مراکز پژوهشی روسیه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (The LinkTitles extension automatically added links to existing pages (https://github.com/bovender/LinkTitles).) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
هم اکنون بیست مرکز تحقیقاتی و پژوهشی سری در سراسر [[روسیه]] به امر تحقیقات پیرامون علوم فن آوری جدید در زمینه کشاورزی، تحقیقات در اعماق اقیانوس‌ها و فضا، تولید فلزات سبک‌تر از آلومینیوم، تولید آلیاژهای ضد رادار و سوپر آلیاژها به کار مشغول هستند. فدراسیون [[روسیه]] بودجه قابل ملاحظه‌ای را به امر تحقیقات علمی اختصاص داده و کماکان در جهت دستیابی به علوم و فن‌آوری پیشرفته به ویژه در بعد نظامی، نهایت سعی و تلاش را مبذول می‌دارد و هر چند در این زمینه پیشرفت‌های علمی و فنی در مقایسه با دوران شوروی سابق کندتر گردیده ولی این موضوع یکی از اولویت‌های دولت [[روسیه]] محسوب می‌گردد. طبق برآوردهای کارشناسان، میانگین ضرر سالیانه [[روسیه]] از محل فرار مغزها به غرب برابر 25 میلیارد دلار است. از سوی دیگر، طی 6-5 سال اخیر حدود 100 هزار محقق روس بعد از کار بلندمدت در خارج به وطن برگشتند. اگر فرض شود که سالی 25 هزار نفر به کشور بر می‌گردند، هر یک از آن‌ها باید تجربه علمی معادل 1 میلیون دلار را با خود بیاورد تا بین فرار و بازگشت مغزها توازن برقرار شود. ولی مؤلفان گزارش این رقم را بعید می‌دانند زیرا در شرایط عدم گسترش سیستم به کار گیری نوآوری‌های علمی و جنبه ضعیف تجاری فعالیت علمی نمی‌توان به استفاده مؤثر از دانش علمی امیدوار بود. | هم اکنون بیست مرکز تحقیقاتی و پژوهشی سری در سراسر [[روسیه]] به امر تحقیقات پیرامون علوم فن آوری جدید در زمینه کشاورزی، تحقیقات در اعماق اقیانوس‌ها و فضا، تولید فلزات سبک‌تر از آلومینیوم، تولید آلیاژهای ضد رادار و سوپر آلیاژها به کار مشغول هستند. فدراسیون [[روسیه]] بودجه قابل ملاحظه‌ای را به امر تحقیقات علمی اختصاص داده و کماکان در جهت دستیابی به علوم و فن‌آوری پیشرفته به ویژه در بعد نظامی، نهایت سعی و تلاش را مبذول می‌دارد و هر چند در این زمینه پیشرفت‌های علمی و فنی در مقایسه با دوران شوروی سابق کندتر گردیده ولی این موضوع یکی از اولویت‌های دولت [[روسیه]] محسوب می‌گردد. طبق برآوردهای کارشناسان، میانگین ضرر سالیانه [[روسیه]] از محل فرار مغزها به غرب برابر 25 میلیارد دلار است. از سوی دیگر، طی 6-5 سال اخیر حدود 100 هزار محقق روس بعد از کار بلندمدت در خارج به وطن برگشتند. اگر فرض شود که سالی 25 هزار نفر به کشور بر می‌گردند، هر یک از آن‌ها باید تجربه علمی معادل 1 میلیون دلار را با خود بیاورد تا بین فرار و بازگشت مغزها توازن برقرار شود. ولی مؤلفان گزارش این رقم را بعید می‌دانند زیرا در شرایط عدم گسترش سیستم به کار گیری نوآوری‌های علمی و جنبه ضعیف تجاری فعالیت علمی نمی‌توان به استفاده مؤثر از دانش علمی امیدوار بود. | ||
در این پژوهش همچنین منابع تأمین مالی فعالیت‌های علمی نیز بررسی شده است. تناسب منابع مختلف تأمین مالی به قرار ذیل است: 60% توسط بودجه فدرال تأمین می‌شود، 18% توسط بنیادهای غیردولتی، 6% توسط سرمایه خصوصی و 2% توسط بودجه‌های منطقه‌ای. منابع خارجی تأمین مالی پژوهش‌های علمی در [[روسیه]] چنین معرفی شدند: بنیادهای غیر دولتی 25%، دانشگاه‌ها 12%، سازمان‌های بین المللی 12% پژوهشگاه‌ها و مراکز علمی دولتی 13%، وزارتخانه‌ها 14% و شرکت‌های خصوصی 7%. | در این پژوهش همچنین منابع تأمین [[مالی]] فعالیت‌های علمی نیز بررسی شده است. تناسب منابع مختلف تأمین مالی به قرار ذیل است: 60% توسط بودجه فدرال تأمین می‌شود، 18% توسط بنیادهای غیردولتی، 6% توسط سرمایه خصوصی و 2% توسط بودجه‌های منطقه‌ای. منابع خارجی تأمین مالی پژوهش‌های علمی در [[روسیه]] چنین معرفی شدند: بنیادهای غیر دولتی 25%، دانشگاه‌ها 12%، سازمان‌های بین المللی 12% پژوهشگاه‌ها و مراکز علمی دولتی 13%، وزارتخانه‌ها 14% و شرکت‌های خصوصی 7%. | ||
در سال‌های اخیر رشد جهشی جابجایی محققان مشاهده شده است. عده زیادی از دانشمندان روس به صورت مستقل بر اساس قراردادهایی که نصف آن‌ها برای مدت بیش از 3 سال منعقد می‌شوند، به خارج می‌روند. 68% دانشمندان با چشم نیک به این روند می‌نگرند. در حال حاضر در [[روسیه]] بازتولید کادرهای علمی صورت نمی‌گیردرد. دانشمندانی که به خارج رفتند، سپس همکاران جوان خود را دعوت می‌کنند. ولی علم روسی برای بازگشت دانشمندان از خارج آمادگی ندارد زیرا تجهیزات مدرن موجود نیست، دستمزد پایین و موضوع پژوهش محدود است. جالب توجه است که بنیادهای خارجی به این مسأله توجه کرده‌اند. در «برنامه ماری کوری – کادرها و تحرک دانشمندان» که بخشی از برنامه چارچوبی ششم اتحادیه اروپا را تشکیل می‌دهد، شرط ویژه بازگشت محققان خارجی به وطن گنجانده شده است. با این حال، به این مسأله توجه جلب می‌شود که از طرف دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های روسی هیچ پیشنهاد فرصت شغلی برای دانشمندان خارجی، از جمله روس‌های مقیم خارج، دریافت نشده است. | در سال‌های اخیر رشد جهشی جابجایی محققان مشاهده شده است. عده زیادی از دانشمندان روس به صورت مستقل بر اساس قراردادهایی که نصف آن‌ها برای مدت بیش از 3 سال منعقد می‌شوند، به خارج می‌روند. 68% دانشمندان با چشم نیک به این روند می‌نگرند. در حال حاضر در [[روسیه]] بازتولید کادرهای علمی صورت نمی‌گیردرد. دانشمندانی که به خارج رفتند، سپس همکاران جوان خود را دعوت می‌کنند. ولی علم روسی برای بازگشت دانشمندان از خارج آمادگی ندارد زیرا تجهیزات مدرن موجود نیست، دستمزد پایین و موضوع پژوهش محدود است. جالب توجه است که بنیادهای خارجی به این مسأله توجه کرده‌اند. در «برنامه ماری کوری – کادرها و تحرک دانشمندان» که بخشی از برنامه چارچوبی ششم اتحادیه اروپا را تشکیل می‌دهد، شرط ویژه بازگشت محققان خارجی به وطن گنجانده شده است. با این حال، به این مسأله توجه جلب می‌شود که از طرف دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های روسی هیچ پیشنهاد فرصت شغلی برای دانشمندان خارجی، از جمله روس‌های مقیم خارج، دریافت نشده است. | ||
نسخهٔ ۲۶ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۳:۲۳
هم اکنون بیست مرکز تحقیقاتی و پژوهشی سری در سراسر روسیه به امر تحقیقات پیرامون علوم فن آوری جدید در زمینه کشاورزی، تحقیقات در اعماق اقیانوس‌ها و فضا، تولید فلزات سبک‌تر از آلومینیوم، تولید آلیاژهای ضد رادار و سوپر آلیاژها به کار مشغول هستند. فدراسیون روسیه بودجه قابل ملاحظه‌ای را به امر تحقیقات علمی اختصاص داده و کماکان در جهت دستیابی به علوم و فن‌آوری پیشرفته به ویژه در بعد نظامی، نهایت سعی و تلاش را مبذول می‌دارد و هر چند در این زمینه پیشرفت‌های علمی و فنی در مقایسه با دوران شوروی سابق کندتر گردیده ولی این موضوع یکی از اولویت‌های دولت روسیه محسوب می‌گردد. طبق برآوردهای کارشناسان، میانگین ضرر سالیانه روسیه از محل فرار مغزها به غرب برابر 25 میلیارد دلار است. از سوی دیگر، طی 6-5 سال اخیر حدود 100 هزار محقق روس بعد از کار بلندمدت در خارج به وطن برگشتند. اگر فرض شود که سالی 25 هزار نفر به کشور بر می‌گردند، هر یک از آن‌ها باید تجربه علمی معادل 1 میلیون دلار را با خود بیاورد تا بین فرار و بازگشت مغزها توازن برقرار شود. ولی مؤلفان گزارش این رقم را بعید می‌دانند زیرا در شرایط عدم گسترش سیستم به کار گیری نوآوری‌های علمی و جنبه ضعیف تجاری فعالیت علمی نمی‌توان به استفاده مؤثر از دانش علمی امیدوار بود.
در این پژوهش همچنین منابع تأمین مالی فعالیت‌های علمی نیز بررسی شده است. تناسب منابع مختلف تأمین مالی به قرار ذیل است: 60% توسط بودجه فدرال تأمین می‌شود، 18% توسط بنیادهای غیردولتی، 6% توسط سرمایه خصوصی و 2% توسط بودجه‌های منطقه‌ای. منابع خارجی تأمین مالی پژوهش‌های علمی در روسیه چنین معرفی شدند: بنیادهای غیر دولتی 25%، دانشگاه‌ها 12%، سازمان‌های بین المللی 12% پژوهشگاه‌ها و مراکز علمی دولتی 13%، وزارتخانه‌ها 14% و شرکت‌های خصوصی 7%.
در سال‌های اخیر رشد جهشی جابجایی محققان مشاهده شده است. عده زیادی از دانشمندان روس به صورت مستقل بر اساس قراردادهایی که نصف آن‌ها برای مدت بیش از 3 سال منعقد می‌شوند، به خارج می‌روند. 68% دانشمندان با چشم نیک به این روند می‌نگرند. در حال حاضر در روسیه بازتولید کادرهای علمی صورت نمی‌گیردرد. دانشمندانی که به خارج رفتند، سپس همکاران جوان خود را دعوت می‌کنند. ولی علم روسی برای بازگشت دانشمندان از خارج آمادگی ندارد زیرا تجهیزات مدرن موجود نیست، دستمزد پایین و موضوع پژوهش محدود است. جالب توجه است که بنیادهای خارجی به این مسأله توجه کرده‌اند. در «برنامه ماری کوری – کادرها و تحرک دانشمندان» که بخشی از برنامه چارچوبی ششم اتحادیه اروپا را تشکیل می‌دهد، شرط ویژه بازگشت محققان خارجی به وطن گنجانده شده است. با این حال، به این مسأله توجه جلب می‌شود که از طرف دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های روسی هیچ پیشنهاد فرصت شغلی برای دانشمندان خارجی، از جمله روس‌های مقیم خارج، دریافت نشده است.
این امر به ظاهر باعث تعجب می‌شود زیرا طی 14 سال اخیر در روسیه تعداد مؤسسات پژوهشی به میزان بیش از 800 واحد افزایش یافته است (از 1831 مؤسسه در سال 1991 تا 2564 مؤسسه در سال 2003). ولی تأمین مالی این مؤسسات کاهش یافته است. همچنین نقش دانشگاه‌ها و واحدهای تولیدی در پژوهش‌ها کاهش می‌یابد. مؤسسات علمی بزرگ به پژوهشگاه‌ها و شرکت‌های کوچک تقسیم می‌شوند. در حال حاضر آکادمی علوم روسیه دربرگیرنده 460 مؤسسه پژوهشی است و در سیستم آکادمی علوم پزشکی روسیه حدود 50 مؤسسه پژوهشی وجود دارند. چهل درصد شاغلین در بخش علمی حتی تحصیلات عالی ندارند. این گرایش 7-6 سال اخیر است. به عبارت دیگر، علم به «مدیریت ساختمان‌ها» تبدیل شده است. پیشنهادهایی که در زمینه ایجاد شرایط برای فعالیت موفقیت آمیز علم در روسیه مطرح می‌شوند، تازگی ندارند. کارشناسان معتقدند که پروفسور باید شخصیت کلیدی علمی‌شود. همچنین باید از ترس‌های گوناگون در زمینه تابعیت و ملیت محقق رها شد تا دانشمندان خارجی هم بتوانند در علم روسی نقش به سزایی ایفا کنند.[۱] از مراکز علمی مهم کشور می‌توان به مراکز زیر اشاره کرد:
الف. مرکز پژوهش‌های فیزیک هسته‌ای در دوبنا (منطقه مسکو)،
ب. شهرک شعبه آکادمی علوم روسیه در سیبری (شهر نووسیبیرسک)،
ج. انستیتوی کورچاتوف (فیزیک هسته‌ای در مسکو) و نیز شهرهای «بسته» علمی مانند آرزاماس-17، ساروف، کراسنویارسک-25،
د. پژوهشگاه‌های وابسته به سیستم آکادمی علوم روسیه در شهرهای مسکو، سن پترزبورگ و غیره.
پژوهشگاه تحقیقات راهبردی روسیه
پژوهشگاه تحقیقات راهبردی روسیه (ریسی) یکی از مراکز پژوهشی مهم در روسیه است که در حوزه علوم انسانی و به ویژه مسائل راهبردی کشور فعالیت می‌کند. این پژوهشگاه در سال 1992 بنا به فرمان ریاست جمهور تاسیس شد و به عنوان یک مرکز دولتی پژوهش و تحقیقاتی–علمی، مطالعه و تامنی و حمایت از اطلاع رسانی و تحلیل امور ارگان‌های مقننه و مجریه کشور را بر عهده دارد. از سال 1996 میلادی نیز واحد ریس در شهر کالینگراد(مرکز تحقیقاتی بالتیک) شروع به کار نمود. محصولات اصلی ریسی بیشتر مورد استفاده اداره ریاست جمهوری، شورای فدراسیون و مجلس دولتی و کمیته‌های وابسته به آن‌ها، شورای امنیت، دولت و سازمان‌های وابسته و زیر مجموعه وازتخانه‌ها و ادارات مربوطه قرار می‌گیرد. نقش و جایگاه این دانشکده را در مراکز پژوهشی- علمی روسیه، مجموعه تحلیل‌های کارشناسی مشکلات و مسائل مهم (همچون سیاست‌های خارجی، دفاعی، اقتصادی، زیست محیطی و دیگر مسائل حفاظتی امنیتی فدراسیون روسیه) مشخص می‌نمایند. تهیه طرح و آماده سازی مواد اطلاعاتی- تحلیلی، پیسنهادات و توضیحات، ارزیابی‌های کارشناسانه برای ساختارهای دولتی فدراسیون روسیه. اطلاع‌رسانی گروه‌های علمی و سیاسی در خصوص مسائل اجتماعی که می‌توانند امنیت ملی را به خطر بیاندازند و از لحاظ راهبردی نیز برای روسیه حائز اهمیت می‌باشند. تدارک و اجرای کنفرانس‌های علمی- عملی، همایش و تحلیل مسائل مهم (که پیش از همه می‌بایستی در خصوص آن‌ها تصمیم گیری شوند).
ریسی مسئول تهیه و آماده سازی مسائل کلی مرتبط با امنیت ملی و مسائلی همچون گسترش روابط روسیه و کشورهای خارجی، بررسی و فراگیری نحوه و خصوصیات واکنش‌های اقتصادی و سیاسی- نظامی منطقه‌ای- جهانی و تحلیل و پیش بینی اوضاع بحرانی در یکایک کشورهای منطقه و جهان می‌باشد. مجموعه تحقیقات این پزوهشگاه بیشتر در زمینه امور سیاسی- نظامی در حوزه امنیت ملی- دولتی فدراسیون روسیه می‌باشد و همچنین بررسی عوامل ریسک دار و آنالیز و تحلیل راه‌هایی که به حفظ ثبات منطقه‌ای (با توجه به شرایط ژئوپلتیک) کمک می‌نماید از دیگر مسائلی است که در این پژوهشگاه مورد تحلیل واقع می‌شود. مسائلی همچون گسترش روابط روسیه، کاهش و مدرنیزه و امروزی نمودن تسلیحات، جلوگیری از انتشار تسلیحات کشتار دسته جمعی و مسائلی همچون اوضاع اجتماعی- سیاسی در کشورهای خارجی نزدیک، روابط مابین روسیه و کشورهای مشترک المنافع و بالتیک با توجه به فروپاشی شوروی سابق و تعیین سیاست گذاری در مورد کشورهای خارجی نزدیک، روابط با کشورهای اروپایی غربی، ژاپن، کشورهای شرق دور و نزدیک و همچنین چین، نیز توسط کارشناسان این دانشکده مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرد. دفاع از حقوق نژاد روسی و دفاع از گروه‌های کوچک اجتماعی که در کشورهای جدید خارجی زندگی می‌کنند و توجه به فرهنگ روسی از جمله مسائلی است که مدنظر متخصصان این پژوهشگاه می‌باشد و مورد تحلیل و بررسی واقع می‌شوند. که در این میان مسائل کشورهای مشترک المنافع به لحاظ تغییر ساختار و شکل گیری جدید که در اتحادیه مابین کشورها رخ داده است توجه خاص و ویژه‌ای را به خود تخصیص داده است.
این پژوهشگاه سعی دارد تا روش‌هایی را که می‌تواند در حل و تنظیم جریان‌های مختلف کمک نمایند، مورد بررسی قرار دهد. جریان‌هایی که می‌توانند تهدیدهایی را برای جوامع جهانی و ثبات منطقه‌ای ایجاد نمایند. همچنین توجه زیادی به مسئله تروریسم بین المللی می‌شود. در بین پژوهش‌ها و تحقیقات مرتبط با سیاست‌های خارجی این مرکز، مسائل مشکلات منطقه‌ای که تاثیر مستقیمی بر روی منافع روسیه دارند دارای اهمیت ویژه‌ای می‌باشد. در این پژوهشگاه مسائل مختلفی مورد بررسی قرار می‌گیرند و قبل از همه مسائل زیر مورد توجه بیشتری هستند: مسئله امنیت اروپا، روابط با ناتو، ساختار و شکل سیاسی اروپای امروزی، فعالیت‌های سازمان‌های بین المللی منطقه‌ای، راه‌های پیشرفت دول اروپای مرکزی و شرقی، مسائل امنیتی منطقه بالتیک، ایجاد صلح و آشتی در بالکان و حمایت و پشتیبانی امنیتی در حوزه دریای مدیترانه و دریای سیاه، مسئله شکل گیری حقایق تازه در منطقه آسیایی اقیانوس آرام، روابط روسیه با ژاپن، چین و کشورهای در حال توسعه صنعتی. البته مسائل اقتصادی، سیاسی و نظامی آمریکا و روابط دو طرفه روسیه و آمریکا بطور مجزا تحلیل و بررسی می‌شود.
مسائل اقتصادی جایگاه ویژه‌ای را در امور این پژوهشگاه دارا است. بخش ویژه‌ای به تحقیقات بر روی مسائل امنیت اقتصادی روسیه، تحلیل و تهیه توصیه‌هایی در زمینه مسائل بودجه‌ای، امنیت انرژی و مواد غذایی و گسترش صنایع مادر روسیه اختصاص دارد. مسائل هم سویی کشورها در اقتصاد جهانی، تحکیم ظرفیت صادرات روسیه، روابط راهبردی با سازمان‌های اقتصادی- بودجه‌ای بین المللی و امکان جذب سرمایه خارجی در اقتصاد روسیه، از جمله مسائل دیگری است که به آن‌ها توجه ویژه می‌شود. در این پژوهشگاه مسائل همکاری‌های اقتصادی روسیه با کشورهای خارجی نزدیک به ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا، اروپای مرکزی و شرقی، چین، ژاپن، هند حائز اهمیت است. بخش مهمی از فعالیت‌های این پژوهشگاه در خصوص فعالیت‌های علمی- عملی می‌باشد، نظیر سازماندهی و اجرای کنفرانس‌ها، سمینارها و تحلیل‌های موضوعی و دیگر اموری که متخصصان خارجی و داخلی در آن‌ها شرکت می‌جویند.
این پژوهشگاه روابط خوبی با چندین ساختار دولتی، سازمان‌های سیاسی، و اجتماعی، مراکز علمی- پژوهشی روسیه دارد، همکاران این پژوهشگاه به کمیته شورای فدراسیون روسیه و مجلس دولتی انجمن فدرالی فدراسیون روسیه دعوت می‌شوند، تا در امور بین اداری گروه‌های کاری تشکیلات اجتماعی شرکت جویند و تحقیقات بنابر سفارشات وزارتخانه‌ها و ادارات صورت می‌پذیرد. یعنی با وزارتخانه‌هایی که طرح‌ها و پیشنهادهای مناسب و جالبی ارائه نموده‌اند قرارداد همکاری منعقد می‌شود، و تبادل اطلاعات می‌نماید. این پژوهشگاه با توجه به اینکه از لحاظ کاری و در یکسری از امور با دانشگاه‌های دیگر شباهت دارد به همین جهت با دانشکده‌های آکادمی علوم روسیه، وزارت دفاع فدراسیون روسیه و دیگر مراکز تحقیقاتی روسی و مراکز درسی همکاری علمی‌دارد. که می‌توان به دانشکده‌ی اروپا، اسیکران، دانشکده‌ی شرق دور و دیگر موارد اشاره داشت. گسترش روابط در مناطق روسیه توجه خاصی را در این پژوهشگاه به خود جلب نموده است. و در حال حاضر همکاری‌های اطلاعاتی- تحلیل گرایانه و علمی- عملی نیز با منطقه آلتایسکی انجام می‌شود. که در بخش علمی با مرکز علمی اورال و دالتی واستوک (شرق دور) که یکی از مشهورترین مراکز می‌باشد، کار علمی را شروع کرده و در حال گسترش می‌باشد. این پژوهشگاه از دانشگاه‌های دولتی تربیت معلم ولادیمیر، تور و غیره حمایت می‌نماید. پژوهشگاه، همکاری‌های محکم و استواری نیز با دانشکده‌های راهبردی و تحقیقاتی بین المللی و مراکز علمی دیگر کشورهای خارجی نزدیک، دارد. از جمله: دانشکده تحقیقات اجتماعی- سیاسی ریاست جمهوری روسیه سفید، دانشکده ملی تحقیقات راهبردی (اکراین) و شعبه زاکارپاتسکی (ادژگورود) مرکز تحقیق علوم انسانی کریمه، دانشکده تحقیقات بین المللی ریاست جمهوری ازبکستان، دانشکده تحقیقات راهبردی ریاست جمهوری قزاقستان، مرکز ایران شناسی قفقاز (ارمنستان)، دانشکده بین المللی تحقیقات راهبردی ریاست جمهوری قرقیزستان. این پژوهشگاه همچنین دارای روابط استواری با تشکیلات دولتی، سازمان‌های سیاسی و مراکز علمی- تحقیقاتی اروپای غربی، ایالات متحده آمریکا و آسیا می‌باشد.از سال 1996 این پژوهشگاه عضو دانشکده‌های بین المللی تحقیقاتی- راهبردی (لندن) می‌باشد وئ نیز همکاری‌های خوبی با مراکز کنفرانس «ویلتون پارک» وزیر امور خارجه انگلستان، دانشکده رویال روابط بین الملل (انگلستان) دانسکده بین المللی پژوهش‌های راهبردی (فرانسه)، مرکز نظامی پژوهش‌های راهبردی (ایتالیا) دارد[۲].