دومین حمله نظامی انگلیس به افغانستان

در چهار سپتامبر ۱۸۷۹، خبر کشته‌شدن کاواگناری و همراهانش به انگلستان رسید. انگلیس ژنرال رابرتس (Roberts) را، که در کرم مستقر بود، مأمور سرکوب شورشیان و مردم کرد. رابرتس هم در اواسط سپتامبر ۱۸۷۹ از علی خیل جاجی در رأس نیروهایش به طرف کابل حرکت کرد و به لوگر آمد؛ ولی به علت کمی آذوقه دچار مشکل شد و کمی توقف کرد. زمانی که قوای انگلیس به طرف کابل می‌آمد یعقوب خان به‌جای برنامه‌ریزی برای مقابله، دستور داد تا معاش سپاه کابل را برای مدت شش ماه نقدا بپردازند و آنان را مرخص‌کنند تا درگیری صورت نگیرد تا به‌زعم او اوضاع از آنچه هست بدتر نشود.

محمدیعقوب خان که خود را در ماجرای قتل کاواگناری و همراهانش بی‌تقصیر می‌دانست، نمایندگانی را برای عذرخواهی نزد ژنرال رابرتس، فرمانده قشون انگلیس، فرستاد تا آنها را هرجا باشند متوقف ساخته، مانع ورودشان به کابل شوند؛ ولی رابرتس قبول نکرد؛ دستور انگلیس این بود که قوای انگلیسی در اولین فرصت وارد کابل شوند. وقتی هیئت اعزامی محمدیعقوب خان کاری از پیش نبرد و نتوانست ژنرال رابرتس را وادار به توقف کند؛ یعقوب‌خان که از حمله انگلیس هراسان و وحشت‌زده شده بود بدون تأمل و مشورت با سرداران افغان، به بهانه مهمانی از قصر خارج شده، به اردوگاه ژنرال رابرتس در خوشی (لوگر) رفت. هنگامی‌که او به اردوگاه انگلیس نزدیک می‌شد، تعدادی از فرستادگان قبلی او به اردوگاه رابرتس از ورود یعقوب خان مطلع شده، پنهانی به او اطلاع دادند که اگر وارد اردوگاه شود دستگیر و زندانی می‌شود و در صورت امکان بازگردد. در این هنگام انگلیس‌ها نیز از ورود یعقوب خان مطلع شدند و برای کشاندن او به اردوگاه ابتدا وی را احترام و اعزاز کردند و وقتی یعقوب خان اطمینان کرد و وارد اردوگاه شد دستگیر و زندانی شد. سپس ارتش انگلیس به طرف کابل حرکت کرد و یعقوب خان را هم زندانی و تحت‌الحفظ به همراه خود به کابل برد. ارتش انگلیس در ششم اکتبر ۱۸۷۹ به کابل رسید. وقتی مردم از دستگیری یعقوب خان مطلع شدند رایت جهاد برافراشته، به مقابله با انگلیس‌ها پرداختند، انگلیس‌ها پس از ورود به کابل، دو روز به مردم بالاحصار مهلت دادند تا اموال خود را برداشته، از آنجا خارج شوند؛ سپس به خونخواهی و جبران قتل کاواگناری به بالاحصار حمله کرده تمامی عمارات و ابنیه آن را تخریب کردند و برای قاتلان و عاملان قتل کاواگناری و همراهانش جایزه تعیین کردند، آنها با تخریب و کشتار می‌کوشیدند رعب و وحشت ایجاد کنند، انگلیسی‌ها در ۱۲ اکتبر ۱۸۷۹، کابل را کاملا تصرف کردند و تحت نظر خود حکومت‌نظامی برقرار کردند.آنها محمدیعقوب خان را که در زندان آنها بود، مجبور به استعفا کرده، پس از دو ماه زندانی در اول دسامبر ۱۸۷۹، به همراه خانواده‌اش به هند تبعید کردند. او در این هنگام ۳۲ ساله داشت.

با انتشار خبر دستگیری و تبعید محمدیعقوب خان به هند و کشتار مردم توسط قشون انگلیس به بهانه مشارکت در قتل کاواگناری، مردم به جهاد دعوت شدند و شورش کردند؛ به‌این‌ترتیب، زدوخوردهای سنگینی بین مردم و قوای انگلیسی صورت گرفت.