمان برای مساجد تاریخی یکی از این ابتکارات است که با هدف حفظ و احیای مساجد تاریخی به عنوان بخشی از میراث و هویت اسلامی و ملی کشور اجرا میشود. برنامه خادم حرمین شریفین برای مراقبت از میراث فرهنگی نیز بر حفاظت گسترده از میراث فرهنگی پادشاهی عربستان سعودی تمرکز دارد تا ریشههای تاریخی هویت ملی را تقویت کند. با هدف ترویج هویت ملی و غنیسازی زندگی افراد و خانوادهها، مراکزی در سراسر پادشاهی برای فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی تأسیس خواهد شد.
ارتقای وجهه فرهنگی پادشاهی عربستان
یکی دیگر از اهداف استراتژیک که به تقویت هویت ملی کمک میکند، "ارتقای وجهه فرهنگی پادشاهی عربستان سعودی" است. این هدف از طریق ابتکارات مختلفی دنبال میشود. تأسیس سازمان فرهنگ یکی از ابتکارات است که برای ساماندهی و توسعه بخش فرهنگ در عربستان ایجاد میشود. همچنین توسعه بازار تاریخی عکاظ به عنوان یک نماد فرهنگی مهم در دستور کار قرار دارد. تأسیس آکادمی جهانی ملک سلمان برای زبان عربی با هدف حفظ و ترویج زبان عربی به عنوان یکی از ارکان اصلی هویت عربی و اسلامی نیز از جمله دیگر ابتکارات است.
ترویج ارزشهای اجتماعی
این برنامه همچنین بر "ترویج ارزشهای اجتماعی و توسعه مهارتهای خانوادهها" به عنوان یکی از اهداف خود تأکید دارد. این هدف با تقویت بنیانهای اجتماعی، به طور غیرمستقیم به استحکام هویت ملی کمک میکند.
به طور خلاصه، برنامه تحول ملی عربستان سعودی برای تقویت هویت ملی، یک رویکرد چندبعدی اتخاذ کرده است که شامل حفظ میراث ملموس (مساجد و سایتهای تاریخی)، ترویج میراث ناملموس (فرهنگ، هنر و زبان عربی) و تقویت ارزشهای اجتماعی در سطح جامعه میشود.
به عنوان نتیجهگیری میتوان عنوان کرد چشمانداز 2030 عربستان دارای ابعاد و اهداف مهمی در عرصههای فرهنگی و اجتماعی است. هر چند اهداف اقتصادی در کانون چشمانداز قرار دارند، اما اصلاح شرایط فرهنگی و اجتماعی عربستان نیز به عنوان هدفی مستقل از یک سو و به عنوان متغیری در حدمت اهداف اقصادی مورد توجه جدی قرار گرفته است. در این راستا برنامههای مختلفی تدوین و در حال اجرایی شدن است و تغییرات عینی در عرصه فرهنگی و اجتماعی صعودی به خصوص در حوزههایی مانند مسایل زنان به صورت جدی نمایان شده است[۶].
نیز نگاه کنید به
کتابشناسی
- ↑ Vision 2030, A Vibrant Society, 2025, Available for https://www.vision2030.gov.sa/en/overview/pillars/a-vibrant-society
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ Vision 2030, Quality of Life Program – Vision 2030, 2025, Available for https://www.vision2030.gov.sa/en/explore/programs/quality-of-life-program
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ Vision 2030, Human Capability Development Program 2021-2025, (2025) , Available for https://www.vision2030.gov.sa/en/explore/programs/human-capability-development-program
- ↑ هافينغتون بوست عربی، السعوديات قادمات، (26/02/2016)، علی الموقع: http://www.huffpostarabi.com/2016/02/26/story_n_9324148.html
- ↑ Kristen Cordell, The Role of Men in Women's Empowerment, (February 2015), Available for http://www.cfr.org/about/newsletters/archive/newsletter/n2544
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ Vision 2030, National Transformation Program – NTP, 2025, Available for https://www.vision2030.gov.sa/en/explore/programs/national-transformation-program
- ↑ کرمی، کامران (1400)، موج شتابان تحولات اجتماعی و فرهنگی در عربستان سعودی، مورخ 5 دی، قابل بازیابی در https://jaraian.com/1400/121018020
نویسنده مقاله
معصومه فاریابی