مناسبات و روابط اجتماعی سنگال

باید توجه کرد، اگر چه نظام های طبقاتی شناخته شده در سنگال در اثر عوامل مختلفی مثل اسلام و اقتصاد بازار بسیار تغییر یافته است، طبقه عالی علی‌رغم مسلمان شدن به سختی با افراد خارج طبقه خود ازدواج می کند. مشاهده می شود که بعضی از افراد این طبقه که حتی تحصیلات دینی داشته یا روحانی بشوند شغل سنتی در این حوزه را رها کرده اند. این تغییر شغل در زمینه طبقه را جهت شکل دادن به زیر گروه بوده تا بتوان با افراد داخل طبقه خود ازدواج نمایند گر چه این افراد زیاد هستند که ازدواج با افراد خارج گروه می نمایند. همچنین است که یک آهنگر که از پدر این شغل به او انتقال یافته و یک عالم مسلمان و روحانی از ازدواج با اعضاء طبقه اجتماعی خود که هنوز پیشه ور (سازنده صنایع دستی است) اجتناب می کند. خصوصاً به آن نیز دختر نمی دهند همین گونه است که مدیحه سرا که خواننده مدرن شده، خود را از مدیحه سرا برتر می داند با خانواده مدیحه سرا سنتی ازدواج نمی کند چون از لحاظ اجتماعی خود را برتر می داند. ولی این ترفیع و جهش اجتماعی باعث انزوا گرایی در یک زیرگروه اجتماعی جدید می شود که باید در این زیرگروه با یکدیگر ازدواج کنند و نه اینکه آن‌ها با افراد دیگر هر طبقه ای ازدواج نمایند.

روابط بین فروشندگان و مشتریان نیز هنوز از جامعه سنگال برچیده نشده است (در سنگال قدیم مرسوم بوده که از فروشندگان ثابت یا دوره گرد افراد خاص یک گروه یا طبقه اجتماعی خرید می کرده اند) خصوصاً این نوع روابط در روستا ها حاکم است. این وضعیت به خوبی میان طبقه عالی و مدح سرایان خصوصاً به عنوان وسیله مبادله یا هدیه بین این دو گروه حاکم است. در حالی که درمورد مبادلات تجاری جدید که در مناطق روستایی جاری است نوع رابطه اول به ندرت قابل مشاهده است گر چه در این زمینه نیز رابطه نوع اول به صورت سمبلیک و متظاهرانه برای مطرح بودن پرستیژ طبقه عالی بروز می کند ولی مبادلات اجتماعی - اقتصادی جدید جنبه های تشریفاتی و آشکار روابط طبقاتی را محدود کرده است.

در زمینه حرفه و مشاغل نیز طبقه متوسط پیشه وران هنوز در مشاغل سنتی خود در شهر ها به حیات خود ادامه می دهند. علی‌رغم تحولات صنعتی شدن که آن‌ها از مواهب صنعت جدید استفاده کرده و کالاها و تکنیک های خود را بهبود بخشیده و تولیدات خود را با سلیقه های مختلف مشتریان منطبق تر کرده اند. آن‌ها در مشاغلی مانند جواهر فروشی، نقاشی، ملابس سنتی، چرم سازی، حصیربافی فعال هستند. حتی تعداد زیادی از آن‌ها امروز در صنایع دستی جدید مانند نجاری، فلزکاری، ساعت سازی و قالی بافی نیز فعالیت می کنند.

به طور قطع از زمان پیدایش طبقات سنتی، نظامات، سلطنت و... شاهد پیدایش جامعه ای سلسله مراتبی با نظام های نابرابر بوده ایم. جامعه سنگال تحت سلطه چنین قشربندی عمل می کرده است. اما تحت تاثیر ورود اسلام و پذیرش ارزش های آن و نیز ورود مدرنیته و آثار ناشی از آن بسیاری از جنبه های این نظام های طبقه و قشربندی نابرابرانه در حال تغییر و نابودی است. با این حال علی‌رغم ظهور دائمی تغییرات مهم که جوامع آفریقایی از جمله سنگال را تحت تحول قرار داده است خصوصاً نظام مذهبی که در عین قبول تحول در بعضی موارد مقاومت محافظه کارانه می کند، باید نگران ادامه حیات بعضی از جلوه های قشربندی در بعضی مراسم و مناسبت هایی مانند ازدواج ها، مراسم دینی – اجتماعی یا در زمینه حرفه ها و مشاغل در جامعه در حال مدرن شده سنگال بود.

نیز نگاه کنید به

جامعه و نظام اجتماعی سنگال؛ طبقات و قشرهای اجتماعی سنگال