شیوه‌نامه‌ها
شیوه نامه تهیه مقاله برای دانشنامه برخط جامعه و فرهنگ ملل(دانشنامه ملل)
مقدمه
مقاله دانشنامهیی دارای ویژگی های خاص خود است که آن را از سایر انواع مقاله متمایز می سازد. بر این اساس دانشنامه ها از اصول و ضوابط نسبتا مشترکی برای تهیه مقاله های خود استفاده می کنند. در عین حال هر دانشنامه یی نیز به تناسب هدف، مأموریت و ویژگی های خاص خود می تواند یک شیوه نامه اختصاصی را برای تأمین محتوا و نگارش مقاله طراحی و اجرا کند. دانشنامه برخط جامعه و فرهنگ ملل، که از این پس به اختصار "دانشنامه ملل" نامیده می شود، از جنبه های مختلف دارای ویژگی هایی است که نیازمند تدوین شیوه نامه اختصاصی برای تأمین محتوا و تهیه مقالات خود است. بر این اساس شیوه نامه حاضر با استفاده از منابع مختلف، تجارب دیگر دانشنامه ها و توجه به ویژگی های این دانشنامه تدوین شده است. این شیوه نامه مبنای تهیه مقاله برای دانشنامه ملل خواهد بود.
بخش اول . معرفی دانشنامه ملل
الف. تعریف دانشنامه ملل:
دانشنامه بر خط جامعه و فرهنگ ملل یک مرجع تخصصی الکترونیک به زبان فارسی در فضای مجازی است که به حوزۀ فرهنگی و اجتماعی ملت های دیگر می پردازد. این دانشنامه، متشکل از مجموعهیی دانشنامه است که برای کشورهای مختلف نگارش می شود. مأموریت این دانشنامه، تأمین و دسترس پذیر ساختن محتوای معتبر و روزآمد در زمینه های مختلف فرهنگی و اجتماعی جوامع دیگر است. این دانشنامه در تلاش است با استفاده از بستر ویکی مدیا و قابلیت های آن و ایجاد پیوند میان معانی و موجودیت ها در متن محتوا، ارزش محتوای تأمین شده را افزایش دهد. پایه اولیه شکل گیری این دانشنامه حدود 30 عنوان کتاب جامعه و فرهنگ ملل است که توسط مرکز مطالعات راهبردی روابط فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و از سال 1391 برای کشورهای مختلف تدوین و یا منتشر شده است. ویرایش، تصحیح، روزآمد سازی و تکمیل محتوای کتاب های مذکور در فضای ویکی و گسترش محتوای این دانشنامه در مورد سایر کشورها، در دستور کار این دانشنامه است. برای حفظ و تقویت اعتبار محتوای دانشنامه، راهبری دانشنامه و تأمین محتوای آن در چارچوب ضوابط تعیین شده، با هدایت متخصصان امر و تحت اشراف شورای علمی و گروه های ویراستار دانشنامه انجام می شود.
ب. اهداف دانشنامه ملل:
1. تأمین و دسترس پذیر ساختن محتوای معتبر در زمینه جامعه و فرهنگ ملل دیگر، برای سیاستگذاران، برنامه ریزان و دست اندرکاران امور فرهنگی بین المللی جمهوری اسلامی ایران
2. آشنایی سیاستگذاران، برنامه ریزان و دست اندر کاران امور فرهنگی و اجتماعی جمهوری اسلامی ایران با امور فرهنگی و اجتماعی سایر کشورها و استفاده از تجارب و درس آموخته های آنان در این زمینه
3. دسترسی دانشجویان، استادان و پژوهشگران علاقمند به امور فرهنگی و اجتماعی جوامع دیگر به محتوای معتبر در این زمینه
4. ارتقای شناخت و درک ملت ایران از جامعه و فرهنگ ملل دیگر و تجاب و درس آموخته های فرهنگی و اجتماعی آنان
بخش سوم. ساختار محتوایی دانشنامه و اولویت های آن:
الف. ساختار محتوایی دانشنامه:
دانشنامه ملل از لحاظ محتوایی دارای دو ساختار کشوری و موضوعی است که هر دو ساختار با یک محتوای واحد شکل می گیرد و با یکدیگر در پیوند و ارتباط هستند. جدول 1 محتوای ساختار های کشور و موضوعی را نشان می دهد.
جدول 1. ساختارهای کشوری و موضوعی دانشنامه ملل
| ساختارهای محتوایی دانشنامه ملل | ||
| ساختار کشوری
(بر اساس هر کشور و به تعداد کشورهای هدف) |
ساختار موضوعی | |
| خط، زبان و ادبیات فارسی در کشور هدف | خط، زبان و ادبیات فارسی در جهان | |
| ایرانیان و ایرانی تباران در کشور هدف | ایرانیان و ایرانی تباران در جهان | |
| ایرانشناسی در کشور هدف | ایرانشناسی در جهان | |
| میراث و مفاخر ایرانی و مشترک در کشور هدف | میراث و مفاخر ایرانی و مشرک با کشورها و ملل دیگر | |
| همکاری ها و مبادلات گردشگری، ورزشی، علمی و فرهنگی میان ایران و کشور هدف | همکاری ها و مبادلات گردشگری، ورزشی، علمی و فرهنگی ایران با سایر کشور ها | |
| روابط، همکاری و مبادلات تجاری و سیاسی ایران و کشور هدف | روابط، همکاری و مبادلات تجاری و سیاسی ایران با سایر کشورها | |
| دین، ادیان و مذاهب در کشور هدف | ادیان و مذاهب در کشورها و جوامع دیگر | |
| قومیت و اقوام شاخص در کشور هدف | قومیت و اقوام شاخص در کشورها و جوامع دیگر | |
| مهاجرت در کشور هدف | مهاجرت در کشورهای دیگر | |
| جامعه و نظام اجتماعی در کشور هدف | جامعه و نظام اجتماعی در کشورهای دیگر | |
| فرهنگ و نظام فرهنگی در کشور هدف | فرهنگ و نظام فرهنگی در کشورهای دیگر | |
| آموزش، علم، فناوری و اندیشه ورزی در کشور هدف | آموزش، علم، فناوری و اندیشه ورزی در کشورهای دیگر | |
| زیست بوم فضای مجازی در کشور هدف | زیست بوم فضای مجازی در کشورهای دیگر | |
| اقتصاد فرهنگ و بازار صنایع فرهنگی در کشور هدف | اقتصاد فرهنگ و بازار صنایع فرهنگی در کشورهای دیگر | |
| ورزش و نظام امور ورزشی در کشور هدف | ورزش و نظام امور ورزشی در کشورهای دیگر | |
| مناطق و شهرهای شاخص در کشور هدف | مناطق و شهرهای شاخص در کشورهای دیگر | |
| سیاست خارجی و کنشگری فرا ملی کشور هدف | سیاست خارجی و کنشگری فرا ملی کشورهای دیگر | |
| بهداشت و سلامت در کشور هدف | بهداشت و سلامت در کشورهای دیگر | |
| اقتصاد و نظام اقتصادی در کشور هدف | اقتصاد و نظام اقتصادی در کشورهای دیگر | |
| سیاست و نظام سیاسی در کشور هدف | سیاست و نظام سیاسی در کشورهای دیگر | |
| تاریخ در کشور هدف | ||
| جغرافیای انسانی در کشور هدف | جمعیت در کشورهای دیگر | |
| جغرافیای طبیعی در کشور هدف | ||
ب. اولویت کشورها:
الویت اول: کشورهای حوزه مقاومت اسلامی و کشورهای همسایه
به ترتیب شامل : فلسطین، عراق، سوریه، لبنان، یمن، افغانستان، ترکیه، آذربایجان، پاکستان، روسیه، قطر، عمان، عربستان، ارمنستان، ترکمنستان، بحرین، امارات
اولویت دوم: کشورهای مناطق پیرامونی ایران
به ترتیب شامل: منطقه آسیای مرکزی و قفقاز(گرجستان، تاجیکستان، ازبکستان، قزاقستان، قرقیزستان)، منطقه شبه قاره شامل(هند، بنگلادش، سریلانکا)؛ منطقه غرب آسیا(مصر، اردن)؛ و اکراین و بلاروس
اولویت سوم: کشورهای بازیگر و نقش آفرین در دوران گذار در سطح منطقه و جهان
شامل: چین، آفریقای جنوبی، برزیل، آمریکا
اولویت چهارم: سایر کشورهای حائز اهمیت در روابط فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
به ترتیب شامل: آفریقا(کشورهای شمال آفریقا، کشورهای غرب و شرق آفریقا)؛ آمریکای لاتین(ونزوئلا، کوبا، مکزیک، آرژانین، بولیوی)؛ شرق آسیا و استرالیا(اندونزی، مالزی، تایلند، فیلیپین، ژاپن، استرالیا)؛ شرق اروپا(بوسنی، صربستان، بلغارستان، کرواسی، آلبانی)؛ غرب و شمال اروپا(آلمان، انگلیس، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، یونان، سوئد، دانمارک، فنلاند، هلند، نروژ، سوئیس)؛ کانادا
ج. اولویت های موضوعی:
اولویت اول. موضوع های مرتبط با ایران:
به ترتیب اولویت شامل: خط، زبان و ادبیات فارسی در خارج از کشور؛ ایران شناسی در جهان؛ ایرانیان مقیم خارج کشور و ایرانی تباران در کشورهای دیگر؛ میراث و مفاخر ایرانی و مشترک در کشورهای دیگر؛ روابط، همکاری و مبادلات فرهنگی، علمی، دینی، گردشگری و ورزشی ایران با کشورهای دیگر؛ روابط، همکاری و مبادلات اقتصادی و سیاسی ایران با کشورهای دیگر
اولویت دوم. موضوع های فرهنگی و اجتماعی در کشورهای دیگر:
به ترتیب اولویت شامل: دین، ادیان و مذاهب در کشورهای دیگر؛ قومیت و اقوام شاخص در کشورهای دیگر؛ مهاجرت در کشورهای دیگر؛ جامعه و نظام اجتماعی در کشورهای دیگر؛ فرهنگ و نظام فرهنگی در کشورهای دیگر؛ آموزش، علم، فناوری و اندیشه ورزی در کشورهای دیگر؛ زیست بوم فضای مجازی در کشورهای دیگر؛ اقتصاد فرهنگ و بازار صنایع فرهنگی در کشورهای دیگر؛ ورزش و نظام امور ورزشی در کشورهای دیگر.
اولویت سوم. سایر موضوعات در کشورهای دیگر:
به ترتیب اولویت شامل: مناطق و شهرهای شاخص در کشورهای دیگر؛ سیاست خارجی و کنشگری فرا ملی کشور های دیگر؛ بهداشت و سلامت در کشور های دیگر؛ اقتصاد و نظام اقتصادی در کشور های دیگر؛ سیاست و نظام سیاسی در کشور های دیگر؛ جمعیت در کشورهای دیگر
بخش دوم. ویژگی های مقاله دانشنامه ملل:
تعریف مقاله دانشنامهیی:
مقاله ی دانشنامه ای درباره یک موضوع واحد و با تکیه بر اطلاعات روشن و دسته بندی شده با هدف اطلاع رسانی نوشته می شود و اطلاعات جامعی دربارهی موضوع از منابع موثق گردآوری می کند و با تلخیص و ترکیب آنها، فشرده ای از معتبر ترین اطلاعات را درباره هر مدخل به نگارش در می آورد. به بیان دیگر مقاله دانشنامهیی، ارائه کننده اطلاعات پایه و مستند در خصوص یک موضوع مشخص است و فشرده تمام اطلاعات معتبر در آن موضوع را دربردارد.
الف. ویژگی های محتوایی مقاله دانشنامه ملل:
1. در دانشنامه ملل هر مقاله استقلال نسبی دارد. از اینرو محتوای آن باید بر موضوع تعیین شده متمرکز باشد. همچنین محتوای مقاله باید جامع و مانع باشد. بدین ترتیب که به همه جنبه های موضوع بپردازد و در عین حال از قلمرو موضوع خارج نشود.
2. مقاله دانشنامه ملل از نوع مقاله گردآوری است. این نوع مقاله صرفا به گردآوری و انعکاس محتوا و اطلاعات مندرج در منابع مرتبط با موضوع خاص می پردازد.[1] بنابر این رویکرد نگارش این نوع مقاله، گزارش کردن محتوای موجود در منابع است و محتوای هر مقاله حاصلِ اطلاعات و محتوای گردآوری شده از منابع معتبر است. به بیان دیگر هدف مقاله ی دانشنامه ملل ارائه اطلاعات اساسی، اصیل، موثق، متقن، مستند، دارای اعتبار و قابل استناد راجع به یکی از موضوع های مرتبط با جامعه و فرهنگ ملل دیگر است که در منابع دیگر آمده است. لذا برای حفظ اعتبار و اتقان دانشنامه، در نگارش مقاله باید از منابع اصیل و معتبر بویژه منابع اصیل، معتبر و رسمی کشور هدف استفاده شود.
3. در نگارش مقاله، بیان تحلیل، دیدگاه ها و نظریه های تازه که رواج و مقبولیت نیافته اند مجاز نیست. همچنین تحقیق دست‌اول به‌معنای استنباط و ارائه تحلیل و برداشت‌های شخصی ممنوع است و نویسندگان باید تمامی اطلاعات، محتوا، ادعاها و گزاره‌ها را به منبعی معتبر مستند ساخته و این استناد را در متن مقاله نیز ذکر کنند.
4. مقاله دانشنامه ملل باید با رویکرد تبیینی و توصیفی نوشته شود و حتی الامکان از رویکرد و بیان تحلیلی اجتناب شود. اما در جایی که ارائه تحلیلی کوتاه، معتبر و مستند، به تبیین و توصیف موضوع کمک می کند، استفاده از تحلیل های کوتاه و پذیرفته شده از منابع معتبر بلامانع است.
5. محتوا و اطلاعات مقاله های دانشنامه ملل، کلی و نسبتا موجز و مختصر است و به ندرت از اطلاعات تفصیلی استفاده می شود. بر این اساس باید بیشترین محتوا را در متن نسبتا کوتاه گنجاند و در همین راستا، هر گزاره باید اطلاعات جدیدی ارائه دهد. بدین ترتیب که مغز و لُب هر بند(پاراگراف) باید در ابتدای آن ذکر شود و در ادامه، شواهد و دلایل و جزئیات بیان شود. برای نوشتن یا اثبات چیزی نباید مقدمه‌چینی کرد، بلکه همه گزاره‌ها باید به ترتیب اهمیت و اولویتِ ارتباط با موضوع بیان شوند. بطور کلی از جملات توضیحی جز برای رفع ابهام پرهیز شود و عبارت‌پردازی به‌طور کلی کنار گذاشته شود.
6. طول و اندازه مقاله دانشنامه ملل از پیش تعیین می شود. لذا طول و اندازه مقاله باید متناسب با اهمیت موضوع و اندازه و حجم تعیین شده باشد؛ نه تابع اطلاعات و مواد در دسترس نویسنده.
7. دانشنامه ملل یک مرجع تخصصی است که در عین حال مورد مراجعه عموم نیز قرار می گیرد. لذا مقاله های آن در عین اعتبار، باید با بیانی ساده و دور از پیچیدگی های تخصصی نوشته شوند تا برای غیر متخصصان نیز قابل فهم و استفاده باشند. با این حال نویسنده باید بتواند ادبیات حاکم بر موضوع را به مخاطب انتقال دهد و ساده‌نویسی را به شیوه‌ای اتخاذ نکند که پیام و مضمون اساسی موضوع حذف شود.
8. مقاله باید از يک ساختار منسجم و روشن برخوردار باشد. بدین ترتیب که سرفصل ها و بخش های مقاله کاملا با عنوان مقاله منطبق باشند و متن و محتوا نیز با سرفصل ها و بخش های مقاله منطبق باشد. همچنین رعایت نظم پلکانی و درختی موضوعات فهرست مندرجات برای حفظ انسجام و نظم محتوا ضروری است.
9. مقاله باید از یک سیر منظم و منطقی برخوردار باشد. بدین ترتیب که هر مطلب و هر بند(پاراگراف) مکمل مطلب قبلی خود و مقدمه مطلب بعدی خود باشد.
10. مقالات بایستی با بیان و ادبیات علمی بدون ابهام و پیچیدگی و شفاف و روشن باشد. در عین حال دور از تصنع و تفنن نگارش شود و خالی از تعبیرات و الفاظ مهجور و نامأنوس و فارغ از تکرار و مترادف های بی نقش و پیراسته از تعارف و کلی گویی و مدح و ذم باشد. در نگارش مقاله از درج احساس و استفاده از ادبیات احساسی، تبلیغی و رسانه ای نیز پرهیز شود.
11. در مقاله ای که به معرفی اشخاص و اعلام می پردازد، باید ضمن ارائه شرح حال، به تبیین، توصیف و تحلیل کوتاه، معتبر و مستند از اشخاص و اعلام نیز پرداخته شود.
12. هر مقاله دانشنامه دارای امضای پدید آورنده یا پدیدآورندگان آن مقاله است.
ب. اصول و شیوه استناد در مقاله :
ب-1. اصول استناد در مقاله:
1. در هر حوزه‌ای مدعاها و گزاره ها به منابع شناخته شده همان حوزه ارجاع داده شود.
2. در نقل و انتقال مطالب از منابع دیگر، برای حفظ اندازه، یکدستی و شیوایی متن مقاله دانشنامه، از نقل لفظ یا نقل مستقیم و انتقال عین متن اجتناب شود و بر نقل پیام، معنا و مضمون و همچنین نقل خلاصه تمرکز شود.
3. مطالب نقل شده نباید با آنچه در منبع آمده تغایر داشته باشد.
4. در دانشنامه ملل، منابع مکتوب بر منابع اینترنتی مقدم است. این سیاست منافاتی با استفاده از نسخه‌های دیجیتال منابع مکتوب ندارد.
5. ارجاع به منابع دست اول و معتبر بویژه منابع منتشره در کشور هدف مورد تأکید است.
6. روزآمد بودن محتوای مقالات به روزآمد بودن منابع وابسته است بنابر این در صورت وجود منابع هم وزن و هم اعتبار، منبع روزآمد مرجح است.
ب-2. شیوه استناد در مقاله:
1. نقل از منابع حتی‌المقدور نقل بدون واسطه باشد.
2. در صورت نقل از یک منبع باواسطه، ذکر منبع واسطه ضروری است.
3. استفاده از محتوا و اطلاعات منابع باید با ارجاع درون متنی صورت پذیرد. روش ارجاع درون متنی در دانشنامه ملل روش APA است.
4. فهرست منابع و مآخذ فارسی و لاتین در دانشنامه ملل نیز بر اساس روش APA انجام می شود.
ج. ویژگی های شکلی مقاله دانشنامه ملل:
1. در نگارش مقاله، آیین نگارش فارسی مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی رعایت شود.
2. همچنین در متن مقاله از واژگان غیرفارسی استفاده نشود. واژه کلیدی غیر فارسی یا نامهای خارجی مورد استفاده در متن به صورت پاورقی در انتهای هر صفحه زیر نویس شود.
3. مقاله با قلم نازنین و اندازه 14 نگارش شود.
4. برای استفاده از علائم نگارشی مانند: . ، : ؛ و سایر موارد، این علائم چسبیده به کلمه قبلی و یک فاصله با کلمه بعدی فاصله داشته باشد.
5. همه شکل ها، عکس ها و جداول باید دارای شماره، توضیحات و مرجع در زیر عکس و شکل و بالای جدول باشد. در صورتی که در جدول ها، نمودارها و شکلها از کلمات و اعداد انگلیسی استفاده شده است، حتما به فارسی برگردانده شود و مرجع آنها ذکر شود. همچنین باید فایل تصویری تمام عکس ها و نگاره ها خارج از Word با فرمت JPG یا TIFF نیز ارائه گردد.
د. ویژگی پدید آورندگان مقاله های دانشنامه ملل:
- تحصیلات و رشته تحصیلی پدیدآورنده
- میزان تسلط و تخصص پدید آورنده در زمینه کشور هدف، جامعه و فرهنگ کشور هدف و مدخل تعیین شده
- آثار قبلی پدید آورنده در زمینه کشور هدف، جامعه و فرهنگ کشور هدف و مدخل تعیین شده
- تسلط پدید آورنده به زبان رایج کشور هدف
بخش سوم. روش های تهیه مقاله برای دانشنامه ملل:
حوزه و قلمرو محتوایی دانشنامه جامعه و فرهنگ ملل به جهت تعدد کشورها و تعدد موضوعات در هر کشور، بسیار گسترده است. بنابر این پرداختن به این حوزه های گسترده و تأمین مقاله مناسب در این گستره بسیار وسیع و متنوع، نیازمند اعتبارات مالی هنگفت و زمان طولانی است. با توجه به این که چنین اعتبار و زمانی در اختیار نیست، لذا برای دست یابی به محتوای مورد نیاز دانشنامه، به ترتیب اولویت از روش های ذیل استفاده می شود:
الف. تهیه مقاله دانشنامه از طریق انتقال و بازآفرینی محتوای فارسی:
اساس کار دانشنامه بر استفاده از محتوای فارسی معتبر و موجود است. لذا این روش مقدم بر روش های دیگر است.
الف- 1. انتقال عین مطلب به دانشنامه:
در این روش ابتدا موضوع مورد نظر در منابع معتبر فارسی از جمله کتاب های مرجع و دانشنامه ها، پایان نامه ها، مقالات علمی و معتبر و کتاب های خاص آن موضوع و بویژه آثار منتشر توسط سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و سفارتخانه های خارجی مستقر در تهران جستجو می شود. چنانچه مطلبی به عنوان یک مقاله مستقل عینا قابل انتقال به دانشنامه باشد، با ذکر منبع به دانشنامه منتقل می شود.
الف-2. بازآفرینی و متناسب سازی محتوای فارسی:
در این روش چنانچه یک محتوای موجود در منابع معتبر فارسی، به لحاظ مضمون قابل انتقال به دانشنامه ملل باشد ولی به لحاظ شکل، اندازه و ترتیب مطالب نیازمند بازآفرینی و متناسب سازی با الگوی دانشنامه باشد. این محتوای واحد از طریق تغییرات شکلی، تلخیص، ویرایش، تکمله و مانند آن، با الگوی دانشنامه ملل متناسب سازی می شود. در این موارد ابتدا منبع مقاله ذکر می شود و سپس نام تلخیص کننده وارد می شود.
ب. تهیه مقاله دانشنامه از طریق ترجمه و بازآفرینی محتوای غیر فارسی:
چنانچه مطلب فارسی مناسبی برای دانشنامه ملل یافت نشود، مرحله تأمین محتوا از طریق ترجمه آغاز می شود. این مورد بویژه در بخش هایی چون جغرافیای طبیعی، جغرافیای انسانی، سیاست و نظام سیاسی، آموزش و نظام آموزشی، جامعه و نظام اجتماعی، فرهنگ و نظام فرهنگی کشور هدف قابل استفاده است.
ب- 1. ترجمه و انتقال عین متن غیر فارسی:
در این روش با استفاده از مترجمان مسلط به زبان رایج در کشور هدف، بویژه ظرفیت رایزنی های فرهنگی خارج از کشور، تلاش می شود مقالات دانشنامه ای مناسب از منابع مرجع و معتبری که در کشور هدف منتشر می شود شناسایی و ترجمه شود و عین ترجمه فارسی(احتمالا با اندکی تلخیص، ویرایش یا تکمله)، با ذکر منبع در دانشنامه ملل واسپاری شود. کتاب های مرجع، دانشنامه ها، سالنامه ها، گزارش های رسمی و دولتی، رساله ها و پایان نامه ها و مقالات و کتاب های معتبر از جمله منابع معتبر خارجی محسوب می شوند.
ب-2. باز آفرینی و متناسب سازی متن غیر فارسی:
در صورتی که یک متن ترجمه شده به فارسی به لحاظ شکل، اندازه و ترتیب مطالب نیازمند بازآفرینی و متناسب سازی با الگوی دانشنامه ملل باشد، این متن از طریق تغییرات شکلی، تلخیص، ویرایش، تکمله و مانند آن بازآفرینی و متناسب سازی شده و با ذکر منبع اصلی و تلخیص کننده آن در دانشنامه ملل واسپاری می شود.
ج. تهیه مقاله دانشنامه از طریق سفارش به تدوین مقاله جدید:
چنانچه تأمین مقاله های مورد نیاز دانشنامه ملل در یک موضوع، از طریق انتقال و بازآفرینی متون موجود فارسی و غیر فارسی امکان پذیر نباشد، موضوع مورد نظر به پدیدآورنده و نویسنده واجد شرایط در ایران یا خارج از کشور سفارش داده می شود. سفارش تدوین مقاله تنها برای موضوع های دارای اهمیت راهبردی و اولویت بالا انجام می شود. بخش هایی چون خط، زبان و ادبیات فارسی؛ ایران شناسی، ایرانیان و ایرانی تباران؛ میراث ایرانی و مشترک در کشور هدف و روابط ایران با کشور هدف از جمله مواردی است که غالبا نیاز به سفارش تدوین مقاله جدید دارد. سفارش تدوین مقاله برای دانشنامه می تواند به صورت فراخوان در صفحه دانشنامه برخط و سایر بسترهای فضای مجازی و یا سفارش به افراد خاص انجام شود.
بخش چهارم. فرآیند تهیه مقاله برای دانشنامه ملل:
پس از تصویب فهرست و طول و اندازه مدخل ها دانشنامه و اولویت های آنها، توسط شورای سرویراستاران دانشنامه ملل، این فهرست در اختیار گروه های ویراستاری دانشنامه جامعه و فرهنگ هر منطقه، کشور یا موضوع قرار می گیرد. هر گروه ویراستاری بر اساس مدخل ها مصوب و متناسب با وضعیت محتوای موجود در دانشنامه و همچنین گستردگی و وضعیت موضوع در کشور هدف، اقدامات ذیل را به عمل می آورد:
1. تعیین عناوین مقاله ها و طول و اندازه هر مقاله، به تناسب وضعیت موضوع در هر کشور
2. تعیین روش تهیه هر مقاله(یکی از روش های انتقال و بازآفرینی متن فارسی- ترجمه و بازآفرینی متن غیر فارسی- سفارش تدوین مقاله جدید)
3. بررسی و تعیین پدیدآورنده مقاله و سفارش کار به وی و تعیین زمان و برآورد هزینه انجام کار
4. دریافت و داوری مقاله
5. انطباق استنادها و منابع و مآخذ مقاله
6. متناسب سازی مقاله با الگوی دانشنامه
7. ارزیابی و تأیید مقاله نهایی و واسپاری به دانشنامه ملل
8. نظارت بر مراحل ویکی سازی مقاله در دانشنامه و رعایت شیوه نامه ویکی سازی
9. دریافت بازخورد نشر مقاله
10. ویرایش، روزآمد سازی و تکمیل مقاله در دانشنامه بر اساس بازخوردها و در طول زمان
[1][1] . تفاوت مقاله گردآوری با مقالۀ تحلیلی آن است که به ارائه یافته و نظریه جدید منتهی نمی شود و اختلافش با مقاله مروی آن است که الزاما به سنجش و ارزیابی آثار پیشین نمی پردازد.