ترجمه آثار آرژانتینی به زبان های دیگر

وزارت فرهنگ آرژانتین در گزارشی اعلام نموده است که در حال حاضر 90 درصد ترجمه‌های انجام شده در دنیا بین 8 زبان پرطرفدار در گردش است که اسپانیولی نیز یکی از این زبانهاست. در بین این زبانها به دلیل این‌که اسپانیولی زبان مشترک چند ده کشور جهان می‌باشد، ضمن آن که در بسیاری از کشورهای دیگر از جمله ایالات متّحده و بسیاری از کشورهای اروپایی علاقهمندان خاصّ خود را دارد، بنابراین مهم‌ترین کتابهای معروف و پرفروش جهانی که در سایر کشورها به زبان اسپانیولی ترجمه می‌شود، به آرژانتین نیز صادر و توسّط کتابفروشیهای زنجیره ای توزیع می‌شود. بنابراین آمار دقیقی از میزان فروش کتابهای ترجمهی خارجی وجود ندارد اگرچه در آمار کلّی صادرات و واردات این بخش آماری نسبی از کلّ واردات بخش کتاب می‌توان به دست آورد.

در مورد ترجمه ی کتابهای آرژانتینی به زبانهای دیگر، بین سالهای 2002 الی 2008 لیسانس ترجمه ی 706 کتاب نوشته شده توسّط نویسندگان آرژانتینی که در داخل کشور منتشر شده بودند، صادر گردیده است. تقریباً همه ی این ترجمه ها در خارج از کشور انجام شده است. در فهرست نویسندگان فعلی که کتابهای آن‌ها به زبانهای دیگر ترجمه شده است، افراد زیر در صدر قرار دارند: خولیو کورتازار، آدلفو بیویی (Adolfo Bioy casares)، گیلرمو مارتینز (Guillermo Martínez) و توماس الوی مارتینز (Tomás Eloy Martínez). بر اساس همین گزارش 71 درصد کتابهای ترجمه شده از نویسندگان آرژانتینی به سایر زبانها را رمان تشکیل می‌دهد. کشورهایی که بیشترین کتابهای این نویسندگان در آن‌ها ترجمه شده است، عبارتند از: فرانسه، آلمان، برزیل و ایتالیا.

حدود 30 درصد از کتابهای نویسندگان فوق نیز به 44 زبان دیگر ترجمه شده است که در بین آن‌ها حتّی می‌توان به اندونزیایی، فیلیپینی، کره ای، ژاپنی و چینی اشاره نمود. البتّه نیازی به این توضیح نیست که آثار شاخص آرژانتین از جمله مارتین فیرو اثر خوزه هرناندز و یا نوشته‌های بورخس به اکثر زبانهای زنده ی دنیا ترجمه شده و همچنان در حال انتشار می‌باشد و آمار فوق صرفاً مربوط به کتب نویسندگان فعلی آرژانتین محسوب می‌شود.

در جمهوری اسلامی ایران نیز آثار چندی از نویسندگان بزرگ آرژانتینی به زبان فارسی ترجمه شده است که از جمله ی آن‌ها می‌توان به چندین اثر از بورخس (اطلس، الف، نامه‌های پر تب و تاب، موجودات خیالی و...)، ارنستو ساباتو (تونل و هجوم دوباره ی مرگ) و خورخه بوکای (قصّه‌های دمیان) اشاره نمود.

ترجمه ی آثار خارجی به زبان اسپانیایی در آرژانتین

به صورت سنّتی، کشور اسپانیا با شبکه‌های گسترده و پیشرفته ی نشر و توزیع کتاب و مجلّه در دنیای اسپانیایی زبان همواره رتبه ی اوّل را در این بخش به خود اختصاص داده است و رقابت با این غول بزرگ، برای هر کشوری بسیار سخت است. بنابراین می‌توان حدس زد که آرژانتین نیز به نوبه ی خود زیر سایه ی این رقیب بزرگ فعّالیت می‌کند. اگرچه مکزیک و آرژانتین در آمریکای لاتین صاحب بزرگ‌ترین شرکتهای انتشاراتی کشورهای اسپانیولی زبان منطقه می‌باشند.

در بخش ترجمه نیز عامل فوق مهم‌ترین دلیل عدم ورود جدّی مترجمین و ناشرین آرژانتینی به دنیای آثار کتب خارجی بوده است. رئیس انجمن آرژانتینی کتاب معتقد است:

«در همه ی دنیا ناشران، کتابخانه داران و کتابفروشان عمده برای یافتن کتب اسپانیایی و ترجمه ی آثار به این زبان عازم اسپانیا می‌شوند. در این خصوص چندین عامل دخیل است که سابقه ی درازمدّت این کشور در این بخش، وجود سیستم های پیشرفته و برنامه ریزی ها و قوانین مدوّن و منظّم و بالأخره عوامل حرفه ای از مهم‌ترین آنهاست. البتّه نباید از فاصله ی زیاد دنیای لاتین با سایر مناطق جغرافیایی نیز غافل بود.»

طبق گزارش منتشره توسّط انجمن فوق الذّکر، در سال 2010 تعداد 581 عنوان کتاب خارجی در آرژانتین به زبان اسپانیولی ترجمه و منتشر شده است که نشان‌دهنده‌ی تنها دو درصد کتابهای منتشره در سال مورد اشاره است. البتّه این آمار به نسبت سال قبل از آن که 555 عنوان کتاب بوده است، افزایش کمی نشان می‌دهد. در سال مورد بحث 63 درصد کتب ترجمه شده از زبان انگلیسی بوده است. پس از آن 15/6 درصد آثار ترجمه شده از فرانسه و 4/6 درصد از زبان آلمانی به اسپانیولی ترجمه شده بوده است. ایتالیایی، پرتغالی و چینی در رده‌های بعدی قرار داشته‌اند. به گفته ی رئیس انجمن مزبور، اولویت بخش نشر کتاب آرژانتین، در چندین سال اخیر ترجمه ی آثار مهم‌ترین نویسندگان خارجی به زبان اسپانیولی بوده است. دلیل اصلی نیز این گونه عنوان شده است که در سالهای اخیر هزینه ی ترجمه آثار به زبان اسپانیولی در اسپانیا رشد قابل ملاحظه ای داشته است که با احتساب هزینه‌های بالاتر چاپ (به نسبت آرژانتین) مشاهده می‌گردد که ترجمه ی آثار در آرژانتین و فروش آن در بازار سایر کشورهای اسپانیولی زبان به‌ویژه اسپانیا مقرون به صرفه و شدنی است. این اقدام با عنوان «آرژانتین ترجمه میکند» در دستور کار قرار گرفته است و مترجمین زبده ی کشور برای این کار فراخوانده شده‌اند.

وزارت امورخارجه ی آرژانتین، پروژهای را با عنوان «برنامه ی جنوب» به تصویب رسانده است که هدف آن ترجمه ی مهم‌ترین آثار ادبی و کتب فرهنگی و تاریخی آرژانتین به زبان های دیگر برای معرّفی بیشتر کشور در جهان خارج است. طبق این برنامه تا پایان سال 2009 ترجمهی 290 اثر از نویسندگان آرژانتینی به 32 زبان خارجی نهایی شده است.

نیز نگاه کنید به

ترجمه کتاب در تونس؛ ترجمه ی کتاب از زبان های خارجی به چینی و بالعکس؛ ترجمه کتاب در سنگال؛ ترجمه در کشور مالی؛ ترجمه آثار نویسندگان زیمبابوه؛ ترجمه در کشور اردن