روابط خارجی گرجستان با اتحادیه اروپا

از دانشنامه ملل

ادغام گرجستان در ساختارهای اروپایی از جمله اولویت‌های اصلی سیاست خارجی این کشور می‌باشد. گرجستان همواره تلاش نموده تا به عضویت ناتو و اتحادیه اروپایی درآید ولی این امر تاکنون محقق نشده است. مقامات گرجستانی که اولویت نخست خود را به الحاق به نهادهای اروپایی معطوف ساخته‌اند و با جنگ آگوست واگرایی نهایی خود را از روسیه نشان دادند، معتقدند عملیاتی شدن این برنامه منافع متقابل زیادی برای کشورهای منطقه و همچنین اتحادیه اروپا در بر خواهد داشت. از منظر آن‌ها کشورهای منطقه در قالب این برنامه و به شکل جمعی به شکل بهینه‌تری قادر به کنترل مرزهای خود خواهند بود که از این طریق نه تنها خود آن‌ها، بلکه کل اتحادیه اروپا سود خواهد برد. به اعتقاد آن‌ها با اجرایی شدن این برنامه کشورهای منطقه در خواهند یافت که تمام راه‌ها به مسکو ختم نمی‌کند و آن‌ها می‌توانند به حاشیه امن بیشتری تعاملات خود را به سوی اروپا سمت دهند.

از سوی دیگر منطقه قفقاز جنوبی نیز در سیاست خارجی اروپاییان از اهمیت بسزایی برخوردار است و همواره از آن به عنوان یک منطقه مهم و حیاتی می‌نگرد. لذا به دنبال برقراری یک رابطه نزدیک با این کشورها و همکاری تنگاتنگ با آن‌ها و به ویژه گرجستان به خاطر موقعیت جغرافیایی و سیاست گرایش به غرب آن می‌باشند. وجود گاز منطقه و واقع شدن گرجستان در مسیر ترانزیتی و به عنوان یکی از مسیر‌های مطمئن برای انتقال انرژی به اروپا دلیل توجه اصلی اروپا به داشتن روابط با گرجستان و گسترش آن است.

اتحادیه اروپا در راستای سیاست همسایگی، علاوه بر کمک‌های اقتصادی فعلی برای اجرای پروژه‌های اقتصادی در گرجستان، نیازمند آن است که تعرفه‌های ترجیحی بیشتری به کالاهای گرجی اختصاص داده و سرمایه‌گذاری بیشتری در آن کشور انجام دهد، زیرا حل معضلات اقتصادی برای تداوم ثبات سیاسی و اصلاحات سیاسی اقتصادی در گرجستان اجتناب‌ناپذیر است و در صورت عدم حل مشکلات اقتصادی مانند بیکاری، فقر و درآمد سرانه پایین، ممکن است ثبات مورد نظر اتحادیه اروپا در گرجستان از بین برود که این مسئله در راستای سیاست همسایگی اروپا نیست. تدوین و هدف از «مشارکت شرقی» اتحادیه اروپا اخیراً برنامه‌ای را تحت عنوان آن را ارائه کمک‌های فوری و بلندمدت به شش کشور حاضر در قفقاز جنوبی اعلام کرده است. بر اساس اعلام خوزه مانوئل باروسو، رئیس دور‌های کمیسیون اروپا برنامه جدید اتحادیه اروپا به طور ویژه با هدف پیشبرد دموکراسی و اقتصاد بازار همکاری با گرجستان، آذربایجان، ارمنستان، اوکراین، بلاروس و مولداوی تدوین شده است. بر اساس این برنامه قرار است اتحادیه اروپا مبلغ 350 میلیون یورو را در قالب کمک‌های مالی به این کشورها برای انجام اقداماتی در جهت تأمین شرایط تجارت آزاد، تقویت همکاری‌ها در زمینه انرژی، تحکیم مرزها و تقویت نهادهای مدنی آن‌ها اختصاص دهد. باروسو طی سخنانی با اشاره به جنگ پنج روزه ماه آگوست در قفقاز جنوبی و خسارت‌های مختلف ناشی از آن به کشورهای منطقه قفقاز جنوبی و کشورهای همجوار «جامع و کامل» آن، ابتکار جدید اتحادیه اروپا برای حمایت از این کشورها را برنامه‌ای عنوان و از این شش کشور به عنوان شرکاء شرقی اتحادیه اروپا نام برد. او ارائه کمک‌ها در قالب این برنامه را در حقیقت اقدامی مستقیم در جهت منافع اروپا ارزیابی کرد. بر اساس قرائن موجود اتحادیه اروپا قصد دارد برای عملیاتی کردن این برنامه، موافقت‌نامه‌های جداگانه‌ای را با شش کشور فوق تدوین و امضاء نماید. از همین رو برخی از کشورهای منطقه ابراز امیدواری کرده‌اند که در قالب این برنامه در مرحله اول نظام روادید شنگن به صورت رایگان در خصوص این شش کشور اجرا و در مرحله بعد نیز نظام روادید بین این کشورها و سایر کشورهای عضو پیمان شنگن به طور کامل حذف شود[۱].

نیز نگاه کنید به

گرجستان؛ سیاست و حکومت گرجستان؛ روابط گرجستان با کشورهای جهان؛ روابط خارجی گرجستان

کتابشناسی

  1. بنیاد مطالعات قفقاز (۱۳۹۲). جامعه و فرهنگ گرجستان. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (در دست انتشار)، ص84-85.