مراکز پژوهشی لبنان: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۲ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۴۵

طی نیمه دوم قرن گذشته[i] با توجه به فضای باز فرهنگی لبنان، ده‌ها مرکز مطالعاتی و پژوهشی در زمینه‌های گوناگون سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در این کشور فعال بودند. تعداد قابل توجهی از این مراکز با هزینه و حمایت کشورهای عربی و برخی کشورهای غربی و برخی نیز توسط احزاب و جریان‌های سیاسی تاسیس و تعدادی نیز وابسته به طوائف مذهبی بودند. هر چند برخی از این مرکز پس از جنگ داخلی و تغییر شرایط در این کشور تعطیل شدند، بسیاری از آن‌ها همچنان به فعالیت‌های علمی و پژوهشی خود ادامه می‌دهند که ذیلاً برخی از آن‌ها معرفی می‌شوند:

مرکز دراسات الوحدة العربیة

این مرکز که یکی از فعالترین مرکز مطالعاتی جهان عرب طی دهه‌های گذشته است، در سال 1975 به همت جمعی از فرهیختگان و پژوهشگران عرب در بیروت تأسیس شد. آثار پژوهشی این مرکز که به بیش از 400 عنوان می‌رسد، عموماً با رویکرد وحدت عربی و شامل موضوعات گوناگون سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشورهای عربی است. مجله المستقبل العربی نیز توسط این مرکز منتشر می‌شود.^[۱]

مؤسسة الدراسات الفلسطینیه

موسسات پژوهشی لبنان

یکی از معدود مراکز مطالعاتی در جهان است که منحصراً به مسائل فلسطین می‌پردازد. هیئت امنای این مرکز مطالعاتی که در سال 1963 در بیروت تأسیس شد، شامل بیش از 40 تن از شخصیت‌های علمی و سیاسی عرب است. انتشار مجموعه قابل توجهی از کتب، اسناد و گزارش‌های گوناگون اعم از تاریخی و معاصر، در کارنامه فعالیت‌های این مرکز قرار دارد. پایگاه اینترنتی این مرکز نیز از سال 2003 ایجاد و مجموعه‌ای از آثار منتشر شده مرکز از این طریق در اختیار علاقمندان مطالعه و پژوهش در موضوع فلسطین قرار گرفته است. همچنین، این پایگاه اینترنتی دو نشریه الکترونیکی گزیده‌های نشریات عبری و اخبار روزانه مسئله فلسطین و تحولات آن را در دسترس همگان قرار داده است. مجله الدراسات الفلسطینیة نیز توسط این مؤسسه منتشر می‌شود. مؤسسه مطالعات فلسطین همچنین دارای دفاتری در واشنگتن، رام الله وپاریس است.^[۲]

مركز الدراسات الاستراتیجيه للابحاث و التوثيق

مرکز مطالعات، پژوهش‌های استراتژیک و اسناد در سال 1990 در بیروت تأسیس شده است. محورهای عمده مورد اهتمام این مرکز مطالعاتی عبارت است از نزاع اعراب و اسرائیل، نظام‌های سیاسی جهان عرب، کشورهای اسلامی همجوار به ویژه ایران و ترکیه و نیز استراتژی‌ها و سیاست‌های بین‌المللی تأثیرگذار بر روند تحولات خاورمیانه. فصلنامه شؤون الاوسط که به بررسی و تحلیل موضوعات سیاسی و استراتژیک خاورمیانه‌ می‌پردازد، ارگان این مرکز است. همچنین تاکنون چند شماره از فصلنامه ایران و العرب توسط مرکز مزبور انتشار یافته است.^[۳]

المعهد الآلمانی للابحاث الشرقيه

این مؤسسه آلمانی که به پژوهش‌های شرق شناسی اهتمام دارد در سال 1961 با حمایت سفارت آلمان در بیروت تأسیس شد. مطالعه تاریخ و میراث فرهنگی و دینی شرق، تاریخ معاصر خاورمیانه و جهان عرب و نیز مطالعات اسلامی مسیحی، محورهای فعالیت این مؤسسه است. از مهم‌ترین انتشارات مؤسسه مزبور، دو مجموعه پژوهش‌های بیروتی و بیبلوتیکا اسلامیکا است. پژوهش‌های بیروتی شامل 220 کتاب تحقیقی در موضوعات خاورمیانه‌ای است. بیبلوتیکا اسلامیکا نیز شامل حدود 120 مجلد کتاب در حوزه زبان و ادبیات و نیز فلسفه اسلامی است.^[۴]

المركز اللبنانی للدراسات

محور عمده فعالیت‌های این مرکز، مطالعه سیاست‌های کلی در زمینه‌ مسائل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است. مرکز لبنانی مطالعات در سال 1989 در بیروت تأسیس شده است و تاکنون پروژه‌های مشترکی را با برخی از مراکز پژوهشی جهان اجرا کرده است که یکی از آن‌ها با مرکز جهانی پژوهش‌های توسعه در کانادا با موضوع چگونگی و سطح تأثیرگذاری تحولات اجتماعی در جوامع عرب بر فعالیت‌های حزبی است. این مرکز همچنین تاکنون ده‌ها کتاب پژوهشی منتشر کرده است که بررسی موضوع فقر در لبنان، نظام قضایی لبنانی، بخش صنعت: وضع موجود و سیاست‌های آینده، نیروی کار و سیاست بازار کار لبنان و صنایع فرهنگی در لبنان از جمله آن‌هاست. مجله ابعاد نیز انتشارات این مرکز است که به موضوعات علمی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و محیط زیست جهان عرب می‌پردازد.^[۵]

تجمع الباحثات اللبنانيات

این انجمن علمی که مجموعه‌ای از زنان پژوهشگر لبنان را در برمی‌گیرد در سال 1993 و با هدف تقویت و توسعه فعالیت‌های پژوهشی در میان زنان تأسیس شده است. مسائل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و تربیتی در لبنان و جهان عرب، محورهای عمده فعالیت‌های پژوهشی در این انجمن است و تاکنون ده‌ها سمینار، میزگرد و نشست علمی در خصوص مسائل مورد اشاره برگزار کرده است. این انجمن همه ساله کتاب سال باحثات را که مجموعه‌ای از مقالات پژوهشی در زمینه یکی از موضوعات مورد اشاره است، منتشر می‌کند.^[۶]

مركز الامام موسی الصدر للابحاث و الدراسات

مرکز امام موسی صدر لبنان

اهتمام اصلی این مرکز، گردآوری و آرشیو اسناد و میراث امام سیدموسی صدر و انجام مطالعه و پژوهش در این زمینه و انتشار آن‌هاست. برگزاری نشست‌های علمی در این خصوص و نیز گفتگوی ادیان از فعالیت‌های این مرکز به‌شمار می‌رود.^[۷]

موسسة الفكر الاسلامی المعاصر للدراسات و البحوث

این مؤسسه که از مراکز نسبتاً جدید مطالعات لبنان است، با حمایت علامه سیدمحمد فضل الله تأسیس شده و محور اصلی فعالیت‌های آن مطالعه و پژوهش در اندیشه اسلامی معاصر و تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی جوامع اسلامی است.^[۸]

المركز الاستشاری للدراسات و التوثيق

مرکز مشاوره مطالعات و آرشیو اسناد وابسته به جنبش حزب الله است که به موضوعات پژوهشی مورد نیاز این جنبش همچون مسئله مقاومت و روند تحولات مسئله فلسطین اهتمام دارد. مطالعه مستمر موضوعات توسعه و استراتژیک محلی، منطقه‌ای و بین‌المللی از فعالیت‌های عمده این مرکز به‌شمار می‌روند. آرشیو اسناد و بانک اطلاعات در زمینه‌های مورد اهتمام نیز از بخش‌های فعال این مرکز است.^[۹]

مركز الزيتونه للدراسات و الاستشارات

محور عمده مورد اهتمام مرکز مطالعات و مشاوره‌های پژوهشی الزیتونه که در سال 2004 تأسیس شد، مسئله فلسطین و روند تحولات آن است. مطالعه مسائل جهان عرب نیز در زمره فعالیت‌های این مرکز است که تحت حمایت جنبش فلسطینی حماس قرار دارد. شورای این مرکز را مجموعه‌ای از استادان و پژوهشگران لبنانی و عرب متخصص مسائل فلسطین تشکیل می‌دهند.^[۱۰]^[۱۱]

پاورقی

[i] در معرفی مراکز پژوهشی غیردانشگاهی، اضافه بروب سایت مراکز مزبور، از منابع زیر نیز استفاده شده است:

1- رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران در بیروت؛ 2010، مراکز الدراسات و الابحاث فی لبنان

2- اطلاعات میدانی نگارنده

کتابشناسی

↑ برگرفته از https://www.caus.Lb
↑ برگرفته از https://www.palestinestudies.org
↑ برگرفته از https://www.cssrd.org.lb
↑ برگرفته از https://www.orient-institut.org
↑ برگرفته از https://www.Leps-Lebanon.org
↑ برگرفته از https://www.bahithat.org
↑ برگرفته از https://www.Imamsadr.net
↑ برگرفته از https://www.Islammoasser.org
↑ برگرفته از https://www.dirasat.net
↑ برگرفته از https://www.alzaytouna.net
↑ صدر هاشمی، سید محمد (1330). جامعه و فرهنگ لبنان. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص. 249-271.

[1] برگرفته از https://www.caus.Lb

[2] برگرفته از https://www.palestinestudies.org

[3] برگرفته از https://www.cssrd.org.lb

[4] برگرفته از https://www.orient-institut.org

[5] برگرفته از https://www.Leps-Lebanon.org

[6] برگرفته از https://www.bahithat.org

[7] برگرفته از https://www.Imamsadr.net

[8] برگرفته از https://www.Islammoasser.org

[9] برگرفته از https://www.dirasat.net

[10] برگرفته از https://www.alzaytouna.net

[11] صدر هاشمی، سید محمد (1330). جامعه و فرهنگ لبنان. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص. 249-271.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+طی نیمه دوم قرن گذشته[i] با توجه به فضای باز فرهنگی لبنان، ده‌ها مرکز مطالعاتی و پژوهشی در زمینه‌های گوناگون سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در این کشور فعال بودند. تعداد قابل توجهی از این مراکز با هزینه و حمایت کشورهای عربی و برخی کشورهای غربی و برخی نیز توسط احزاب و جریان‌های سیاسی تاسیس و تعدادی نیز وابسته به طوائف مذهبی بودند. هر چند برخی از این مرکز پس از جنگ داخلی و تغییر شرایط در این کشور تعطیل شدند، بسیاری از آن‌ها همچنان به فعالیت‌های علمی و پژوهشی خود ادامه می‌دهند که ذیلاً برخی از آن‌ها معرفی می‌شوند:
+===='''[[مركز دراسات الوحدة العربية|مرکز دراسات الوحدة العربیة]]'''====
+این مرکز که یکی از فعالترین مرکز مطالعاتی جهان عرب طی دهه‌های گذشته است، در سال 1975 به همت جمعی از فرهیختگان و پژوهشگران عرب در بیروت تأسیس شد. آثار پژوهشی این مرکز که به بیش از 400 عنوان می‌رسد، عموماً با رویکرد وحدت عربی و شامل موضوعات گوناگون سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشورهای عربی است. مجله '''المستقبل العربی''' نیز توسط این مرکز منتشر می‌شود.<ref>برگرفته از  <nowiki>https://www.caus.Lb</nowiki></ref>
+===='''[[موسسة الدراسات الفلسطينیه|مؤسسة الدراسات الفلسطینیه]]'''====
+[[پرونده:موسسات پژوهشی لبنان.png|بندانگشتی|موسسات پژوهشی لبنان]]یکی از معدود مراکز مطالعاتی در جهان است که منحصراً به مسائل فلسطین می‌پردازد. هیئت امنای این مرکز مطالعاتی که در سال 1963 در بیروت تأسیس شد، شامل بیش از 40 تن از شخصیت‌های علمی و سیاسی عرب است. انتشار مجموعه قابل توجهی از کتب، اسناد و گزارش‌های گوناگون اعم از تاریخی و معاصر، در کارنامه فعالیت‌های این مرکز قرار دارد. پایگاه اینترنتی این مرکز نیز از سال 2003 ایجاد و مجموعه‌ای از آثار منتشر شده مرکز از این طریق در اختیار علاقمندان مطالعه و پژوهش در موضوع فلسطین قرار گرفته است. همچنین، این پایگاه اینترنتی دو نشریه الکترونیکی گزیده‌های نشریات عبری و اخبار روزانه مسئله فلسطین و تحولات آن را در دسترس همگان قرار داده است. مجله '''الدراسات الفلسطینیة''' نیز توسط این مؤسسه منتشر می‌شود. مؤسسه مطالعات فلسطین همچنین دارای دفاتری در واشنگتن، رام الله وپاریس است.<ref>برگرفته از  <nowiki>https://www.palestinestudies.org</nowiki></ref>
+====[[مركز الدراسات الاستراتیجيه للابحاث و التوثيق]]====
+مرکز مطالعات، پژوهش‌های استراتژیک و اسناد در سال 1990 در بیروت تأسیس شده است. محورهای عمده مورد اهتمام این مرکز مطالعاتی عبارت است از نزاع اعراب و اسرائیل، نظام‌های سیاسی جهان عرب، کشورهای اسلامی همجوار به ویژه ایران و ترکیه و نیز استراتژی‌ها و سیاست‌های بین‌المللی تأثیرگذار بر روند تحولات خاورمیانه. فصلنامه '''شؤون الاوسط''' که به بررسی و تحلیل موضوعات سیاسی و استراتژیک خاورمیانه‌ می‌پردازد، ارگان این مرکز است. همچنین تاکنون چند شماره از فصلنامه ایران و العرب توسط مرکز مزبور انتشار یافته است.<ref>برگرفته از  <nowiki>https://www.cssrd.org.lb</nowiki></ref>
+====[[المعهد الآلمانی للابحاث الشرقيه]]====
+این مؤسسه آلمانی که به پژوهش‌های شرق شناسی اهتمام دارد در سال 1961 با حمایت سفارت آلمان در بیروت تأسیس شد. مطالعه تاریخ و میراث فرهنگی و دینی شرق، تاریخ معاصر خاورمیانه و جهان عرب و نیز مطالعات اسلامی مسیحی، محورهای فعالیت این مؤسسه است. از مهم‌ترین انتشارات مؤسسه مزبور، دو مجموعه پژوهش‌های بیروتی و بیبلوتیکا اسلامیکا است. پژوهش‌های بیروتی شامل 220 کتاب تحقیقی در موضوعات خاورمیانه‌ای است. بیبلوتیکا اسلامیکا نیز شامل حدود 120 مجلد کتاب در حوزه زبان و ادبیات و نیز فلسفه اسلامی است.<ref>برگرفته از  <nowiki>https://www.orient-institut.org</nowiki></ref>
+====[[ المركز اللبنانی للدراسات]]====
+محور عمده فعالیت‌های این مرکز، مطالعه سیاست‌های کلی در زمینه‌ مسائل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است. مرکز لبنانی مطالعات در سال 1989 در بیروت تأسیس شده است و تاکنون پروژه‌های مشترکی را با برخی از مراکز پژوهشی جهان اجرا کرده است که یکی از آن‌ها با مرکز جهانی پژوهش‌های توسعه در [[کانادا]] با موضوع چگونگی و سطح تأثیرگذاری تحولات اجتماعی در جوامع عرب بر فعالیت‌های حزبی است. این مرکز همچنین تاکنون ده‌ها کتاب پژوهشی منتشر کرده است که بررسی موضوع فقر در لبنان، نظام قضایی لبنانی، بخش صنعت: وضع موجود و سیاست‌های آینده، نیروی کار و سیاست بازار کار [[لبنان]] و صنایع فرهنگی در لبنان از جمله آن‌هاست. '''مجله''' '''ابعاد''' نیز انتشارات این مرکز است که به موضوعات علمی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و محیط زیست جهان عرب می‌پردازد.<ref>برگرفته از  <nowiki>https://www.Leps-Lebanon.org</nowiki></ref>
+====[[تجمع الباحثات اللبنانيات]]====
+این انجمن علمی که مجموعه‌ای از زنان پژوهشگر لبنان را در برمی‌گیرد در سال 1993 و با هدف تقویت و توسعه فعالیت‌های پژوهشی در میان زنان تأسیس شده است. مسائل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و تربیتی در لبنان و جهان عرب، محورهای عمده فعالیت‌های پژوهشی در این انجمن است و تاکنون ده‌ها سمینار، میزگرد و نشست علمی در خصوص مسائل مورد اشاره برگزار کرده است. این انجمن همه ساله '''کتاب سال باحثات''' را که مجموعه‌ای از مقالات پژوهشی در زمینه یکی از موضوعات مورد اشاره است، منتشر می‌کند.<ref>برگرفته از  <nowiki>https://www.bahithat.org</nowiki></ref>
+====[[مركز الامام موسی الصدر للابحاث و الدراسات]]====
+[[پرونده:مرکز امام موسی صدر لبنان.png|بندانگشتی|مرکز امام موسی صدر لبنان]]اهتمام اصلی این مرکز، گردآوری و آرشیو اسناد و میراث امام سیدموسی صدر و انجام مطالعه و پژوهش در این زمینه و انتشار آن‌هاست. برگزاری نشست‌های علمی در این خصوص و نیز گفتگوی ادیان از فعالیت‌های این مرکز به‌شمار می‌رود.<ref>برگرفته از  <nowiki>https://www.Imamsadr.net</nowiki></ref>
+====[[موسسة الفكر الاسلامی المعاصر للدراسات و البحوث]]====
+این مؤسسه که از مراکز نسبتاً جدید مطالعات لبنان است، با حمایت علامه سیدمحمد فضل الله تأسیس شده و محور اصلی فعالیت‌های آن مطالعه و پژوهش در اندیشه اسلامی معاصر و تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی جوامع اسلامی است.<ref>برگرفته از  <nowiki>https://www.Islammoasser.org</nowiki></ref>
+====[[المركز الاستشاری للدراسات و التوثيق]]====
+مرکز مشاوره مطالعات و آرشیو اسناد وابسته به جنبش حزب الله است که به موضوعات پژوهشی مورد نیاز این جنبش همچون مسئله مقاومت و روند تحولات مسئله فلسطین اهتمام دارد. مطالعه مستمر موضوعات توسعه و استراتژیک محلی، منطقه‌ای و بین‌المللی از فعالیت‌های عمده این مرکز به‌شمار می‌روند. آرشیو اسناد و بانک اطلاعات در زمینه‌های مورد اهتمام نیز از بخش‌های فعال این مرکز است.<ref>برگرفته از  <nowiki>https://www.dirasat.net</nowiki></ref>
+====[[مركز الزيتونه للدراسات و الاستشارات]]====
+محور عمده مورد اهتمام مرکز مطالعات و مشاوره‌های پژوهشی الزیتونه که در سال 2004 تأسیس شد، مسئله فلسطین و روند تحولات آن است. مطالعه مسائل جهان عرب نیز در زمره فعالیت‌های این مرکز است که تحت حمایت جنبش فلسطینی حماس قرار دارد. شورای این مرکز را مجموعه‌ای از استادان و پژوهشگران لبنانی و عرب متخصص مسائل فلسطین تشکیل می‌دهند.<ref>برگرفته از  <nowiki>https://www.alzaytouna.net</nowiki></ref><ref>صدر هاشمی، سید محمد (1330). جامعه و فرهنگ لبنان. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص. 249-271.</ref>
-طي نيمه دوم قرن گذشته با توجه به فضاي باز فرهنگي لبنان، دهها مركز مطالعاتي و پژوهشي در زمينه‌هاي گوناگون سياسي، فرهنگي و اجتماعي در اين كشور فعال بودند. تعداد قابل توجهي از اين مراكز با هزينه و حمايت كشورهاي عربي و برخي كشورهاي غربي و برخي نيز توسط احزاب و جريانهاي سياسي تاسیس و تعدادي نيز وابسته به طوائف مذهبي بودند. هر چند برخي از اين مركز پس از جنگ داخلي و تغيير شرايط در اين كشور تعطيل شدند، بسياري از آنها همچنان به فعاليت‌هاي علمي و پژوهشي خود ادامه مي‌دهند كه ذيلاً برخي از آنها معرفي مي‌شوند:
+== پاورقی ==
+[i] در معرفی مراکز پژوهشی غیردانشگاهی، اضافه بروب سایت مراکز مزبور، از منابع زیر نیز استفاده شده است:
-'''مركز دراسات الوحدة العربية:''' اين مركز كه يكي از فعالترين مركز مطالعاتي جهان عرب طي دهه‌هاي گذشته است، در سال 1975 به همت جمعي از فرهيختگان و پژوهشگران عرب در بيروت تأسيس شد. آثار پژوهشي اين مركز كه به بيش از 400 عنوان مي‌رسد، عموماً با رويكرد وحدت عربي و شامل موضوعات گوناگون سياسي،اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي كشورهاي عربي است. مجله '''المستقبل العربي''' نيز توسط اين مركز منتشر مي‌شود. (با استفاده از وب سايت مركز به آدرس: www.caus.Lb)
+- رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران در بیروت؛ 2010، مراکز الدراسات و الابحاث فی لبنان
-'''مؤسسة الدراسات الفلسطينیۀ:''' يكي از معدود مراكز مطالعاتي درجهان است كه منحصراً به مسائل فلسطين مي‌پردازد. هيئت امناي اين مركز مطالعاتي كه در سال 1963 در بيروت تأسيس شد، شامل بيش از 40 تن از شخصيت‌هاي علمي و سياسي عرب است. انتشار مجموعه قابل توجهي از كتب، اسناد و گزارش‌هاي گوناگون اعم از تاريخي و معاصر، در كارنامه فعاليت‌هاي اين مركز قرار دارد. پايگاه اينترنتي اين مركز نيز از سال 2003 ايجاد ومجموعه‌اي از آثار منتشر شده مركز از اين طريق در اختيار علاقمندان مطالعه و پژوهش در موضوع فلسطين قرار گرفته است. همچنين، اين پايگاه اينترنتي دو نشريه الكترونيكي گزيده‌هاي نشريات عبري و اخبار روزانه مسئله فلسطين و تحولات آن را در دسترس همگان قرار داده است. مجله '''الدراسات الفلسطينیة''' نيز توسط اين مؤسسه منتشر مي‌شود.  مؤسسه مطالعات فلسطين همچنين داراي دفاتري در واشنگتن، رام الله وپاريس است. (بااستفاده ازوب سايت مؤسسه به آدرس: www.palestinestudies.org)
+- اطلاعات میدانی نگارنده
-'''مركز الدراسات الاستراتیجيۀ للابحاث و التوثيق:''' مركز مطالعات، پژوهش‌هاي استراتژيك و اسناد در سال 1990 در بيروت تأسيس شده است. محورهاي عمده مورد اهتمام اين مركز مطالعاتي عبارت است از نزاع اعراب و اسرائيل، نظامهاي سياسي جهان عرب، كشورهاي اسلامي همجوار به ويژه ايران و تركيه و نيز استراتژي‌ها و سياستهاي بين‌المللي تأثيرگذار بر روند تحولات خاورميانه. فصلنامه '''شؤون الاوسط''' كه به بررسي و تحليل موضوعات سياسي و استراتژيك خاورميانه‌ مي‌پردازد، ارگان اين مركز است. همچنين تاكنون چند شماره از فصلنامه ايران و العرب توسط مركز مزبور انتشار يافته است. (با استفاده از وب سايت مركز به آدرس: www.cssrd.org.lb)
+== کتابشناسی ==
-'''المعهد الآلماني للابحاث الشرقيۀ:''' اين مؤسسه آلماني كه به پژوهش‌هاي شرق شناسی اهتمام دارد در سال 1961 با حمايت سفارت آلمان در بيروت تأسيس شد. مطالعه تاريخ و ميراث فرهنگي و ديني شرق، تاريخ معاصر خاورميانه و جهان عرب و نيز مطالعات اسلامي مسيحي، محورهاي فعاليت اين مؤسسه است. از مهمترين انتشارات مؤسسه مزبور، دو مجموعه پژوهش‌هاي بيروتي و بیبلوتيكا اسلاميكا است. پژوهش‌هاي بيروتي شامل 220 كتاب تحقيقي در موضوعات خاورميانه‌اي است. بیبلوتيكا اسلاميكا نيز شامل حدود 120 مجلد كتاب در حوزه زبان و ادبيات و نيز فلسفه اسلامي است. (با استفاده از وب سايت مؤسسه به آدرس: www.orient-institut.org)
-'''المركز اللبناني للدراسات:'''محور عمده فعاليت‌هاي اين مركز، مطالعه سياستهاي كلي در زمينه‌ مسائل سياسي، اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي است. مركزلبنانی مطالعات در سال 1989 در بيروت تأسيس شده است و تاكنون پروژه‌هاي مشتركي را با برخي از مراكز پژوهشي جهان اجرا كرده است كه يكي از آنها با مركز جهاني پژوهش‌هاي توسعه در كانادا با موضوع چگونگي و سطح تأثيرگذاري تحولات اجتماعي در جوامع عرب بر فعاليت‌هاي حزبي است. اين مركز همچنين تاكنون دهها كتاب پژوهشي منتشر كرده است كه بررسي موضوع فقر در لبنان، نظام قضائي لبناني، بخش صنعت: وضع موجود و سياستهاي آينده، نيروي كار و سياست بازار كار لبنان و صنايع فرهنگي در لبنان از جمله آنهاست. '''مجله''' '''ابعاد''' نيز انتشارات اين مركز است كه به موضوعات علمي، سياسي، اجتماعي، فرهنگي و محيط زيست جهان عرب مي‌پردازد. (با استفاده از وب سايت مركز به آدرس: www.Leps-Lebanon.org)
-'''تجمع الباحثات اللبنانيات:''' اين انجمن علمي كه مجموعه‌اي از زنان پژوهشگر لبنان را در برمي‌گيرد در سال 1993 و با هدف تقويت و توسعه فعاليت‌هاي پژوهشي در ميان زنان تأسيس شده است. مسائل سياسي، اجتماعي، فرهنگي و تربيتي در لبنان و جهان عرب، محورهاي عمده فعاليت‌هاي پژوهشي در اين انجمن است و تاكنون دهها سمينار، ميزگرد و نشست علمي در خصوص مسائل مورد اشاره برگزار كرده است. اين انجمن همه ساله '''كتاب سال باحثات''' را كه مجموعه‌اي از مقالات پژوهشي در زمينه يكي از موضوعات مورد اشاره است، منتشر مي‌كند. (با استفاده از وب سايت انجمن به آدرس: www.bahithat.org)
-'''مركز الامام موسي الصدر للابحاث و الدراسات:''' اهتمام اصلي اين مركز، گردآاوري و آرشيو اسناد و ميراث امام سيدموسي صدر و انجام مطالعه و پژوهش در اين زمينه و انتشار آنهاست.  برگزاري نشستهاي علمي در اين خصوص و نيز گفتگوي اديان از فعاليت‌هاي اين مركز بشمار مي‌رود. (با استفاده از وب سايت مرکزبه آدرس: www.Imamsadr.net)
-'''مؤسسة الفكر الاسلامي المعاصر للدراسات و البحوث:''' اين مؤسسه كه از مراكز نسبتاً جديد مطالعات لبنان است، با حمايت علامه سيدمحمد فضل الله تأسيس شده و محور اصلي فعاليت‌هاي آن مطالعه و پژوهش در انديشه اسلامي معاصر و تحولات سياسي، اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي جوامع اسلامي است. (با استفاده از وب سايت مؤسسه به آدرس: www.Islammoasser.org)
-'''المركز الاستشاري للدراسات و التوثيق:''' مركز مشاوره مطالعات و آرشيو اسناد وابسته به جنبش حزب اله است كه به موضوعات پژوهشي مورد نياز اين جنبش همچون مسئله مقاومت و روند تحولات مسئله فلسطين اهتمام دارد. مطالعه مستمر موضوعات توسعه و استراتژيك محلي، منطقه‌اي و بين‌المللي از فعاليت‌هاي عمده اين مركز بشمار مي‌روند. آرشيو اسناد و بانك اطلاعات در زمينه‌هاي مورد اهتمام نيز از بخش‌هاي فعال اين مركز است. (با استفاده از وب سايت مركز به آدرس:  www.dirasat.net)
-'''مركز الزيتونۀ للدراسات و الاستشارات:''' محور عمده مورد اهتمام مركز مطالعات و مشاوره‌هاي پژوهشي الزيتونه كه در سال 2004 تأسيس شد، مسئله فلسطين و روند تحولات آن است. مطالعه مسائل جهان عرب نيز در زمره فعاليت‌هاي اين مركز است كه تحت حمايت جنبش فلسطينی حماس قرار دارد. شوراي اين مركز را مجموعه‌اي از استادان و پژوهشگران لبناني و عرب متخصص مسائل فلسطين تشكيل مي‌دهند.( با استفاده از وب سايت مركز به آدرس: www.alzaytouna.net)
-----*- در معرفي مراكز پژوهشي غيردانشگاهي، اضافه بروب سايت مراكز مزبور، از منابع زير نيز استفاده شده است:
-- رايزني فرهنگي ج.ا.ايران در بيروت؛ 2010، مراكز الدراسات و الابحاث في لبنان
-- اطلاعات ميداني نگارنده