سید سبط حسن رضوی

از دانشنامه ملل
سید سبط حسن رضوی، برگرفته از فصلنامه دانش، ش 51، زمستان 1376، اسلام آباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان.
کارت دانشجویی سید سبط حسن رضوی برگرفته از فصلنامه دانش، ش 51، زمستان 1376، اسلام آباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان

سید سبط حسن رضوی، فرزند سید یوسف حسین (تولد: مرداد 1307ش در شهر لکهنو، درگذشت: آذر 1376ش در اسلام ­آباد).

نیاکان سبط حسن از مدینه به توس در ایران و سپس به سبزوار کوچیدند و پس از آن به بلخ و کابل و دهلی رفته و در روزگار نوابان اَوده در لکهنو ساکن شدند.

نیای وی سید محمد عباس و پدرش هر دو فقیه و پزشک و مدرس بودند. سیدحسن در 1329 ش از دانشگاه لکهنو دانشنامه ارشد زبان و ادبیات فارسی گرفت و یک چند مدیر انجمن مسلم در همان دانشگاه بود. پس از تشکیل کشور پاکستان در 1947م به پاکستان مهاجرت کرد و در کویته و سکهر و پس از آن در لارکانه اقامت گزید. بعد از مدتی به کراچی رفت و مرکزی آموزشی به نام دبیرستان ایرانیان تاسیس کرد. در 1335ش به ایران سفر کرد و از محضر استادان ایرانی مانند جلال­ الدین همایی، محمدمعین، محمدباقر هوشیار، بدیع ­الزمان فروزانفر، لطفعلی صورتگر و سعید نفیسی درس­ها آموخت.

پس از شش ماه به کراچی برگشت و به راولپندی رفت و در دانشکده آنجا به تدریس پرداخت. در 1337ش انجمن روابط فرهنگی پاکستان و ایران را بنا نهاد. با انتقال پایتخت به اسلام ­آباد، به پایتخت رفت و نام انجمن روابط فرهنگی را به سازمان فارسی تغییر داد.

وی با نوشتن رساله دکتری خود با عنوان "فارسی گویان پاکستان"، در سال 1353ش از دانشگاه تهران درجه دکتری گرفت و به راولپندی برگشت و به تدریس ادبیات فارسی در دانشکده آنجا پرداخت.

سید سبط حسن در 1366ش بازنشسته شد و از طرف رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران در اسلام ­آباد برای همکاری با "فصلنامه دانش" دعوت بکار شد و تا پایان عمر در مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان سرپرست و همکار مدیر فصلنامه اشتعال داشت.

از یادگارهای وی، تاسیس دبستان انیس، انجمن فارسی، انجمن فارغ­ التحصیلان دانشگاههای ایران، انجمن مرکزالمسلمین، و مجلس ایران­شناسی است. وی به زبان های اردو، فارسی، عربی، هندی و انگلیسی آشنایی کافی داشت.

از آثار او می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • کتاب گلشن فارسی 1 و 2؛
  • سوابق تاریخی و روابط مادی و معنوی مردم پاکستان و ایران؛
  • و ده ها مقاله در نشریات فارسی و اردو زبان[۱].

نیز نگاه کنید به

مطالعات ایرانی و ایران شناسی در پاکستان؛ سازمان فارسی(راولپندی)

کتابشناسی

  1. توسلی، محمد مهدی (1403). یادداشت های شخصی.

نویسنده مقاله

محمد مهدی توسلی