داستان افسانه‌­ای «یائو» و «شون»

از دانشنامه ملل
نقاشی‌های منتسب به دو امپراتور بزرگ یائو و شان
نقاشی منتسب به امپراتور یائو

براساس اسناد تاریخی چین، «یائو» و «شون» دو تن از امپراتوران باستانی چین هستند. به عبارت دیگر، آغاز تاریخ بیش از دو هزار ساله­‌ی باستانی چین، به دوران «یائو» و«شون» باز می­‌گردد. درمیان افسانه‌­ها و روایات بی­شمار در یادداشت­‌های قدیمی، داستان‌هایی درباره­‌ی این دو امپراتور وجود دارد که جایگاه مهمی در فرهنگ ستنی چین داشته و تأثیر ماندگاری برجای گذاشته است.

«یائو» یکی از رهبران قبایلی جامعه­‌ی بدوی و نمادی از فرهنگ باستانی ملت چین است. بنا به روایتی، او از فرزندان «خوانگ­دی» نیای نخست ملت چین، فردی هوشمند و نیک‌دل و مورد احترام مردم بوده است. وی در16  سالگی به رهبری قبیله­‌ای برگزیده شد که در نزدیکی شهر «بائو دِیَن» در استان کنونی «خِه ­بِی» قرار داشت.او با متحد ساختن قبائل منطقه، بر قبیله‌­ی «دون ای» پیروز شده و آن را به قبیله­‌ی خود ملحق نمود.

با گسترش قدرت قبیله‌­ی «یائو»، او به ریاست قبایل مختلف انتخاب و سپس امپراتور «یائو» نامیده شد. او فردی ساده و بی‌­ریا و عدالت‌خواه و نمونه­‌ی یک امپراتور بافضیلت و لایق در یاد مردم زنده مانده است. وی افراد را برحسب فضیلت و شایستگی آن­ها به پست­‌های مهم می­‌گماشت. به دستور او تقویمی تدوین شد و مردم برحسب آن در فصل­‌های مختلفی مراسم  به کشت و زراعت مشغول می‌­شدند. لذا، عصر «یائو­دی» دوران پیشرفت و توسعه­‌ی کشاورزی نامیده می‌­شود. او با ایجاد نخستین نظام اجتماعی متمدن ملت چین، قبائل جامعه­‌ی بدوی را به­ تدریج به نظام کشوری مبدل و نظام خانوادگی را تکمیل و برای مردم طبق اصل و نسب خونی آن­ها، نام خانوادگی تعیین کرد و با تلفیق شجره نامه‌­ی پدری و مادری، خاندان پدرشاهی را معین کرد. او سرزمین تحت سلطه­‌ی خود را به 9 «جو» یا بخش تقسیم و شاهزادگانی را برای حکمرانی به این بخش‌­ها فرستاد. در نتیجه کشور شاهد پیشرفت متوازن اقتصادی شد. طی چند هزار سال گذشته، این تقسیمات کشوری، در سرزمین چین به مورد اجرا گذاشته شد.

او به مدت 70 سال بر تخت سلطنت نشست و در پایان عمر تصمیم گرفت بر اساس شایستگی و خصوصیات اخلاقی افراد جانشین خود را از میان شاهزادگان و نمایندگان خود در نواحی مختلف برگزیند. لذا، دستور داد افراد خوش اخلاق و صاحب فضل بدون توجه به جایگاه اجتماعی آنان برای تصدی مقام امپراتوری آینده معرفی شوند. درنتیجه «شون» که مردی فقیر و تهیدست، ولی فردی شایسته بود را انتخاب کردند. «یائو­دی» نیز پس از بررسی‌های لازم، «شون» را به­ جای پسر خود به عنوان جانشین و ادامه دهنده­‌ی سلطنت تائید کرد و پس از سه سال «شون» بر مسند قدرت نشست.

امپراتور «شون» با گسترش سیاست‌­های پیشین، قوانین و مقررات جنائی نسبتا کاملی را وضع و مأموران مستقلی را مسئول امور سیاسی، اقتصادی، قضائی، آموزشی، صنایع دستی و موسیقی کشور کرد. وی هم­چنین با تدوین شیوه­‌ی ارزیابی عملکرد مقامات، نظام نسبتا کامل کشور­داری را به­ وجود آورد. از این رو، این دوران عصر بسیار درخشانی در زمینه­‌های سیاسی، تولیدی و هنری چین به شمار می­‌رود.[۱]

نیز نگاه کنید به

کتابشناسی

  1. سابقی، علی محمد (1392). جامع فرهنگ و ملل چین. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، جلد سوم، ص971-972.