روابط زیمبابوه با کشورهای جهان

سيا ست نگاه به شرق (رويكرد جديد):

با توجه به سابقه مبارزاتي زيمبابوه با غرب وآمريكا و به ويژه انگلستان بر سر موضوع اصلاح برنامه مالكيت زمين و در راستای مقابله با تحريم هاي اعمال شده غرب عليه اين كشور، وزارت امور خارجه زيمبابوه سياست خارجي کشور را با چرخشي قابل توجه از رويكرد غربي به نگاه به برخي از كشورهاي آسيايي و منطقه خاور دور مانند چين، جمهوري اسلامي ايران، اندونزي، هند و مالزي تغییر داده است.زیمبابوه به خصوص با کشور چين دارای روابط گسترده در حوزه های مختلف صنعت،معدن،تکنولوژی،مخابرات ،تجارت و ...است.

.روابط زیمبابوه با بلوک شرق

عدم وجود روابط حسنه فی ما بین زیمبابوه و آمریکا در سال های یاد شده باعث نزدیکی حراره و اتحاد جماهیر شوروی نشد.روابط رسمی دو کشور که پس از گذشت یک سال از استقلال زیمبابوه ایجاد شده بود،با انتقاد از آن کشور در موضوع اشغال و دخالت در امور داخلی افغانستان به سردی گرایید.در سال 1981،موگابه به چند کشور سوسیالیستی اروپای شرقی مانند یوگسلاوی،رومانی،آلمان شرقی و مجارستان سفر کرد و نسبت به توسعه روابط اقتصادی با آن کشورها ابراز علاقه مندی کرد.دیدگاه ها و مواضع سوسیالیستی موگابه هم زمان با گسترش جنبش های اجتماعی در کشورهای شرق اروپا در 1989 تغییر کرد.موگابه در سال 1981 دیداری از چین داشت.روابط دو کشور با ساخت استادیوم ورزشی در حراره توسط چینی ها رو به گسترش گذاشت.هم زمان با چین،زیمبابوه روابط خود با کره شمالی را نیز افزایش داد.(Zimbabwe,The terrain,176)

.روابط با آمریكا

نخستین روابط دیپلماتیک  خارجی زیمبابوه پس ازاستقلال با ایالات متحده،در دوران ریاست جمهوری کارتر آغاز شد.آمریکا بلافاصله یک کمک 2 میلیون دلاری در قالب اقلام پزشکی و درمانی به این کشور اهداء نمود.در آگوست 1980 موگابه جهت دیدار از آمریکا وارد واشنگتن شد .

آمريكا در قضيه كنفرانس لانكستر پشت پرده عمل مي كرد و بلافاصله بعد از استقلال زيمبابوه سفارت خود را در سال 1980 در حراره تأسيس نمود.در سال 1981 آمريكا براي شركت در كنفرانس توسعه،هیأتی را به زیمبابوه اعزام نمود و در همين سفر مبلغ 225 ميليون دلار كمك برای برنامه هاي توسعه اي اين كشور اختصاص داد.در سال هاي 83-1982 دو كشور در زمینه همكاري های نظامي قراردادی را به امضاء رساندند.اما آمريكا نگران ايدئولوژي سوسياليسم و كمونيسم حكومت زيمبابوه بود.در اين دوران نگاه زيمبابوه به دنیا از دریچه این نوع تفكر سياسي بود و همین نگرش باعث شد که موگابه در ابتداي دوران استقلال حمايت قاطع خود از " دانيل اورتگا" رئيس جمهور حكومت ماركسيست- لنينيستي  نيكاراگوئه را اعلام نماید در حالی که آمريكا مخالف جدي حكومت اورتگا بود.موضوع فلسطين نيز از جمله مواردي بود كه دو كشور در آن اختلاف نظر داشتند.تا زمان مرگ " ياسر عرفات" حمايت موگابه از مواضع بر حق فلسطين با مخالفت شديد آمريكا روبرو بود.

مخالفت زيمبابوه با سياست آمريكا در تلاش براي خارج كردن ارتش كوبا از آنگولا كه در موضوع استقلال ناميبيا اتفاق افتاد،از مواردی بود که بر روابط  دو كشور تأثیرات  ناخوشایندی گذاشت.

هنگامی که زیمبابوه از محکوم کردن اتحاد جماهیر شوروی در ساقط کردن هواپیمای  مسافربری کره ای خودداری نمود،آمریکا نیز کمک مالی خود را به نصف تقلیل داد. در سال 1986 کارتر به زیمبابوه سفر کرد.در این سفر که به مناسبت چهارمین سال فعالیت سفارت آمریکا در زیمبابوه انجام شده بود،موگابه به انتقاد شدید از سیاست های آمریکا در ارتباط با سیاهان زیمبابوه و آفریقای جنوبی پرداخت.موگابه در عین حال که به دلیل این بی تعارفی از کارتر عذر خواهی کرد اما خشم خود را نسبت به مواضع خصمانه آمریکا نشان داد.

انتقاد شديد موگابه از حمايت آمريكا از رژيم آپارتايد در آفريقاي جنوبي، مخالفت با تجاوز آمریکا به گرانادا در سال 1982 و در نهايت مخالفت وی با تهاجم ارتش آمريكا در جنگ عراق در مارس 2003 از جمله موارد مهم در تفاوت دیدگاه های دو کشور در عرصه سیاست خارجی و بین المللی  بود.

دولت آمريكا در زمان هاي مختلف ميزان كمك هاي مالي خود به این کشور را تغيير داده آن را به گونه اي به جام شوكران تبديل كرده است.تعهدات حمایتی مالی آمريكا به اين كشور در سال 1980 با 24 ميليون دلار آغاز و در سال 1982 به 84 ميليون دلارافزايش يافت.در سال 1984 به 59 ميليون دلار كاهش و در اوايل 1986 پيش از تصميم ماه سپتامبر آن سال مبني بر لغو همه برنامه هاي آتي كمك خارجي،به كمتر از 20 ميليون دلار رسيد.)كرافت،202:1372)

به دنبال آن،آمریکا کمک های خود به زیمبابوه را قطع کرد.در سال 1988 آمریکا به طور غیر مستقیم از طریق تبلیغات فرهنگی در مطبوعات آمریکا و به بهانه مشکلات خانوادگی شهروندی زیمبابوه خشم خود نسبت به این کشور را به مشکلی سیاسی تبدیل کرد.تبلیغات آمریکا از طریق رسانه ها این گونه وانمود می کرد که به طور کلی کشورهای آفریقایی وحشی بوده نمی توان به آن ها اطمینان داشت.روابط زیمبابوه با آمریکا کم کم به سردی گرائید و زمانی که نماینده ریگان در زیمبابوه  در سال 1989 آن کشور را ترک کرد،روابط دو کشور کاهش یافت.این روابط طی سال های بعد نه تنها بهبود نیافت بلکه به علت وضع و افزایش تحریم های آمریکا و غرب علیه زیمبابوه کاملاً از رونق افتاد .

با در پیش گرفتن سياست اصلاح برنامه زمين از سوی موگابه،سردی روابط هم چنان ادامه یافت و اعمال تحريم ها و ممنوعيت سفر مقامات سياسي زیمبابوه به آمریکا باعث وخامت اوضاع گردید و بالاخره در سال 2004 كاخ سفيد حكومت زيمبابوه را تهديدي جدي براي سياست خارجي آمريكا خواند و در همان زمان،جمهوري اسلامي ايران و كره شمالي را نیز توأمان خطري براي خود معرفی کرد. ‌Zimbabwe,The Next 25) Years,2005:73-76.)

طي دوره زمانی سال های 2000 الي 2008،آمريكا به همراه انگلستان و ديگر متحدان غربي خود در حركتي منسجم عليه حكومت زيمبابوه ضمن ادامه تحريم، انتقادات زيادي را به موگابه وارد كردند.اما علي رغم اعمال تحريم ها برخي كمك هاي بشر دوستانه خود از قبيل كمك 120 ميليون دلاري مواد غذايي را در سال 2012 به مردم اين كشور انجام داد. www.state.gov/r/pa/ei/bgn/5479.htm/2015))

. روابط با انگلستان:

روابط دو كشور زيمبابوه و بريتانيا سابقه ی بسيار طولاني داشته به دوران استعمار باز می گردد.زيمبابوه قبل از استقلال از مهم ترين مستعمرات بريتانيا به شمار مي رفت و حتي ارتش زيمبابوه وامدار كمك ساختاري از طرف بريتانيا مي باشد.متعاقب كنفرانس لانكستر و کسب استقلال،روابط این دو کشور به تدریج از دهه 1980 با مشکلاتی روبرو شد.تصميم زيمبابوه در سال 2000 برای آغاز برنامه اصلاح زمين روابط دو کشور را تيره و تار كرد.

زيمبابوه انگلستان را به خاطر حمايت از حزب مخالف در كشورش مورد انتقاد قرار داد.هم زمان با روي كار آمدن "توني بلر" نخست وزير انگلستان روابط دو كشور تیره تر شد و انگلستان هر گونه كمك به ارتش از جمله ارسال قطعات يدكي مورد نیاز نيروي هوايي زيمبابوه را تحريم کرد.(کرافت ،1372،صص3-72)