ترجمه آثار آرژانتینی به زبان های دیگر
وزارت فرهنگ آرژانتین در گزارشی اعلام نموده است که در حال حاضر 90 درصد ترجمههای انجام شده در دنیا بین 8 زبان پرطرفدار در گردش است که اسپانیولی نیز یکی از این زبانهاست. در بین این زبانها به دلیل اینکه اسپانیولی زبان مشترک چند ده کشور جهان میباشد، ضمن آن که در بسیاری از کشورهای دیگر از جمله ایالات متّحده و بسیاری از کشورهای اروپایی علاقهمندان خاصّ خود را دارد، بنابراین مهمترین کتابهای معروف و پرفروش جهانی که در سایر کشورها به زبان اسپانیولی ترجمه میشود، به آرژانتین نیز صادر و توسّط کتابفروشیهای زنجیرهای توزیع میشود. بنابراین آمار دقیقی از میزان فروش کتابهای ترجمهی خارجی وجود ندارد اگرچه در آمار کلّی صادرات و واردات این بخش آماری نسبی از کلّ واردات بخش کتاب میتوان به دست آورد.
در مورد ترجمه کتابهای آرژانتینی به زبانهای دیگر، بین سالهای 2008_2002 لیسانس ترجمه 706 کتاب نوشته شده توسّط نویسندگان آرژانتینی که در داخل کشور منتشر شده بودند، صادر گردیده است. تقریباً همهی این ترجمهها در خارج از کشور انجام شده است. در فهرست نویسندگان فعلی که کتابهای آنها به زبانهای دیگر ترجمه شده است، افراد زیر در صدر قرار دارند: خولیو کورتازار، آدلفو بیویی (Adolfo Bioy casares)، گیلرمو مارتینز (Guillermo Martínez) و توماس الوی مارتینز (Tomás Eloy Martínez). بر اساس همین گزارش 71 درصد کتابهای ترجمه شده از نویسندگان آرژانتینی به سایر زبانها را رمان تشکیل میدهد. کشورهایی که بیشترین کتابهای این نویسندگان در آنها ترجمه شده است، عبارتند از: فرانسه، آلمان، برزیل و ایتالیا[۱]. حدود 30 درصد از کتابهای نویسندگان فوق نیز به 44 زبان دیگر ترجمه شده است که در بین آنها حتّی میتوان به اندونزیایی، فیلیپینی، کرهای، ژاپنی و چینی اشاره نمود. البتّه نیازی به این توضیح نیست که آثار شاخص آرژانتین از جمله مارتین فیرو اثر خوزه هرناندز و یا نوشتههای بورخس به اکثر زبانهای زندهی دنیا ترجمه شده و همچنان در حال انتشار میباشد و آمار فوق صرفاً مربوط به کتب نویسندگان فعلی آرژانتین محسوب میشود.
در جمهوری اسلامی ایران نیز آثار چندی از نویسندگان بزرگ آرژانتینی به زبان فارسی ترجمه شده است که از جملهی آنها میتوان به چندین اثر از بورخس (اطلس، الف، نامههای پر تب و تاب، موجودات خیالی و...)، ارنستو ساباتو (تونل و هجوم دوبارهی مرگ) و خورخه بوکای (قصّههای دمیان) اشاره نمود.
ترجمه آثار خارجی به زبان اسپانیایی در آرژانتین
به صورت سنّتی، کشور اسپانیا با شبکههای گسترده و پیشرفتهی نشر و توزیع کتاب و مجلّه در دنیای اسپانیاییزبان همواره رتبهی اوّل را در این بخش به خود اختصاص داده است و رقابت با این غول بزرگ، برای هر کشوری بسیار سخت است. بنابراین میتوان حدس زد که آرژانتین نیز به نوبهی خود زیر سایهی این رقیب بزرگ فعّالیت میکند. اگرچه مکزیک و آرژانتین در آمریکای لاتین صاحب بزرگترین شرکتهای انتشاراتی کشورهای اسپانیولیزبان منطقه میباشند.
در بخش ترجمه نیز عامل فوق مهمترین دلیل عدم ورود جدّی مترجمین و ناشرین آرژانتینی به دنیای آثار کتب خارجی بوده است. رئیس انجمن آرژانتینی کتاب معتقد است:
«در همه دنیا ناشران، کتابخانهداران و کتابفروشان عمده برای یافتن کتب اسپانیایی و ترجمه آثار به این زبان عازم اسپانیا میشوند. در این خصوص چندین عامل دخیل است که سابقه درازمدّت این کشور در این بخش، وجود سیستمهای پیشرفته و برنامه ریزیها و قوانین مدوّن و منظّم و بالأخره عوامل حرفهای از مهمترین آنهاست. البتّه نباید از فاصلهی زیاد دنیای لاتین با سایر مناطق جغرافیایی نیز غافل بود[۲].»
طبق گزارش منتشره توسّط انجمن فوقالذّکر، در سال 2010 تعداد 581 عنوان کتاب خارجی در آرژانتین به زبان اسپانیولی ترجمه و منتشر شده است که نشاندهندهی تنها دو درصد کتابهای منتشره در سال مورد اشاره است. البتّه این آمار به نسبت سال قبل از آن که 555 عنوان کتاب بوده است، افزایش کمی نشان میدهد. در سال مورد بحث 63 درصد کتب ترجمه شده از زبان انگلیسی بوده است. پس از آن 6/15 درصد آثار ترجمه شده از فرانسه و 6/4 درصد از زبان آلمانی به اسپانیولی ترجمه شده بوده است. ایتالیایی، پرتغالی و چینی در ردههای بعدی قرار داشتهاند. به گفتهی رئیس انجمن مزبور، اولویت بخش نشر کتاب آرژانتین، در چندین سال اخیر ترجمهی آثار مهمترین نویسندگان خارجی به زبان اسپانیولی بوده است. دلیل اصلی نیز اینگونه عنوان شده است که در سالهای اخیر هزینهی ترجمه آثار به زبان اسپانیولی در اسپانیا رشد قابل ملاحظهای داشته است که با احتساب هزینههای بالاتر چاپ (به نسبت آرژانتین) مشاهده میگردد که ترجمهی آثار در آرژانتین و فروش آن در بازار سایر کشورهای اسپانیولیزبان بهویژه اسپانیا مقرون بهصرفه و شدنی است. این اقدام با عنوان «آرژانتین ترجمه میکند» در دستور کار قرار گرفته است و مترجمین زبدهی کشور برای این کار فراخوانده شدهاند. وزارت امورخارجهی آرژانتین، پروژهای را با عنوان «برنامهی جنوب» به تصویب رسانده است که هدف آن ترجمهی مهمترین آثار ادبی و کتب فرهنگی و تاریخی آرژانتین به زبانهای دیگر برای معرّفی بیشتر کشور در جهان خارج است. طبق این برنامه تا پایان سال 2009 ترجمهی 290 اثر از نویسندگان آرژانتینی به 32 زبان خارجی نهایی شده است[۳].
در حال به روز رسانی و ویرایش
نیز نگاه کنید به
ترجمه کتاب در تونس؛ ترجمه ی کتاب از زبان های خارجی به چینی و بالعکس؛ ترجمه کتاب در سنگال؛ ترجمه در کشور مالی؛ ترجمه آثار نویسندگان زیمبابوه؛ ترجمه در کشور اردن
کتابشناسی
- ↑ روزنامهی پرفیل (2009).
- ↑ روزنامهی لاناسیون (2011).
- ↑ برگرفته از https://www.programasur.mrecic.gov.ar
منبع اصلی
خیرمند، احمدرضا (1391). جامعه و فرهنگ آرژانتین. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی.
نویسنده مقاله
احمدرضا خیرمند